De dynastie-Borlée

Jacques Borlée was een sprinter, zijn ex-vrouw Edith Demaertelaere was dat ook. En nu zorgen hun oudste kinderen (ook letterlijk) voor de aflossing. Olivia Borlée (22) maakt deel uit van het 4x100-team dat vorig jaar op het WK in Osaka brons pakte; Jonathan en Kevin (20) braken onlangs nog tweemaal op rij mee het Belgisch record op de 4x400 meter. Een tweeling nota bene, dus genetisch dubbel interessant.

In de sport heb je het wel meer: een passie die doorgegeven wordt van vader of moeder op zoon of dochter. Niet zelden worden kinderen al van kleins af aan 'gevormd', of ze dat nu zelf willen of niet.
Zo ging het alvast niet bij de Borlées. Pas lang nadat hun ouders hun loopcarrière hadden afgesloten, trokken Olivia, Jonathan en Kevin de spikes aan. Olivia bekeerde zich op haar zeventiende tot de atletiek, de tweeling volgde een jaar later. Dat ze alle drie in geen tijd naar een internationaal topniveau doorgroeiden, moet dus wel aangeboren zijn.
"Dat denk ik ook," zeggen Jonathan en Kevin in koor. "Omdat we zagen dat Olivia best wel plezier beleefde aan die atletiek, zijn wij ook maar begonnen. We waren toen zestien. Let wel, voordien waren we ook al sportief: wat voetbal, basket, tennis. Daarmee hadden we blijkbaar al een goede basis gelegd."
"Onze explosiviteit hebben we wellicht van onze ouders geërfd. De 100 meter-lopers hebben dat nog meer, maar ook de 200 en de 400 meter blijven echte spurtnummers. Maar voor de rest is het natuurlijk ook hard en veel trainen."

Vader Jacques is nu bij White Star Athletic Club de trainer van dochter en zonen. "En het werkt," vinden Jonathan en Kevin. "Oké, af en toe levert het weleens wat spanningen op, maar dat is zo bij elke trainer. We lopen in de eerste plaats omdat we er ons goed bij voelen. Anders hou je het niet vol. We hebben hier in Woluwe een toffe kern met jonge lopers die elkaar steunen, motiveren en jennen. Vooral tijdens het winterseizoen is dat belangrijk."
Ze zijn identiek gebouwd en klokken ook twintig jaar na hun geboorte nagenoeg dezelfde tijden. Kevin en Jonathan springen regelmatig haasje-over. "Wie de beste is? Dat kunnen we echt niet zeggen. De ene dag is hij het, de andere dag ik. En neen, we zetten als tweeling niemand op het verkeerde been. Elk houdt zijn borstnummer. En wie ons echt goed kent, houdt ons ook wel uit elkaar. Concurrentie is er, maar dan wel positief. Wie geklopt is, wil de keer nadien harder lopen."
Op dit moment heeft Jonathan het scherpste persoonlijke record op de 200 meter (21.08 tegen 21.22 voor zijn broer) en klokte Kevin onlangs beter af op de 400 meter (45.35 tegen 45.47). Daar gaat dit jaar ongetwijfeld nog wat af, want ze mikken voluit op deelname aan de Olympische Spelen. Net als zus Olivia (in de 4x100 meter) kwalificeerden ze zich in een estafettenummer. Op 31 mei liepen ze samen met Van Brante­ghem en Beyens de 4x400 meter in 3.02.51. Een nieuw Belgisch record, maar nog één honderdste van een seconde verwijderd van de olympische limiet. Geen probleem: dan deden ze het gewoon toch nog eens over! Op 14 juni liepen ze samen met Van Branteghem en Duerinck 3.02.13. Het ticket voor China was binnen.
"We zijn nog jong. We hebben nog tijd om onze droom na te jagen. En die droom is olympisch goud. Niet dat we dat gaan halen, maar dat moet wél een streefdoel zijn."

