Grootste banken boeken winst in belastingparadijzen

De twintig grootste Europese banken, waaronder ook BNP Paribas en ING, boeken een kwart van hun winsten in belastingparadijzen. Dat blijkt maandag uit een rapport van Oxfam en Fair Finance Guide, een tool die mensen in staat stelt te controleren of hun bank zich wel aan alle ethische regels houdt. Luxemburg en Ierland blijken veruit de populairste paradijzen, maar ook in ons land zouden banken via de notionele interestaftrek stukken winst onbelast kunnen laten.

Uit het rapport blijkt dat de twintig grootste Europese banken in 2015 samen 25 miljard euro winst registreerden in belastingparadijzen, goed voor een kwart van het totaal. Dat wil nog niet per se zeggen dat de banken er ook echt belastingen vermeden, maar volgens Oxfam is het winstbedrag "meestal niet in verhouding met de reële economische activiteit die banken daar ondernemen".

Dat betekent volgens de ngo dat de banken er effectief naartoe trekken om hun klanten te helpen om belastingen te ontwijken, om zélf belastingen te ontwijken, of om strengere regelgeving in andere landen te omzeilen.

Luxemburg en Ierland zijn veruit het populairst. In 2015 rapporteerden de grootste EU-banken bijvoorbeeld 4,9 miljard euro winst in het Groothertogdom. Ter vergelijking: dat is meer dan de winst die ze maakten in het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Zweden samen. In Ierland boekten de banken in 2015 een winst van 2,3 miljard euro.

De winsten in de meer klassieke "exotische" belastingparadijzen liggen lager, maar ook die spelen volgens Oxfam "een essentiële rol in de offshore industrie". Zo zou BNP Paribas in 2015 geen cent belasting betaald hebben op een winst van 134 miljoen euro op de Kaaimaneilanden.

Ook België belastingparadijs
Volgens Oxfam wordt ook ons land gebruikt als belastingparadijs. Concreet zou Santander Benelux, een dochter van de Spaanse megabank Santander, in 2015 in België een effectief belastingtarief van 15 procent hebben betaald, en kon de bank via de notionele interestaftrek 19 miljoen euro winst onbelast laten. Volgens Oxfam "suggereren de cijfers van andere banken dat zij een normaler belastingregime hanteren in België".

Oxfam roept de Europese overheden op om "een einde te maken aan de belastingparadijzen" en strenger toe te zien op fiscale transparantie van banken en grote multinationals. "Overheden lopen wereldwijd miljarden euro's mis omdat multinationals belastingen ontwijken en moeten nu dringend een nieuwe stap zetten", zegt Maaike Vanmeerhaeghe, beleidsmedewerker eerlijke belastingen bij Oxfam.

Concreet pleit de ngo ervoor om de Europese transparantieregels voor banken, waardoor ze verplicht zijn om elk jaar hun financiële gegevens per land te publiceren, in te voeren voor alle bedrijven met een omzet van minstens 40 miljoen euro.

Ook voor minister van Financiën Johan Van Overtveldt is er "nood aan meer fiscale rechtvaardigheid". De NVA-er ziet heil in een hervorming van de vennootschapsbelasting. "Zo kunnen we de bestaande fiscale regimes omvormen naar een eerlijk en transparant belastingsysteem", klinkt het.