De Brusselse kliek van Bregje Hofstede

“Als Nederlandstalige kunstenaars in Brussel zijn we een minderheid,” zegt Frederik Willem Daem. “Kom je elkaar tegen, dan word je haast automatisch vrienden.” Net als collega Lize Spit behoort hij tot de kliek waarmee Bregje Hofstede een klik heeft: “We delen een bepaalde dapperheid.”

Omdat ze nooit weet welke taal ze moet spreken als ze in Brussel ergens binnenloopt, zegt ze steevast “Goeiedag, bonjour.” Het is de even onbevreesde als pragmatische houding waarmee Bregje Hofstede zich een weg heeft gebaand door onze hoofdstad. Bij schrijversvrienden Lize Spit en Frederik Willem Daem, tekenaar Wide Vercnocke en zanger-flaneur Bent Van Looy hoeft ze niet meer geïntroduceerd te worden. Dat merk je als je hen samen gek ziet doen in de lege waterbassins op de Brusselse Vismarkt. De kliek die zich rond Hofstede verzameld heeft, is door literatuurhuis Passa Porta opnieuw samengebracht voor de boekvoorstelling van Drift. Een bont allegaartje van Nederlands­taligen dat, ook al zijn ze over­wegend passanten, stoemelings Brussel ademt.

Ze leerden elkaar allemaal hier kennen, met uitzondering van Van Looy, die Hofstede ontmoette in Amsterdam, waar hij haar eerste leesclubje bij haar uitgeverij Das Mag modereerde. De voormalige Gentenaar en Parijzenaar, nu Antwerpenaar, lijkt de vreemde eend in de bijt, maar noemt zich zonder verpinken een toekomstige Brusselaar. De uit het Kempense Viersel afkomstige Lize Spit is hier na haar studies blijven plakken, maar beseft nooit een echte Brusselaar te zullen zijn. “In een dorp word je banger opgevoed. Je kijkt er niet zo open naar de wereld. Mijn vriend, wel een echte Brusselaar, voelt nooit de noodzaak om een oordeel te vellen over andere ‘passanten’. Daar kan ik zo jaloers op zijn.” Een gevolg van die openheid is dat je je in Brussel niet hoeft te profileren. “Hier kan je gewoon naar de winkel in je joggingbroek, no one cares,” zegt Daem, de enige geboren en getogen Brusselaar van de kliek. “Niemand houdt hier de deur van het café in de gaten om te zien wie er binnenkomt.” Op die trashy manier is Brussel uniek, volgens Van Looy. “Een stad is pas echt een stad als niet alle randjes er zijn afgevijld – de reden waarom ik gillend ben weggelopen uit Gent. Ik kom hier graag op café in mijn joggingbroek.” (Lacht)

Alice in Wonderland
Terwijl Hofstede haar klimkunsten botviert op een monument aan de rand van het bassin, herkennen we de onvervaardheid van het kind dat ze in Drift beschrijft en dat hier als een Alice in Wonderland vrij spel krijgt. Een goede bron vertelt ons dat ze, toen ze thuis haar sleutels eens vergeten was, via een openstaand raam weer naar binnen klom. Dat raam bevond zich op de eerste verdieping. “Ik kan mij inbeelden dat Bregje, of iemand die op latere leeftijd toekomt in een stad, er op een minder vastgeroeste manier naar kijkt dan iemand die er is opgegroeid, waardoor de stad een soort van speelveld wordt,” klonk het eerder bij Daem. “In Brussel komen wonen en de stad trotseren, is kleur bekennen,” zegt Hofstede. Ook voor tekenaar en BRUZZ-­illustrator Wide Vercnocke, die de cover van Drift tekende, was dat zo. “Mentaal lagen Kortenberg, het dorp van mijn jeugd, en Brussel mijlenver uit elkaar. Hier vorm je een minderheid. Vroeger was ik daar bang van, nu zie ik alleen de meerwaarde.” Zelf kwam hij Hofstede al wandelend tegen toen ze in café Au Daringman zat – naast Walvis, Muntpunt, OR en Flamingo een van de schrijfhonken waar ze weleens met Spit coworkte.
“Tijdens zulke sessies bouwden we met onze koptelefoons op onze hoofden een coconnetje van concentratie. Zag ik Lize driftig tikken, dan dacht ik: ja, ik ook!” Spit herinnert zich nog hoe ze haar schrijfvriendin, nadat die enkele uurtjes wandelen was geweest in haar nu verschenen roman, zag opdagen met blinkende oogjes. “Dan was ze helemaal opgeladen en begon ze gebiologeerd te tikken.” In het nawoord van Drift lezen we: “Dank aan Lize, die altijd mijn wrakhout verzamelt.” Gevraagd naar een reactie besluit Spit: “Exact wat er gebeurt als we onze koptelefoons even afzetten.”