Voeten, mond, ogen, huid
Achter de successen van Olivia, Kevin en Jonathan zit zonder meer (ook) Jacques Borlée. Hij is niet alleen de vader, maar ook trainer, mentor en manager van zijn pupillen. Iemand die minutieus te werk gaat en de aandacht ook toespitst op wetenschappelijke begeleiding, op voorwaarde dat die mijlenver weg van doping blijft. Evenwicht en passie, daar draait het om.
"Ik heb mijn kinderen nooit gestimuleerd om aan atletiek te doen," zegt Borlée. "En ze zijn ook niet opgegroeid in dat milieu. Olivia was twee toen ik stopte met atletiek. Al ben ik wel blijven lopen, nu nog. Bewégen, daar kwam het wel altijd op aan. Voetbal, basket, zwemmen, tennis, met de fiets van Brussel naar Bastenaken, het maakte niet uit. De kinderen mochten kiezen wat ze wilden. Het hoefde zelfs geen sport te zijn: Olivia heeft ook nog aan theater gedaan. Ik vind dat niet minderwaardig. Onze maatschappij heeft cultuur nodig."
Dat drie van zijn kinderen zo laat in de atletiek stapten en na een paar jaar al 'top' zijn, dat moet toch in de genen zitten? "De genen zullen wel mee een bepalende factor zijn," aldus Borlée senior. "Maar dat verklaart lang niet alles. Het heeft ook te maken met passie. En alles moet evenwichtig zijn. De begeleiding is daarbij belangrijk. We hebben een heel team, inclusief psycholoog en biomedici. Velen halen daar hun neus voor op, maar ik geloof in de statica en de wetenschappelijke benadering ervan. Het evenwicht van een lichaam, zowel in rust als in actie: de vier bepalende factoren zijn de voeten, de ogen, het sluiten van de mond en van de huid. Een slecht geheeld litteken kan nefaste gevolgen hebben."
"Medische begeleiding houdt voor mij op waar doping begint. Ik krijg het op mijn heupen als sportjournalisten stellen dat een Ronde van Frankrijk niet meer zonder doping kan en daarmee dus de boel vergoelijken. Complete waanzin."

Hoe ziet Jacques Borlée de toekomst van Olivia, Kevin en Jonathan? En mogelijk van de broers en zussen? "Ze hebben nog een mooie progressiemarge. Maar (aarzelt)... ik vrees dat we dan toch uit België weg moeten. Daar denken we nu eerlijk over na. We hebben hier geen goede infrastructuur. Ik word echt verdrietig als ik zie hoe ze in België met sport omspringen. Neem nu voetbal: daar circuleert veel geld, maar de manier waarop men het gebruikt, tart alle verbeelding. Men wil in 2018 zowaar het WK binnenhalen en is bereid daarvoor vijf nieuwe stadions te bouwen. Miljoenen euro's moet dat kosten, terwijl er niet het minste project op tafel ligt voor de jeugdopleidingen. Hoe komt het dat we internationaal niet meer meespelen, denk je?"
"Basketbal, volley en noem maar op: overal zie je dezelfde verstarring. Niets of niemand beweegt. Bij Anderlecht doen ze nog wat moeite, maar vergelijk eens met de jeugdscholen in Lens, Bordeaux of Nantes. In Tubeke heeft de Voetbalbond een nieuw jeugdcentrum geplant, ja. Er is niet eens een fitnessruimte. Ongelooflijk."
"Het succes van onze familie bewijst het failliet van het Belgische sportsys­teem. Bewegen was en is bij ons heilig, daar was de hele opvoeding van doordrongen. De successen van Olivia, Kevin en Jonathan zijn echt veel meer dan een optelsom van de Borlée-genen. Hun passie en werkijver tot de manier waarop ze begeleid en omringd worden, alles speelt mee, elk detail. En daarom overwegen we - inderdaad - de stap naar Amerika te zetten."

Jacques Borlée (50)
Jacques Borlée diende als sprinter op te tornen tegen snelle mannen als Fons Brydenbach, Eddy De Leeuw en de gebroeders Roelandt. Niettemin werd hij acht maal Belgisch kampioen (gespreid over 100, 200 en 400 meter). In 1983 behaalde hij zilver op de 200 meter van het EK indoor in Boedapest. Zijn beste tijd op de 400 meter: een handgestopte 45.4. Jacques loopt nog recreatief, maar tegenwoordig verdient hij vooral zijn strepen als trainer. Als geboren perfectionist trekt hij daarbij ook voluit de kaart van wetenschappelijke begeleiding. En hij is tegelijkertijd ook papa, coach en manager van Olivia, Kevin en Jonathan. Jacques Borlée is ook de gangmaker achter Brussels Athletics, een vzw die vijf (Franstalige) Brusselse atletiekclubs groepeert en die als doel heeft meer structurele middelen voor de atletieksport in de hoofdstad los te weken. Het Brussels Gewest maakte onlangs al 200.000 euro vrij.

