5 tips voor open monumentendagen

‘Restauratie en Conservatie’, ‘Licht en verlichting’, ‘Modernisme en Art Deco’, ‘Glas en ijzer’: het is een greep uit de thema’s die de afgelopen 25 edities van de Open Monumentendagen in Brussel aan bod kwamen.

Het zilveren jubileum wordt gevierd met het feestelijke thema Brussel, m'as-tu vu?, dat ontmoetingsplekken als cafés, restaurants, bioscopen, feestzalen en schouwburgen en parken centraal stelt. Een paar tips.

1. Groot Koninklijk Serment van Sint-Joris der Kruisboogschutters van Brussel

Coudenberg, Brussel, za. en zo. van 10 tot 18 uur.

Onze eerste tip betreft een vrij goed bewaard geheim op een plek die nochtans iedereen kent. Op het Koningsplein, achter en onder de kerk Sint-Jakob-op-Koudenberg, is een bijzondere ruimte te vinden, waar nog regelmatig mensen samenkomen die lid zijn van een vereniging die al eeuwen oud is. Het Groot Koninklijk Serment van Sint-Joris der Kruisboogschutters van Brussel zet een traditie voort van twee kruisboogschuttergilden die bestaan sinds de veertiende eeuw. Waar de kruisboogschutters vroeger instonden voor de ordehandhaving en de verdediging van de stad, hanteren ze nu nog altijd de kruisboog om zich te vermaken. Ze kregen een plaats toegewezen in de gewelfde zalen waarop op het einde van de 18de eeuw onder de Oostenrijkers de nieuwe Koninklijke wijk werd gebouwd.

Weinig plekken in de Brusselse ondergrond zijn zo intrigerend en feeëriek als deze. De hedendaagse kruisboogschutters wachten u op in vol ornaat, geven uitleg bij de verschillende antieke voorwerpen en documenten die in hun mooie lokalen opgesteld staan, en leiden u ook naar de schietbanen waar demonstraties kruisboogschieten worden gegeven.

2. Maloukasteel en -park & Kasteel en park van Wolvendael

Maloupark, Stokkelsesteenweg 45, Sint-Lambrechts-Woluwe, za en zo van 10 tot 18u.
Wolvendaelpark, De Frélaan, Vorst, za en zo van 11 tot 18u.

Om mooie kastelen te zien moet je niet perse naar de Loire. Ook Brussel heeft er een aantal, die bovendien mooi voorzien zijn van een groene omgeving. Tijdens de Open Monumentendagen kunnen er twee bezocht worden. Het Maloukasteel in Sint-Lambrechts-Woluwe is een van de weinige overgebleven Brusselse landhuizen uit de achttiende eeuw. Het werd in 1776 gebouwd voor de bankier Lambert de Lamberts in Lodewijk XVI-stijl. Het Maloupark eromheen werd iets later aangelegd in Engelse stijl, en de naam van zowel het park als het kasteel is afkomstig van de ex-eerste minister Jules Malou die het goed kocht in 1853. Later dit jaar gaat het kasteel in renovatie.

Ongeveer van dezelfde datum - 1763 - dateert het kasteel in het Wolvendaelpark, een plek waar in 1877 de grootouders van koningin Paola trouwden. Vandaag huisvest het kasteel de École des Arts van Ukkel en een aantal culturele diensten. Tijdens de Open Monumentendagen heeft er een tentoonstelling van oude kostuums plaats, en ook het Wolvendaelpark zelf is een boeiend geheel.

3. Miniatuurgolf Anderlecht en Josaphat

Claude Debussylaan (hoek Guillaume Stassartlaan en Koning-Soldaatlaan), Anderlecht, za. en zo. van 14 tot 20u. (laatste toegang: 19u.)
Ambassadeur Van Vollenhovenlaan, Schaarbeek, za en zo van 10 tot 20.30u. (laatste toegang: 19.30), 3 euro

Hoezo golf is een sport voor BCBG's die teveel geld en teveel tijd hebben? Voor de minderbegoeden die beter zijn op de korte baan is er ook nog altijd miniatuurgolf. In de jaren vijftig werd deze vorm van vrijetijdsbesteding enorm populair en werden er ook in ons gewest een aantal van die mini-golfbanen aangelegd.

In 1952 werd zelfs de beroemde landschapsarchitect René Péchère aangezocht om voor het Josaphatpark in Schaarbeek zo'n mini-golf te ontwerpen. Hij kwam op het idee om de spelletjes te groeperen als in een rozenkrans om het terrein optimaal te benutten.

Een paar jaar later wilde ook Anderlecht zo'n miniatuurgolf. Naast Schaarbeek hadden ook Vorst, Ukkel en Jette er immers al één. De achttien holes werden aangelegd in een schilderachtige tuin die verfraaid was met bosjes, rotsen, grasperken en een waterpartij, op een driehoekig perceel in het laagste gedeelte van de Pedevallei.

4. Universitaire Stichting

Egmontstraat 11, Brussel, Za en zo van 10u tot 18u (ook rondleidingen om 10u30, 11u30, 12u30, 14u30, 15u30, 16u30 en 17u30)

Verdoken in de kleine straten achter de winderige boulevards rond het Troonplein, vind je deze verrassend aangename en goed geconserveerde plek waar onbevoegden de rest van het jaar niet zomaar binnen geraken. In dit gebouwencomplex dat tussen 1870 en 1958 gebouwd en verbouwd werd door verschillende architecten, is sinds het begin van de jaren 1920 de Universitaire Stichting gehuisvest. De Universitaire Stichting werd kort na de Eerste Wereldoorlog opgericht en heeft als doel de wetenschappers van onze universiteiten samen te brengen en in verbinding te stellen met andere maatschappelijke instanties van openbaar nut. Wie de salons met de glazen bibliotheekkasten en de typische art-decodecors onder ogen krijgt, zou jaloers kunnen worden. Daar een sigaartje roken, een whiskietje drinken en ondertussen een wetenschappelijke doorbraak forceren - het zegt ons wel iets.

5.BNP Paribas Fortis

Koningsstraat 20, Brussel, za & zo van 10u tot 18u (uitsluitend rondleidingen met groepen van 20 personen, laatste toegang om 17u)

De banken - en dan bedoelen we die financiële instellingen die gekke dingen doen met ons geld en dan weer nieuw geld komen vragen - zijn tegenwoordig geregeld kop van jut. Eén van die banken luistert tegenwoordig naar de naam BNP Paribas Fortis, en geldt op een ondertussen redelijk ingewikkelde manier als de erfgenaam van de roemrijke 'Société Générale des Pays-Bas pour Favoriser l'Industrie Nationale'. Die Société, later bekend als de Generale Maatschappij van België, is ouder dan ons land en vestigde zich al in 1822 in de Koningstraat.

Verschillende pronksalons roepen nog de sfeer op van de tijd dat België nog steenrijk was. Pronkstukken zijn de reeks wandtapijten die episodes uit het leven van Mozes weergeven en die tussen 1742 en 1763 geweven werden in het atelier van de vermaarde Brusselse tapijtwevers en broers Van der Borcht.

Open Monumentendagen. 14 en 15 sempetmber. Gratis toegang. 0800-40.400. visitbrussels.be