Rey Cabrera brengt soloplaat uit

Tot nader order blijft Brussel een smeltkroes van nationaliteiten. Dat leidt weleens tot probleemsituaties, maar daarnaast verrijkt het onze hoofdstad met een 'smörgåsbord' van culturen waar vele anderen ons om benijden. Onder de mensen die hier een nieuwe thuishaven vonden, is ook de Cubaan Rey Cabrera, jarenlang de vaste begeleider van Maria Ochoa.

Het was een Vlaamse schone die Rey Cabrera ervan kon overtuigen zijn geboortedorp net buiten Santiago de Cuba in te ruilen voor ons land. Sinds vier jaar bouwt hij hier een nieuw leven op, waarbij alles draait rond de son en aanverwante traditionele muziek uit Cuba.

Na een eerste single in 2004 ('Canto a Bruselas') verscheen een paar weken geleden zijn debuut-cd, Color Cuba. Het is geen commerciële compilatie met bewerkingen van overbekende populaire deuntjes geworden, maar een zeer persoonlijke getuigenis van Cabrera's leven tot nu toe. Aan de hand van eigen nummers en een mooie selectie composities van vrienden-muzikanten doet Cabrera ons het verhaal van zijn Cuba. Niet wat er zich afspeelt langs de Malecón in Havana, de lange boulevard langs de kust, maar wel de harde rea­liteit van het platteland, waar de lokale bevolking dag na dag zwoegt om te overleven. Dit is de onversneden soundtrack die je eveneens hoort in elke authentieke Casa de la Trova ('huis van de troubadour'). Rey Cabrera maakte het allemaal zelf mee, van het keiharde labeur op de suikerrietplantages tot de carrière van tresero in de bars. (Een tresero bespeelt de tres, een kleine zessnarige gitaar, red.) Toch is het niet allemaal kommer en kwel op Color Cuba. Ook de vrolijke en meer optimistische facetten komen aan bod.

Witloof en snijbonen
We zochten Cabrera en zijn vrouw Lydia thuis op. Brussel baadt in de eerste hittegolf van het jaar, alle terrassen zitten propvol en er heerst een heuse vakantiesfeer. Als we binnenkomen, zit Cabrera vol spanning te kijken naar de finale van Parijs-Roubaix. Lydia haalt meteen een fles Ron Varadero boven. De mengeling van Cubaanse en Vlaamse gastvrijheid leidde bij ons vorig interview al tot een uitgelaten gesprek van meer dan twee uur. Deze keer was dat evenzeer zo. En omdat onze kennis van het Spaans beperkt is, was ook onze vaste vertaler-muziekliefhebber Dirk Heyvaert weer van de partij.

Alhoewel hij op zijn single vol lof over Brussel zingt, wilden we toch wel weten of er na vier jaar ook geen negatieve punten zijn waarmee Cabrera geconfronteerd is. "Wat me het meest opvalt, is de mentaliteit van de jeugd in het algemeen. Ik stel vast dat er dikwijls een totaal gebrek aan discipline is en dat het respect voor de anderen en hun vrijheden ontbreekt. Dat heeft natuurlijk alles te maken met de opvoeding, en ik heb de indruk dat die nogal verwaarloosd wordt. De eerste leraar van een kind is en blijft de familie. Ouders bekommeren zich weinig om wat hun kinderen allemaal uitspoken; ze stellen ook heel weinig vragen."

"Ook minder aangenaam is dat ik al een paar keer op klaarlichte dag overvallen ben. En wat de politici betreft, dat is overal hetzelfde verhaal. Ze willen steeds meer geld en meer macht. Het is een universeel gegeven."
Ondanks alles blijft Cabrera vooral een optimist, een levensgenieter. Hij vervolgt onmiddellijk met de positieve kanten: "Het leven verloopt hier op een rustige manier, zelfs in de stad. En daarbuiten is het helemaal een droom. Lydia heeft familie in het Pajottenland. Telkens als ik daar kom, voel ik me helemaal thuis. Ik heb mijn hele leven op het platteland gewerkt en gewoond, vandaar wellicht. Wat ik hier ook enorm apprecieer, is het eten. Mijn lievelingsgroenten zijn witloof en snijbonen."

