Conversations with Nick Cave: 'Geluk zit in ongeluk aanvaarden'

In een tot de nok gevuld Bozar croonde zanger-therapeut Nick Cave zittend aan zijn piano het lijden weg door het in de ogen te kijken. In zijn Q&A met de zaal toonde hij zich tussendoor een soepele stand-upper. Zijn conversations waren dan ook een verlengstuk van zijn liedjes, die door de eigen pijn te weerspiegelen de luisteraar empoweren.

God is in the house. Al speelde hij het bewuste nummer in Bozar niet, voor veel aanwezigen was het wel degelijk zo. Sommigen beefden en hakkelden zich door hun vooraf op een papiertje neergepende vraag. Normaal zouden ze het lef niet hebben om zich voor een volle zaal te roeren, maar voor hun stond wel degelijk Nick Cave (62). De verre vriend, die jaren een houvast was geweest en zich middels liedjes over zijn eigen miserie een weg had weten te banen die parallel liep met het eigen brokkenparcours. Met een kwinkslag nam hij de lofbetuigingen en persoonsverheerlijkingen aan zijn adres in ontvangst, maar meer nog ontkrachtte hij ze door te stellen dat twijfel de motor is van elk rechtgeaard mens.

In hetzelfde schuitje

Nadat zijn tienerzoon vijf jaar geleden om het leven was gekomen door stomweg van een klif te donderen begon de zanger plots veel meer post te krijgen, en lang niet alleen van fans. Vaak stond er gewoon ‘Nick Cave, Brighton’ op de enveloppe, vertelde hij in Brussel. De afzenders wilden geen gesigneerde foto, maar het verhaal over hun eigen verlies met de schrijver en rockzanger delen.

“Langzaam kwam ik er achter dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten en wat ik had meegemaakt eigenlijk heel gewoon was, want verlies en gemis horen bij het leven.” Dat inzicht veranderde zijn leven en noopte hem tot meer wisselwerking met zijn publiek. Tijdens een tournee met The Bad Seeds begon hij fans uit te nodigen op het podium — enkele vragenstellers hadden het ooit aan den lijve ondervonden en glunderden nog. Deze gespreksavond noemde hij een verlengstuk van die collectieve roes van rouwverwerking. Net als The Red Hand Files-website, waarop Cave online de vragen van zijn publiek beantwoordt (en je de oerversies kan lezen van de meeste antwoorden die je hier te horen kreeg).

‘Afrikamuseum’

De Brusselse vragenstellers introduceerden zich als komend van Portugal, Israël, Canada, Brugge, Antwerpen, Gent en niet zo ver van de plek (in Zuid-Limburg) waar de heilige Christina the Astonishing ooit opstond uit haar doodskist. Kortom, een mooie dwarsdoorsnede van zijn publiek. Ze zaten niet alleen in de zaal. Ook achteraan het podium stonden er stoeltjes (en zelfs tafeltjes). Het kwam de gemoedelijke sfeer ten goede. De timiditeit van het Belgische publiek maakte het bovendien erg makkelijk om zelf een vraag te stellen. Gewoon je hand opsteken en één van het tiental witte hesjes met een Red Hand Files-logo kwam je de micro overhandigen.

Door Cave te vragen naar zijn favoriete plek in Brussel was hij aanvankelijk even uit zijn lood geslagen omdat het antwoord niet ergens in een geheugenschuifje klaarlag. Na wat ijsberen antwoordde hij dat hij telkens hij hier is graag gaat wandelen in de buurt van het ‘Afrikamuseum’ (in Tervuren). Hij was er nog niet geweest sinds de heropening, maar besefte wel dat ook daar veel lijden achter de muren verborgen zat, en zo had hij op een slinkse manier toch weer het centrale thema van de avond — strategieën vinden om om te gaan met pijn en verlies — op het voorplan gezet.

Geen somberman

Het waren niet zozeer de verhalen over hoe hij kon afkicken van zijn heroïneverslaving of zijn korte, eenmalige ontmoeting met Bob Dylan, of het feit dat hij geen schaker is en niets speciaal doet om fit te blijven of zijn stem te verzorgen (“I just open my mouth and hope for the best”) die ons de mens Nick Cave beter leerden kennen. De ernst en het empathisch vermogen waarmee hij met zin voor zelfrelativering en timing (hij is door deze tournee duidelijk gegroeid als stand-upper) zijn publiek bejegende waren betere graadmeters.

Dat hij lang niet de somberman is die mensen soms in hem zien, wisten we al langer. Vol levenslust zei hij alweer uit te kijken naar een nieuwe tournee met The Bad Seeds. We zagen hem wel al betere piano-optredens geven. Hier haalde hij de hoge noten niet, zodat hij wat heser ging klinken. De fans maalden niet, temeer omdat hij het ook ruiterlijk toegaf. Ze kregen akoestische versies van enkele klassiekers. Als orgelpunt droeg de zanger ‘Skeleton Tree’ op aan de vader die hem net verteld had dat ook zijn zoon Kevin enkele jaren geleden overleden was. Krop in de keel. Deze avondvullende gesprekstherapie ging evenveel over de man op het podium als over zijn publiek in de zaal.

Vanavond in Bozar de tweede, eveneens uitverkochte passage van Conversations with Nick Cave