Coronatolerantie afgelopen: geen parkeerplaatsterras zonder bouwvergunning

De coronaregeling waarbij de Brusselse horeca zonder bouwvergunning terrasconstructies mocht optrekken op stoepen en parkeerplekken liep in september af. Tenzij de regeling in extremis verlengd wordt, zal er komend terrasseizoen een bouwvergunning nodig zijn. “Absurd", klinkt het bij de horecafederatie.

Over goed twee maanden begint het terrasseizoen weer, maar zoals de zaken er nu voor staan zullen café- en restauranthouders, behalve over een gemeentelijke terrasvergunning, ook over een stedenbouwkundige vergunning moeten beschikken willen ze een terrasconstructie monteren op het trottoir, een parkeerplek of elders in de openbare ruimte.

“Er zijn inderdaad geen vrijstellingen meer vanaf dit jaar", zegt Rens Gijsen, woordvoerder van Brussels schepen van Stedenbouw Anaïs Maes (Vooruit).

Wat wel nog mag zonder bouwvergunning: een paar tafels en stoelen op de stoep zetten. Gijsen: “Maar het mag geen constructie zijn, het mag ook niet op een parkeerplek, op het trottoir moet er een doorgang van minimaal anderhalve meter zijn en het meubilair moet ’s avonds binnengehaald worden.”

Voor veel horeca-uitbaters is het toch even schrikken. De afgelopen vijf jaar waren ze een veel coulanter systeem gewend dat zijn oorsprong vond in de coronapandemie. Al in de zomer van 2020 lieten verschillende Brusselse gemeenten toe dat cafés en restaurants, die de gasten moeilijk binnen konden ontvangen, hun terrassen installeerden of uitbreidden op het trottoir, een parkeerplek, een pleintje of elders in de openbare ruimte.

Vlonders en windschermen

Een jaar later kwam Pascal Smet (Vooruit), toen staatssecretaris van Stedenbouw, met een uniforme gewestelijke regeling, die dus gold in de negentien gemeenten. Vlonders, windschermen en andere verplaatsbare terrasstructuren mochten zonder bouwvergunning neergezet worden, niet alleen op het trottoir maar ook op de parkeerplaatsen voor het café of restaurant.

Het moest wel gaan om tijdelijke terrassen, die er van 1 april tot 31 oktober stonden of tijdens de eindejaarsfeesten. Op het trottoir moest ook een vrije doorgang van anderhalve meter blijven, het terras mocht niet groter zijn dan 50 m2 en de windschermen rondom mochten niet hoger zijn dan 80 cm.

De maatregelen golden tot eind 2022, maar Smet verlengde ze eind 2022 tot september 2024. "Het is een belangrijke bron van inkomsten voor de horeca. Bovendien hebben de parkeerplaatsterassen aangetoond dat de stad vitaler is als je de ruimte geeft aan bewoners, eerder dan aan auto’s", zo zei de staatssecretaris toen.

Het was Smets bedoeling om de regeling permanent te verankeren in Good Living, de geplande nieuwe Gewestelijke Stedenbouwkundige Verordening (GSV). Die zou naar de verwachting van Smet in werking treden in 2024.

Terrassenboom

De soepele regelgeving leidde tot een boom van terrassen in het gewest, waarvan sommige trouwens maar gedeeltelijk gedemonteerd worden in de winter.

In Brussel-Stad bijvoorbeeld steeg het aantal terrassen tussen 2019 en 2023 met dertig procent, van 746 naar 967. De terrassen begonnen een steeds grotere hap uit de openbare ruimte te nemen, waardoor er ook tegenkanting kwam, onder meer van Free54, een collectief van jongeren die zich steeds meer in de hoek geduwd voelen op het Sint-Katelijneplein.

Ondertussen is de verlengde coronaregeling al enkele maanden afgelopen. Good Living raakte niet meer goedgekeurd door de ontslagnemende regering en werd over de verkiezingen heen getild.

Ans Persoons, Smets opvolgster als staatssecretaris van Stedenbouw, laat weten dat de verdere behandeling van Good Living, met inbegrip van de richtlijnen voor tijdelijke terrassen, een dossier is voor de volgende regering. Maar als die er niet snel komt, wil ze de ontslagnemende regering vragen om de coronaregeling met één jaar te verlengen.

'Verlenging is noodzakelijk'

"Een verlenging is absoluut noodzakelijk", zegt Matthieu Léonard, voorzitter van de Brusselse Horecafederatie. Als het niet door de regering gebeurt, rekent hij op een initiatief van het Brusselse parlement.

Léonard: “Terrassen zijn gemeengoed geworden voor de Brusselaars. Niemand is tegen. Voor horeca-uitbaters zijn ze onmisbaar, hun zakencijfers hangt ervan af. Bovendien geven de terrassen schwung aan de wijken.”

De regeling niet verlengen zou absurd zijn, een stap achteruit ook, aldus Léonard. “Het zou betekenen dat de Brusselse overheid totaal niet geïnteresseerd is in de horeca. Want als we voor de tijdelijke terrassen een bouwvergunning moeten aanvragen, is dat de zoveelste administratieve last. Het is tijdverlies zowel voor ons als voor de administratie.”

Intussen vraagt foodmarket Wolf aan de Wolvengracht alvast een stedenbouwkundige vergunning aan voor het permanente houten terras van twintig meter lang en met een oppervlakte van 50 m2 dat in de coronaperiode gebouwd werd. Het werd gemonteerd op de parkeerstrook voor laden en lossen, die nu flink korter is. Het openbaar onderzoek loopt tot 30 januari.