‘La Superba’ – de hoogmoedige – is de bijnaam van de Italiaanse stad Genua. Maar het is ook de titel van de roman waarmee de Nederlandse schrijver Ilja Leonard Pfeijffer de Libris Literatuur Prijs 2014 won. En nu ook van een toneelstuk waarin Wim Opbrouck de hoofdrol speelt.
© Stephan Vanfleteren
| Wim Opbrouck in La Superba
La Superba: Wim Opbrouck verdwaalt in de straten van Genua
De naar Italië uitgeweken Nederlandse schrijver Ilja Leonard Pfeijffer schreef met La Superba een succesroman die voor literatuurliefhebbers zelfs is uitgegroeid tot een alternatieve reisgids voor de stad Genua, waar het labyrintische verhaal over een gemigreerde schrijver op zoek naar inspiratie zich afspeelt. Toneelgroep Maastricht maakte er nu een toneelstuk van, waarin Wim Opbrouck het hoofdpersonage speelt aan de zijde van Angela Schijf – het mooiste meisje van Genua – en nog een handvol andere acteurs die de kleurrijke rollen van aangespoelde of vastgeroeste Genuezen voor hun rekening nemen. Voor Opbrouck wordt Sint-Pieters-Woluwe de eerste Belgische stopplaats van de tournee.
Je band met Toneelgroep Maastricht ontstond via artistiek leider Servé Hermans, die dit stuk regisseert en die je nog kent van bij NTGent.
Wim Opbrouck: Ik ken hem van toen hij als jonge maker bij ons binnenkwam en wij hebben altijd een heel goede relatie gehad. Hij noemt mij zijn theatervader sinds ik hem erop wees dat hij als Nederlander altijd wat stiller moet zijn als hij op een Vlaams terras zit. (Lacht) Hij was een pupil die de kansen die ik hem gaf als directeur bij NTGent met beide handen heeft gegrepen. Nu is hij in Maastricht doorgegroeid tot artistiek leider, samen met Michel Sluysmans. Zo is daar een heel fijne club ontstaan die al een paar jaar goede dingen maakt.
Genua is een labyrint, waar in de nauwe steegjes de grenzen tussen feit en fictie vervagen en er van alles gebeurt
Schrijver Ilja Leonard Pfeijffer is ook sterk met Toneelgroep Maastricht gelieerd.
Opbrouck: Hij kreeg eerder een opdracht om voor hen het stuk De advocaat te schrijven, gebaseerd op de controversiële strafpleiter Bram Moszkowicz. Toneelgroep Maastricht bracht ook al zijn Brieven uit Genua op de planken. Voor een gezelschap is het zeer waardevol om te kunnen samenwerken en discussiëren met een nog levende schrijver die graag toneel schrijft en zijn romans ter beschikking wil stellen. Theatermakers gaan aan de slag met boeken omdat ze op zoek zijn naar verhalen naast het klassieke repertoire. Want je kan Shakespeare wel actualiseren, maar niet meer met hem praten.
Jij kende het werk van Pfeijffer ook al.
Opbrouck: Ik las en lees zijn boeken graag, dus ik heb niet lang getwijfeld om hierin mee te stappen. Pfeijffer is een wilde, barokke, bokkige schrijver die met La Superba een wild, barok en bokkig boek heeft geschreven waarin heel veel lagen zitten. Sommige mensen knappen af op die vele zijsprongen, maar ik vind het juist leuk aan een boek dat het niet één lineair verhaaltje vertelt. In het boek, en ook in het stuk, kijk je door de ogen van een schrijver die weggaat van de plek waar hij vandaan komt om inspiratie te zoeken. Zo krijg je een lange monoloog afgewisseld met heel wat dialogen waarin de verschillende personages uit het boek opduiken.
In Genua treft de schrijver zowel de problemen als de schoonheid aan die je in een stad kan aantreffen, en zo wordt Genua een soort metafoor voor Europa. Het is een labyrint, een havenstad waar de verlangens van vluchtelingen vervuld of gefnuikt worden. Waar in de nauwe steegjes de grenzen tussen feit en fictie vervagen en er van alles gebeurt. Het is allemaal heel veel, en daar hou ik wel van. In de toneelbewerking zijn natuurlijk een aantal verhalen en personages gesneuveld, zoals het geliefde personage van Don, maar die indruk van veelheid hebben we toch willen bewaren.
Teaser La Superba
Samen met je tegenspeelster Angela Schijf ben je Pfeijffer ook gaan opzoeken in Genua. Welke inzichten leverde dat op?
Opbrouck: Als je het boek leest, lijkt Genua een ruwe plek waar het alleen maar stinkt naar de ratten en de urine in de steegjes. Die rauwe kant heeft Pfeijffer een beetje aangezet, want Genua heeft ook de mooie kanten van la bella Italia. Maar als je met Ilja rondwandelt in Genua is hij vooral voortdurend aan het wijzen op de grapjes, de anekdotes, de trompe-l’oeils die bij bepaalde plekken horen. Normaal hoef ik helemaal niet te weten of iets wat in een roman staat echt gebeurd is of niet, maar in Genua kon ik niet ophouden ernaar te vragen. Precies omdat Ilja in het boek voortdurend dat spel van feit en fictie speelt. De Britse drinkebroer Don is bijvoorbeeld gebaseerd op een bestaande figuur, de Senegalese vluchteling Djiby is dan weer samengesteld uit gesprekken met verschillende vluchtelingen.
© Stephan Vanfleteren
| Wim Opbrouck en Angela Schijf in La Superba
Ook de Bar met de Spiegels, waar het mooiste meisje van Genua werkt, bestaat echt.
Opbrouck: Via de spiegels kan de schrijver aan zijn cafétafeltje natuurlijk makkelijker naar de wereld spieden. Maar het spiegelpaleis is ook een dankbare metafoor voor de ondoordringbare werkelijkheid. Tenslotte tekent Ilja ook veel spiegelfiguren. Djiby en Rachid de rozenverkoper zitten in hetzelfde uitzichtloze straatje, terwijl de schrijver eigenlijk een luxemigrant is die meer mag dan andere buitenlanders, die als ratten worden verdelgd in de stad. We worden tegenwoordig om de oren geslagen met toneelstukken over migratie. Ook de Odyssee of stukken over de Eerste Wereldoorlog gaan vandaag automatisch ook over de vluchtelingenproblematiek. Maar migratie is in La Superba maar een van de thema’s, en wordt op een persoonlijkere manier aangeraakt. Het verhaal van Djiby, die de hele helletocht vanuit Libië heeft meegemaakt, komt hard binnen.
Ten slotte nog een woordje over de speciale livemuziek bij het stuk.
Opbrouck: De muziek is voortdurend aanwezig en het is een zeer mooie score geworden. Gebaseerd op Italo-pop maar dan ver-Nick Caved. (Lacht) Axl Peleman, Ron Reuman en Roeland Vandemoortele brengen de Italiaanse pop rauwer en donkerder. En behalve in het geval van ‘Gente di mare’ gaat het meestal om minder bekende maar wel heel mooie nummers.
Toneelgroep Maastricht: La Superba 26/3, 20.15, CC Kunst en Cultuur in Sint-Pieters-Woluwe
Lees meer over: Podium, Wim Opbrouck, La Superba, Toneelgroep Maastricht
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.