Of hij Cuba dan helemaal niet mist? "Elk jaar gaan we op bezoek bij vrienden en familie. Natuurlijk is het daar telkens weer een hartelijk weerzien en worden er dan feestjes gebouwd. De vorige keer hadden ze zelfs een soort tribute voor mij op touw gezet met allemaal bevriende muzikanten. Op zulke momenten voel ik me minder op mijn gemak. Ik hou het liever kleinschalig."

Getuigen
Color Cuba is een mooi portret van het leven in Cuba. We vroegen Cabrera hoe hij de keuze van de nummers bepaalde. "Het zijn stuk voor stuk verhalen waar ik me op een of andere manier in terugvind. Zo is er 'Mi caribena pinera' van Emilio Cabaillon. Ik ontmoette Emilio jaren geleden toen ik een eigen tv-show had, Rumores de la campiña. Hij stelde me voor om met hem naar Havana te trekken en daar samen een groep te vormen. Maar dat interesseerde me niet, ik wilde in Santia­go blijven. In Cuba is Emilio een gerespecteerd componist, daarbuiten is hij helaas onbekend. 'Estoy hecho tierra' is gebaseerd op een typisch gezegde. Je vraagt niets aan iemand die zelf niets heeft. Het is een van de levensregels die we hanteren. Er zijn van die uitdrukkingen die je moet kennen, wil je onze levensvisie verstaan of doorgronden. In het verlengde daarvan ligt 'El paralítico', dat gaat over een gehandicapte die de wereld aan hem ziet voorbijrazen. Ook 'Los testigos' is uit het leven gegrepen. Het is het verhaal van een oom van mij die door zijn vrouw aan de deur gezet werd. Hij bouwde echter een nieuw en succesrijk leven op. Toen zijn ex dat zag, wilde ze terugkomen, maar dat pakte niet. De buren waren de getuigen ('los testigos') van het hele gebeuren."

"'Hojas muertas' is een niet-Cubaans num­mer ('Les feuilles mortes' van Joseph Kosma, op een tekst van Jacques Prévert, GTB). Ik hou gewoon van de melodie, die ik tot een bolero verwerkt heb. Zo zijn er nog andere componisten en artiesten van buiten Cuba wier werk ik enorm apprecieer. Onder hen Nino Bravo, Joan Manuel Serrat en Juan Gabriel, maar ik luister ook naar de Beatles en Nat King Cole. Het enige nummer dat ik niet zelf gekozen heb voor de cd maar dat er kwam op vraag van de platenfirma, is 'Hasta siempre Comandante' omdat ze er toch één bekend deuntje bij wilden. Dat was geen probleem, want als vijftienjarige heb ik de hele geschiedenis van Che Guevara van dichtbij meegemaakt. Ik was weliswaar nog heel jong, maar Che heeft me altijd gefascineerd. Ik stond achter zijn ideeën en wilde dezelfde avonturen beleven."

"Mijn grote droom was overigens om piloot te worden. Helaas moest ik thuis mee op het land gaan werken. We waren met twaalf en niemand kon gemist worden als we eten op tafel wilden."

Optreden op 0110
Cabrera heeft ondertussen een hele reputatie opgebouwd in België. Zowel de jongere als de oudere generaties hebben bewondering voor zijn professionaliteit en zijn kunnen. Niet toevallig werd hij uitgenodigd voor het 0110-concert, waar hij het podium deelde met Jean-Louis Daulne. Onlangs werd hij door DJ Proceed gevraagd om samen iets op te nemen, en ook de Belgisch-Mexicaanse rapper Pablo Andres wil met hem samenwerken. U hoort ongetwijfeld nog van Cabrera.

:: Rey Cabrera's Color Cuba is uit op Bis-Art/AMC. Rey Cabrera live op 28 april in de Beursschouwburg, Ortsstraat 20-28 (18 uur) en de Belga Queen, Wolvengracht 32 (22 uur), op 1 mei in de Aula van de VUB (18 uur)