Muzieklegende Madou herleeft weer op

In 1980 bracht Madou een nieuw geluid in de Nederlandse (folk)pop. Toen commercieel succes uitbleef, hield de groep van Vera Coomans en Wiet Van De Leest er al snel mee op. Maar de grote faam leefde voort. Op algemeen verzoek laat Coo­mans, bijgestaan door een jonge bende geel geweld, de legendarische groep nu herleven.

Na 59 minuten en 36 seconden interview merkt Vera Coomans op dat ik al een poos geen nieuwe vraag meer gesteld heb. Ze verontschuldigt zich, volstrekt overbodig: "Ik praat en praat en praat, ik ben veel alleen en als ik over mijn muziek kan kletsen, dan ben ik soms niet te stoppen." De vraag is of we haar wel willen stoppen. Zelfs als ze niet zingt, bedwelmt het timbre van haar unieke, weemoedige stem. Deze grote dame had het in zich om elf dagen na elkaar op te treden in een stampvol Olympia in Parijs of een uit zijn dak gaande Marquee in Londen. Maar het heeft niet mogen zijn.

"Ik heb heel weinig verwachtingen. Dat het nooit gemakkelijk is, ben ik gewoon geworden. We verdienen met Madouce een positieve reactie, we hebben er hard voor gewerkt. Maar eigenlijk verwacht ik ze niet meer. Als er vijftig man in de zaal zal zitten, ben ik al oprecht verrast en blij," zegt Coomans.

Er zijn twee goede redenen voor dit gesprek: na een kwarteeuw wordt de enige plaat die Madou ooit maakte op cd heruitgebracht en op 26 februari begint in de Ancienne Belgique een tournee. Coomans krijgt de ruggensteun van de immer enthousiaste muzikanten van Jaune Toujours, die het repertoire van Madou opfristen. Het project kreeg de naam Madouce.

"Het idee sluimert al een tijd. Sinds ik weer ben gaan zingen en optreden, aanvankelijk met accordeonist Philip Hoessen, ging er geen avond voorbij of mensen vroegen naar vroeger: 'Waarom zing je niet meer in het Nederlands? Kan je een nummer van Madou brengen? Mogen we 'Witte nachten' horen?'
In het begin werd ik daar kregelig van. We hebben het ten tijde van Madou ontzettend moeilijk gehad. We hadden kleine kinderen en moesten echt knokken om te overleven."

Hedendaags
Wat is er zo bijzonder aan een groep die het nauwelijks twee jaar volhield? "Wiet Van De Leest en ik zaten al een tijde bij Rum, een zeer geliefde folkgroep. Rum draaide heel goed, we konden er goed van leven. Tijdens het opwarmen en inspelen schudde Wiet de mooiste melodieën uit zijn mouw. Daar zaten juweeltjes tussen. Ik moedigde hem aan om zelf nummers te componeren. Vervolgens zorgde mijn echtgenoot Jan Devos voor teksten. De eerste nummers van Madou zijn dus binnen Rum ontstaan: 'Witte nachten', 'Arendsoog', 'Vannacht'. Maar traditioneel vond Rum inspiratie in veelal Middeleeuwse liedboeken, met af en toe eens een nummer van Wannes Van de Velde. Twee leden bleven bij de oude formule zweren, maar wij voelden de behoefte om hedendaagse muziek te maken met hedendaagse teksten. We splitten en zo ontstond dus Madou."

"We geloofden zo hard in ons project, we hebben er zo hard voor gewerkt... maar we kwamen geen centimeter vooruit. Ook al hadden we een radiohit met 'Witte Nachten', we kregen geen optredens. Vandaar mijn wrange gevoel als mensen zoveel jaar later om Madounummers verzoeken."

"Twee dingen kwamen steeds weer naar boven in alle artikels en commentaren van toen: men wist niet welke naam men het kind moest geven, men wist niet in welk vakje Madou thuishoorde en men had het moeilijk met de teksten. En twee, men vergaf het ons niet dat we uit Rum gestapt waren."

Toontje lager
Tien jaar later pas gaat Vera Coo­mans weer het podium op. Haar stem wordt opgemerkt door Arno, die haar vraagt om het lied 'De grond die ik zal kussen' in te zingen voor het VTM-drama Moeder, waarom leven wij. Korte tijd later ontmoet ze accordeonist Philip Hoessen, met wie ze twee prachtige cd's maakt met traditionals en liederen van onder anderen Randy Newman, Tom Waits, Gavin Friday en Leonard Cohen. De combinatie Coomans-Hoessen bleef echter niet behouden en sinds de zomer van 1999 toert Coomans met Tom Theuns, bekend van Ambrozijn.

