The Garifuna Collective: “Muziek overstijgt alle grenzen”

19 januari 2008. Het nieuws slaat aan als een bom. Andy Palacio, de zanger die via het album Wátina de garifunacultuur op de wereldkaart zette, sterft abrupt aan een hartaanval. Zes jaar later staat zijn band The Garifuna Collective er met een nieuw album, Ayó, een eerbetoon aan Palacio. “Zijn ziel leeft voort in onze muziek.”

"We waren verwoest van het nieuws, maar Andy's overlijden spoorde ons ook aan om zijn werk nog ferventer verder te zetten," zegt Joshua Arana, percussionist van The Garifuna Collective. De 47-jarige zanger en gitarist Andy Palacio was een nationale held geworden door de gemarginaliseerde cultuur en muziek van de garifuna, afstammelingen van de slaven in Belize, Guatemala, Honduras en Nicaragua, aan de wereld voor te stellen via de plaat Wátina, uitgebracht door het Amerikaanse label Cumbancha.

Zes jaar later staan jullie er met Ayó, wat afscheid betekent.
Joshua Arana: We nemen afscheid van Andy maar zullen nooit vaarwel zeggen aan zijn ziel, aan zijn idee om via The Garifuna Collective onze cultuur aan de wereld voor te stellen. Wij geloven niet in grenzen tussen culturen, voor ons zijn alle culturen gelijk. Men tracht gemeenschappen uiteen te drijven aan de hand van ras en cultuur. Om het tij te keren, moeten we elkaars cultuur beter leren kennen, zodat we elkaar meer gaan respecteren.

Is de garifunacultuur nog steeds bedreigd?
Arana: In Belize en andere delen van de Caraïben zijn de traditionele culturen bedreigd. Daarom heeft Andy (die reeds een ster was van de punta rock, red.) er zijn missie van gemaakt onze cultuur te promoten. Muziek overstijgt grenzen, culturen en rassen. Er is geen betere manier om onze cultuur te doen overleven dan via muziek. En het werkt, heel wat jongeren waren vóór Wátina enkel geïnteresseerd in Amerikaanse pop, ze droegen Fubu en Nike. Nu tonen ze terug interesse in onze traditie omdat ze zien dat onze cultuur in andere delen van de wereld geapprecieerd wordt.

Jullie zijn eerder een collectief dan een groep?
Arana: Klopt, we zijn een los collectief van muzikanten dat varieert naargelang ieders beschikbaarheid. Iedereen die de strijd van de garifuna ondersteunt - al was het maar door een cd te kopen of naar ons concert te komen - maakt deel uit van het collectief. Samen verzekeren we het voortbestaan van onze cultuur.

Galuma is een song over visvangst. Hoe belangrijk is die voor de garifuna?
Arana: Onze voorouders waren vissers die leefden aan de kust. Vis was onze belangrijkste voedingsbron. Intussen zijn veel garifuna naar het binnenland verhuisd op zoek naar werk en betere levensomstandigheden voor hun gezin.

De garifunacultuur is gebaseerd op het principe "Au bun, Amürü nu", ik voor jou en jij voor mij. Wat houdt dat exact in?
Arana: Als ik iets heb, heb jij dat ook. En omgekeerd. Alles is gemeengoed in de gemeenschap. Alle volwassenen van een dorp zijn verantwoordelijk voor de kinderen. Als we vissers en landbouwers hebben, dan heeft iedereen te eten want alles wordt gedeeld. Tegenwoordig is dat niet meer vanzelfsprekend. De armoede in Belize tiert welig terwijl de regering geld uitgeeft aan nutteloze zaken. Ze koopt oorlogswapens terwijl er kinderen sterven van de honger.

The Garifuna Collective
3/10, 20.00, €9/13/15, Muziekpublique, Théâtre Molière, Naamsepoortgalerij, Bolwerksquare 3, Elsene, 02-217.26.00. www.muziekpublique.be