Gilberto Gil: Van Bahiaanse muziekgod tot minister

Gilberto Gil is een van de belangrijkste figuren uit de Braziliaanse muziekgeschiedenis. De multi-instrumentalist en singer-songwriter wordt beschouwd als een van de pioniers in de wereldmuziek door zijn fusies van samba, salsa en bossanova met rock en folk. Sinds 2002 is Gil minister van Cultuur in de linkse regering van president Lula. De muzikant en politicus staat symbool voor het huidige Brazilië: modern en fier op zijn tradities, maar resoluut naar de toekomst gekeerd.

De Bahiaanse koning van de muziek heeft een indrukwekkende carrière van meer dan veertig jaar achter de rug, bekroond met een Grammy Award en twee Latin Grammy's Latinos. Maar Gil laat zijn tempo niet zakken. Verwacht op Couleur Café vooral geen saaie politicus, wel een gepassioneerde muzieklegende vol swing en vol pit die blijft vechten voor een betere wereld.

Ongeremd sociaal engagement
Gilberto Gil wordt in 1942 geboren in Salvador da Bahia. Gefascineerd door de straatmuzikanten op het marktplein van Salvador begint hij als achtjarige knaap accordeon te spelen. Het is pas jaren later, na het horen van João Gilberto op de radio, dat hij naar de gitaar grijpt en de zachte melodieën van de bossanova begint te spelen. Gil komt voor het eerst in de publieke belangstelling als hij voor het lied 'Louvaçao' samenwerkt met zangers Elis Regina. Tijdens de jaren 1960 is Gil een van de leiders van de tropicalismo-beweging in Brazilië, samen met zijn kameraad Caetano Veloso. Tropicalismo is een mix van traditionele Braziliaanse muziek met andere muzieksoorten. Vanaf het prille begin reflecteert Gil's muziek zijn politiek bewustzijn en sociaal activisme. Zijn fusie van muziekstijlen en politiek activisme is zo'n revolutie in de Braziliaanse muziekwereld dat het militaire regime hem arresteert. Zijn muziek zou een slechte invloed hebben op de jeugd. De jonge muzikant vlucht naar Londen, waar hij samenwerkt met grootheden als Pink Floyd, Yes, The Incredible String Band en Rod Stewart.

In 1972 keert hij terug naar zijn vaderland, waar hij Afrikaanse en jazzinvloeden toevoegt aan zijn reeds omvangrijk repertoire. Samen met Jimmy Cliff lanceert hij zich in 1980 zelfs even in de reggae, als eerbetoon aan Bob Marley. Die stelt als zwarte in Amerika net als Gil vragen over de slavernij en vecht voor mensenrechten. 'Não chores mais', de Portugese versie van Bob Marley's 'No Woman No Cry', is Braziliës eerste reggaehit. In de jaren 1980 en '90 blijft Gil voortbouwen op zijn essenties: een megalomane nasporing van de oorsprong van het tropicalismo en de noodzaak om te experimenteren en traditionele muziek te mengen met de laatste tendensen.

Voorstander van vrije software
Van alle leden van de regering die Luis Inácio Lula da Silva in 2002 voorstelt, een kabinet met een groot ideologisch en sociaal gehalte en een belangrijke aanwezigheid van zwarten en vrouwen, is Gilberto Gils aanstelling tot minister van Cultuur de meest onverwachte. Gil zal voortaan tachtig procent van zijn tijd besteden aan politiek en de rest aan de verdere uitbouw van zijn artistieke carrière. Politiek is niets nieuw voor Gil, die als secretaris voor Cultuur in Salvador da Bahia al heeft ingestaan voor de prachtige restauratie van de Pelourinho, het historische centrum van de stad. Als minister toont hij zich voorstander van vrije software. Gil wil van Brazilië de mondiale pool van de vrije software maken. Hij is aanhanger van de technologische nieuwigheden en internet en gelooft dat ze de enorme kloof tussen arm en rijk kunnen helpen te overbruggen. Gil hoopt dat het internet het brede spectrum van de hedendaagse cultuur toegankelijk kan maken voor alle Brazilianen.

Tijdens deze nieuwe tournee gaat Gil verder in de richting van zijn laatste album Electracustico: de dialoog tussen akoestische en elektronische percussieinstrumenten. Omringd door enkele van Braziliës meest getallenteerde muzikanten zal hij een historisch repertoire brengen van zijn hele carrière.

:: Gilberto Gil op Couleur Café, Titan
datum: 1 juli 2006 van 19 > 20.30 uur
meer info: zie website Couleur Café