JOUW VRAAG. Waarom staat het standbeeld van Jeanneke Pis niet naast Manneken Pis?

Geef toe, de vraag is wat ongelukkig: waarom Manneken Pis en zijn zusje niet bij elkaar staan? Manneken Pis staat al eeuwen bij een publieke drinkfontein. Jeanneke Pis werd nog geen dertig jaar terug geplaatst, als commercieel aantrekkingspunt voor de horeca in de wijk Îlot Sacré - het historische hart tussen Grasmarkt en Beenhouwersstraat. De ontstaansdata en de bestemming van beide beelden verschillen dus. En daarmee hebben we al alles gezegd. Of toch niet?

We begrijpen de feministische vraag wel. We moeten Jeanneke Pis - “het is een vrouwtje” - gaan zoeken in een verscholen steegje van de verwarrende Beenhouwersstraat. En dan nog moeilijk te vinden, achter het voorportaal van café ‘Delirium’ (Getrouwheidsgang 10-12). Terwijl ons bloot piemelheertje parmantig alle toeristen kan versieren op een plasboog van het stadhuis, in een monumentale hoeknis van de drukke Stoofstraat. Er worden nu eenmaal ergere genderongelijkheden geëtaleerd in het stedelijk patrimonium, dan deze afstand tussen bronzen beeldjes die niets met elkaar vandoen hebben.

Kijk maar naar het monument van koningin Elisabeth (op het Albertinaplein). Het werd veel later geplaatst dan het ruiterbeeld van haar echtgenoot koning Albert I. Dat staat hoogtorend op een sokkel op de Kunstberg, en kijkt neer op zijn eega. Toen het Elisabethbeeld zelfs even van haar plek moest worden gehaald, om het halve cirkelplein met goedkope Aziatische blauwsteen opnieuw aan te leggen, gingen ook daar (vrouwen)stemmen op. Waarom staat zij niet op dezelfde hoogte als haar man? Even gaf de waan van de dag toe aan het idee. Maar achteraf bleek, dat de koningin wijselijk nog wat verder van haar man en even laag werd heringeplant. Ja, dames parlementariërs, wanneer kreeg een koningin in de grondwet dezelfde status als een koning?

Maar laat ons Manneken Pis en zijn zusje nog eens dateren. De kleine plasser is al in de Brusselse annalen terug te vinden sinds 1452. En vermoedelijk stond er al eerder een of ander beeldje bij de bron waar water kon worden geput. Hoe dat beeldje er toen uit zag, vinden historici en archivarissen niet terug. Het laatste ‘authentieke’ Manneken Pis-brons van Brussel dateert van 1619 en werd ontworpen door Hiëronymus Duquesnoy de Oudere. Het staat kurkdroog te pronken in het Broodhuis (Museum van de Stad Brussel) op de Grote Markt. De Manneken Pis-fontein blijkt een replica uit 1965 – uit veiligheidsoverwegingen. Als we weten dat de replica in Geraardsbergen maar van 1985 dateert, mogen we wel stellen dat de hoofdstedelijke spuiter de oudste jongeheer van de wereld heeft.

Dat neemt niet weg dat u nu nog niet weet wat Jeanneke Pis obsceen zit te plassen in de Getrouwheidsgang. Het verlichte idee van een vrouwelijke pendant van Manneken Pis komt van Denis Adrien Debouvrie, een keizer-handelaar die driekwart van de handelspanden bezat in het Îlot Sacré. Louter uit commercieel oogpunt – als attractie en toeristenval dus - wou hij iedereen naar de restaurantjeswijk en vooral het café ‘Delirium’ lokken. Jeanneke zou het ‘zusje’ worden van Manneken Pis, in promotermen “om de gelijkheid tussen man en vrouw” te symboliseren, zo werd geschermd. Het beeld kwam er in 1987, eerst tot afschuw van stadsgidsen en historici. Later gretig opgenomen in toeristische wandelcircuits en publicaties. Debouvrie werd echter vermoord in 2009, naar verluidt binnen de horecamaffia van de wijk. Hij stond ervoor bekend om met een bodyguard en een hond geld op te eisen van zijn pandhuurders.

Het bronzen plassende meisje met de benen open, kreeg meteen een kwalijke reputatie. Wat maakt dat het uitermate onwenselijk zou zijn om dit beeld ooit naar de Stoofstraat te verhuizen. Ook al is Jeanneke enorm in trek. Dat ervaart ook Marilyn Nerinckx, manager Welcome Desk bij de gewestelijke toeristische dienst Visit Brussels: “Jeanneke Pis is vrij bekend bij de toeristen, voornamelijk bij de Spanjaarden en bij die toeristen die net Manneken Pis gezien hebben. In veel reisgidsen staat dat Jeanneke Pis bij het Delirium Café staat, meteen een café dat heel wat toeristen willen bezoeken.” Maar soit: toen pissen, plassen werd, is het gezeik begonnen.

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie op bruzz.be. De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord. Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag in Big City.