"Elk nummer van dat programma (met veel Amerikaanse rootssongs, NR) zing ik doodgraag maar we hebben geen optredens in het verschiet. Dat is erg. Maar we volharden en blijven gezellig Tom Waits coveren en Bonnie Prince Billy en al die anderen."

"Daarnaast is er nu ook Madouce. In het begin verzette ik me tegen het idee: waarom willen de mensen iets dat voorbij is en destijds niet gewaardeerd werd? Anderzijds, het materiaal ligt er, het is een belangrijk deel van mijn muzikaal verleden, ik ben de nummers nooit vergeten. Veel nummers zijn trouwens nooit opgenomen."
"Het leek me geen goed idee om de mensen van toen op te trommelen. Ik ben nu in zee gegaan met Jaune Toujours, bekend voor hun energie en punch, dat schept mogelijkheden. Het is een heel prettig gevoel om meegesleept te worden door hun enthousiasme. Piet Maris, de bezieler van Jaune Toujours, heeft de energie die ik twintig jaar geleden had. Ik heb altijd alles zelf moeten doen, maar ik ben een beetje moe geworden, ik blijf toch een marginale figuur die koppig haar eigen ding doet."

"Elke repetitie met Jaune Toujours is een ervaring; voor elk nummer proberen we een groove te vinden waarbij we het origineel vergeten. Dat is voor mij niet gemakkelijk - de nummers zitten in mijn hoofd gebeiteld -, maar wel spannend. Trage nummers doen we snel, snelle traag, 'Witte nachten' is een tango geworden. Ik moet ook bijna elk nummer een toon lager zingen. Letterlijk, niet figuurlijk."

Murder ballads
"Ik profiteer ook van de gelegenheid om de scherpe kanten wat te verzachten. Iedereen had een paar jaar terug de mond vol over de murder ballads van Nick Cave. Maar wat wij met Madou brachten, dat waren pas murder ballads: heel kleine verhaaltjes, thrillers met moord en doodslag alom. Tijdens de repetities vragen de Franstalige muzikanten van Jaune Toujours al lachend: 'Wat nu weer? Een verkrachting? Zelfmoord? Draait ze het gas open?'"

"Destijds hebben we behoorlijk wat last gehad met de inhoud van de nummers. In het Frans, Engels, Duits mag veel meer, in het Nederlands wordt alles zo concreet. Er is veel ophef geweest over het nooit opgenomen nummer 'Het doet geen pijn', over een vrouw die in de regen langs de weg ligt met naast haar een hoed met een veer van de man die haar heeft verkracht. In het refrein zing ik: 'Ik heb het overal gedaan, maar nooit in de gracht, nooit in de regen, het doet geen pijn.' Ze houdt zich voor dat ze al zoveel geleden heeft dat dit geen pijn meer doet, maar natuurlijk doet het wel pijn. Maar dat snapten sommigen niet. Ik herinner me optredens, eind jaren zeventig, waarop de feministen van toen me beschimpten als een antifeministe. Absurd natuurlijk."

"Ook een nummer over een minder­jarige jongen en meisje die het alle­bei voor het eerst doen schandaliseerde de mensen. Over de jongen zing ik: 'Hard waar hij hard mocht zijn, zacht waar hij zacht mocht zijn.' Men staarde zich helaas blind op de tekst, terwijl je eigenlijk de muziek niet van de tekst mag loskoppelen. Het zou me verbazen als de mensen nu nog steeds zo hevig reageren. Maar ik ben wel nieuwsgierig."

Onlangs kwam het Coomans ter ore dat de platenfirma overweegt het werk van Rum opnieuw uit te brengen
op cd. Ze kan er niet om lachen. "Waarom, verdomme, die oude zaken oprakelen? De muziek van Rum be­staat al, daar is 25 jaar niets mee gebeurd, dat is een relikwie. Geef liever jongeren de kans te tonen wat ze kunnen. Als ik hoop dat Madouce aanslaat, dan is dat vooral voor Piet Maris en Jaune Toujours. Met zo'n oude tante als ik op stap gaan, dat is lef hebben. Maar als Marianne Faithfull met een bende jonge gasten de zaal in vuur en vlam zet, valt iedereen achterover."

:: Madouce gaat in première tijdens het Brussels kunstenweekend in de AB, 26/2 om 18 uur. Begin maart komt de cd Madou/Madouce uit, een remastering van de enige, intussen nagenoeg onvindbare plaat van Madou, aangevuld met drie onuitgebrachte Madou-nummers en drie nummers bewerkt door Jaune Toujours en Vera Coomans.