Chinees Paleis en schelpschilderijen strijden mee om 25.000 euro restauratiebudget

Het Chinees Paviljoen in Laken en de schelpenschilderijen van Alphonse Mora in het Museum voor Natuurwetenschappen zijn genomineerd voor de vijfde editie van de Erfgoed Challenge, georganiseerd door het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium (KIK). De winnaar krijgt ondersteuning voor een restauratie.

Het KIK wil het grote publiek warm maken voor het Belgisch erfgoed en de restauratie ervan. Daarom lanceerde de instelling in 2021 de Erfgoed Challenge. Elk jaar wordt samen met het publiek één kunstschat uitgekozen die dringende restauratie behoeft. Doel: tegen 2030, als België 200 jaar bestaat, de toekomst van minstens tien kunstschatten verzekeren.

Het KIK maakt jaarlijks een longlist waarna het publiek op de genomineerde projecten kan stemmen. Dit jaar zijn er acht genomineerden, waaronder twee Brusselse projecten.

Zo staan de schilderijen met schelpdieren van de twintigste-eeuwse Vlaamse kunstenaar en schelpenverzamelaar Alphonse Mora op de lijst. Het gaat om twintig kleinere werken en één monumentaal doek uit de jaren vijftig en zestig. Ze worden bewaard op de negende verdieping van het Instituut voor Natuurwetenschappen.

Scheur van 17 centimeter

De schilderijen beelden weekdieren af, van schelpen tot zeesterren, en tonen aldus de rijkdom van het zeeleven. Het grote doek verkeert in zeer slechte staat en vertoont zelfs een scheur van 17 centimeter, de kleinere moeten dringend gereinigd worden.

Het andere Brusselse project waarop gestemd kan worden is het Chinees Paviljoen in Laken, recentelijk omgedoopt tot Paleis van China en van de landen van de Zijderoute. Het bouwwerk, ruim een eeuw oud, is al dertien jaar dicht vanwege waterinsijpeling en ernstige stabiliteitsproblemen. Oorspronkelijk zou de Regie der Gebouwen de restauratie op zich nemen, maar dat gebeurde niet. Uiteindelijk werd er vorig jaar een vzw opgericht die het paviljoen met privégeld wil restaureren en herbestemmen tot culture ontmoetingsplek en exporuimte.

Urgentie

Het publiek kan zijn stem uitbrengen tot 1 februari 2026, via de website erfgoed.challenge.be. Daarna kiest een commissie van experten de uiteindelijke winnaar, rekening houdende met het aantal stemmen, maar ook met de urgentie van de restauratie.

De winnaar krijgt ondersteuning van het KIK bij de restauratie, maar ook bij communicatie en verdere fondsenwerving. Dankzij de steun van sponsor Nationale Loterij krijgt de winnaar een restauratiebudget van 25.000 euro.

“Als wij winnen, gaan we met de prijs het oude Chinese borduurwerk restaureren dat ooit tegen de muur van de Opiumzaal op de eerste verdieping hing”, zegt Diane Hennebert, gedelegeerd bestuurder van de vzw die het Chinees Paleis nieuw leven moet inblazen. “We vonden het onlangs terug in het Museum voor Kunst en Geschiedenis en willen het graag weer ophangen. Het is echt een prachtig stukje zijden borduurwerk.”

De overige zes genomineerden zijn de graffiti van het Maison Dorée in Charleroi, de albasten bas-reliëfs in het Kasteel van Gaasbeek, het renaissancepaviljoen in Bergen, de ijskelder van Bedford House Cemetery in Ieper, het waterbassin van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen en de mode-erfenis van Elisabeth D’Aubreby Van Swae in het Modemuseum in Hasselt.