Stadsnatuur centraal op Open Monumentendagen: 5 tips

De Brusselse Open Monumentendagen zetten dit weekend de natuur in de stad in de kijker. Met 116 te bezoeken plaatsen in het hele gewest is het echter voor niemand nog mogelijk om door de bomen het bos te zien. Brigitte Vander Brugghen van de directie Monumenten en Landschappen somt daarom vijf niet te missen afspraken op.

Met de instellingen op de Kunstberg, het nieuwe Huis van de Europese Geschiedenis en het Horta-Lambeauxpaviljoen in het Jubelpark zetten ook dit jaar weer vele grote kleppers hun deuren open voor de Open Monumentendagen. Maar voor de bijzonderheden uit het 132 pagina’s tellende programma deden we een beroep op een kenner. Dit is de top 5 van Brigitte Vander Brugghen.

1. Domein Allard in Ukkel
Op dit grote domein staat een mooie eclectische villa die dateert van het einde van de 19^de eeuw en wordt toegeschreven aan Charles-Eugène Loicq, de architect van het Ukkelse gemeentehuis. In ware neorenaissancestijl is het huis gedecoreerd met bloemenslingers en klimopbladeren.

In de ruime landelijke tuin staat een grappige reuzenpaddenstoel in cement die dienstdoet als schuilplaats bij regenweer. Er is ook een grote vijver te zien die omgeven wordt door waterplanten en een vogelkooi. Verder staan er ook verschillende opmerkelijke bomen verspreid over het domein.

2. Troonstraat 216 in Elsene
Dit gebouw zet voor het eerst zijn deuren open voor het grote publiek en werd in 1868 in neoclassicistische stijl gebouwd door architect Louis De Curte.

De natuur maakt inherent deel uit van de architectuur zelf: in de hal wordt de aandacht getrokken door de trappaal in de vorm van een afgeknotte boomstam met cannelures, die oprijst uit een waaier van acanthusbladeren. De smeedijzeren leuning volgt de traptreden die op de overloop verlicht worden door een glas-in-loodraam met vogels en plantenmotieven.

3. Royal Etrier Belge in Brussel
Deze overdekte manege werd aan de rand van het Ter Kamerenbos gebouwd in opdracht van de familie Solvay voor de leden van de hoge burgerij. Het complex bestaat uit meerdere vleugels die verspreid liggen achter de lange bakstenen gevel aan de straatkant.

De manege omvat een honderdtal paardenboxen, een ruim binnenparcours met tribunes, een grote overdekte buitenmanege, een longeerpiste, ruimten om de paarden te roskammen, zadelkamers, vestiaires en een restaurant.

4. Tuin van Eugène Demolderlaan 41 in Schaarbeek
Dit imposante herenhuis werd in 1910 door architect Albert Dankelman gebouwd in een naar het neoclassicisme neigende eclectische stijl en is harmonisch geïntegreerd in een homogene gevelrij. De koetsdoorgang geeft rechtstreeks toegang tot de imposante tuin, waarvoor deze plek het bezoeken waard is.

De tuin strekt zich in het binnenterrein immers uit achter de nummers 25 tot 43. Naast een paardenstal met traptorentje bevindt er zich een cirkelvormig paviljoen in cementbeton onder een koepeldak, een waterpartij omsloten door namaakrotsen en een recent gerestaureerde serre met een structuur van cementen boomstammen, typisch voor de rocaillemode van die tijd.

5. Pacheco Instituut in Brussel
Het instituut, dat eigendom is van het OCMW van Brussel, krijgt binnenkort een nieuwe bestemming in het kader van een groot intergenerationeel project. Daarom is dit misschien je laatste kans om het complex voor zieken- en bejaardenzorg dat de begijnen in het begin van de 19^de eeuw lieten bouwen, te bezoeken.

Het gebouw vormt een grote rechthoek van 138 meter lang en 94 meter breed en is georganiseerd rond twee vierkante binnenpleinen omzoomd door brede galerijen met rondboogarcades die als wandelgangen dienden. De twee binnenpleinen werden vrij snel als tuinen ingericht die als heilzaam voor de patiënten werden beschouwd.

De eerste tuin vertoont vandaag een landschapsstijl met afwisselend gazons, bloemperken, groepjes sierheesters en enkele opmerkelijke bomen zoals een prachtige beuk met smalle bladeren. De tweede tuin vertoont een veel klassieker uitzicht met linden, acacia’s, een mooie rij Japanse kersenbomen en ligusterhagen. Een derde, zijdelings gelegen tuin is onder andere beplant met linden, populieren, hulstbomen en hazelaars.

> Open Monumentendagen. 16/09 & 17/09, verschillende locaties in het hele gewest