Edith Demaertelaere (54)
Demaertelaere kwam destijds uit voor Sporting Club Anderlecht (de atletiekversie, welteverstaan) en staat nog altijd in de Belgische top-25 aller tijden op de 100 en de 200 meter met 11.71 en 23.89. In 1981 werd ze Belgisch kampioene op de 200 meter. In 2005 week ze met haar nieuwe gezin uit naar het eiland Réunion (Indische Oceaan).

Olivia (22)
■ Elsene.
■ Begon pas op haar zeventiende met atletiek bij White Star Woluwe. Is nu al sneller dan haar moeder, met 11.39 (100 meter) en 22.98 (200 meter). Daarmee is ze kandidaat-troonopvolgster van wereldtopper Kim Gevaert. Olivia is ook een vaste pion in de Belgische estafette-ploeg 4x100 meter die in 2007 brons behaalde op het WK. Met een tijd van 42.75 meteen Belgisch record en verzekerd van een selectie voor de OS.
■ Studeert architectuur aan La Cambre.

Kevin (20)
■ Sint-Lambrechts-Woluwe.
■ Parallelle evolutie met tweelingbroer Jonathan. Als eerstejaars junior halve finalist op het WK in Peking 2006.
■ Haalt op de 200 meter momenteel 21.22, op de 400 meter 45.35.
■ Liep samen met broer Kevin, Cédric Van Branteghem en Nils Duerinck op 14 juni een nieuw Belgisch record op de 4x400 meter: 3.02.13.
■ Geselecteerd voor de OS in Peking op de 4x400 meter.
■ Studeert kinesitherapie aan de UCL.

Jonathan (20)
■ Sint-Lambrechts-Woluwe.
■ Trok pas in 2004 samen met tweelingbroer Kevin een eerste keer de spikes aan. Als eerstejaars junior meteen wereldtop: vierde op het WK in Peking 2006.
■ Haalt op de 200 meter momenteel 21.08, op de 400 meter 45.47.
■ Geselecteerd voor de OS in Peking op de 4x400 meter.
■ Belgisch recordhouder: liep samen met broer Kevin, Cédric Van Branteghem en Nils Duerinck op 14 juni de 4x400 meter in 3.02.13: meteen de vijfde beste wereldprestatie dit jaar, zij het op een niet zo populair nummer. Maar dus potentieel wel goed voor een finaleplaats op de Spelen in Peking.
■ Studeert economie aan de UCL.

Volk genoeg in de wachtzaal
Met Olivia (22), Kevin en Jonathan (20) stapten de oudsten van de jongste generatie Borlées al in de voetsporen van hun ouders. Maar er zit nog potentieel genoeg in de wachtzaal. De atleten Jacques Borlée en Edith Demaertelaere kregen immers samen vijf kinderen. Na hun scheiding leverden twee 'nieuw samengestelde' gezinnen nog drie kinderen op. Een sportief overzicht.

Alizia (17)
■ Réunion.
■ Emigreerde met haar moeder mee naar het Franse eiland in de Indische Oceaan. Houdt het daar tot nader order op tennis.

Dylan (17)
■ Réunion.
■ Ook mee verhuisd en ook in de ban van tennis. Maar... is hij de volgende die straks de stap naar de atletiektop zet?

Ryan (9)
■ Sint-Lambrechts-Woluwe.
■ Halfbroer van Olivia, Jonathan, Kevin, Alizia en Dylan. Hij speelt voetbal en tennis.

Ilian (4)
■ Sint-Lambrechts-Woluwe.
■ De benjamin van de familie. Al heel levendig, maar nog te klein voor een sportcarrière.

Youna (6)
■ Réunion.
■ Jongste telg van Demaertelaere en haar nieuwe gezin.
■ Speelt tennis.