Het Collectief in prestigieus Bozar én in sociale restaurants

Toptalent van eigen bodem: het Brusselse ensemble Het Collectief mag op 6 februari zijn eerste concert in de prestigieuze kamermuziekreeks van Bozar spelen. "Met Schönberg, Stravinsky en Ives kozen we resoluut voor ons kernrepertoire," zegt Thomas Dieltjens, de pianist van het kwintet.

Het Collectief heeft zijn naam niet gestolen: meer dan welke andere bezetting ook is dit een kamermuziekgroep waarin elke musicus een gelijkwaardige rol vervult. Dieltjens omschrijft zijn ensemble als 'een ideale minidemocratie'. "Om stoerdoenerij of klankmassa gaat het nooit in de muziek die wij spelen. De componisten die voor onze bezetting schreven, doen er alles aan om zoveel mogelijk te zeggen met zo weinig mogelijk middelen."
In de bewerking die Anton Webern maakte van Arnold Schönbergs 'Erste Kammersymphonie', staat inderdaad geen noot te veel. Daarbij komt dat Schönberg in deze muziek de toenmalige muziektaal duchtig dooreenschudde. De luisteraar weze gewaarschuwd.

Eenvoudig is deze muziek zeker niet. Toch geeft de componist ons ook houvast. "Schönberg zegt dan wel de vertrouwde harmonie vaarwel, maar hij blijft een hyperromanticus," relativeert Dieltjens. "De luisteraar wordt bovendien geholpen door de transparante klank van ons ensemble. De combinatie van onze vijf herkenbare instrumenten fluit, klarinet, viool, cello en piano geeft een doorzichtige klank."

Behalve van Schönberg brengt Het Collectief ook werk van andere twintigste-eeuwse modernisten zoals Igor Stravinsky en Charles Ives. "De Amerikaan Ives is een wel heel bijzonder iemand," benadrukt Dieltjens. "Hij werkte in het verzekeringswezen en hoefde dus niet rijk te worden van zijn composities. Zijn oeuvre is minstens zo baanbrekend als dat van Schönberg of Stravinsky. Leuk voor de luisteraar is dat hij het ook kruidt met een vleugje Amerikaanse folklore. Je voelt ook dat hij zichzelf goed kon relativeren. Zo is het tweede deel van het pianotrio dat we van hem spelen, een persiflage op een uit de hand gelopen studentencantus."

De mannen van Het Collectief kleuren graag buiten de lijntjes. Met hun trouwe voorkeur voor twintigste-eeuws modernisme zijn ze al een buitenbeentje in het muzieklandschap. Maar ze maken nog meer eigenzinnige keuzes.

Zo engageren ze zich in Escapades. Dieltjens is daar vol van. "Escapades brengt muziek op plaatsen waar mensen niet met hun volle goesting zijn. Onlangs speelden we een concert in een sociaal restaurant in hartje Kuregem. Als de normale concertconventies wegvallen, ligt de weg naar een wel heel diepmenselijke muzikale communicatie open. Het is soms ronduit ontroerend wat mensen je na zo'n concert komen vertellen."

Het Collectief, 6 februari om 20 uur in het Conservatorium, Regentschapsstraat 30, 1000 Brussel. Meer op www.bozar.be en www.hetcollectief.be. Over Escapades: www.mpfb.org