Centrum Cybersecurity waarschuwt voor online fraude: 'De koning gaf me beleggingsadvies'

Bekende Belgen die via deepfakevideo’s beleggingsadvies geven, of een ‘vriend’ die je hoge rendementen belooft: het zijn enkele manieren waarop fraudeurs hun slag slaan. Tijdens de eerste helft van dit jaar verloren Belgen 15 miljoen euro op die manier. Gisèle Knopf uit Brussel is één van hen.

“Plotseling zag ik de koning op Facebook,” zegt Gisèle Knopf, slachtoffer van online fraude. “Hij beloofde dat je veel geld kon verdienen door maar 250 euro te investeren. Ik dacht: de koning, dat kan geen oplichting zijn. Dus ik klikte op de link,” vertelt Knopf.

Wat volgde was een telefoongesprek van meer dan een uur met een “vriendelijke dame” die haar overtuigde om 250 euro te storten, of zelfs 1.000 euro als ze wilde. “Ik werd geen moment met rust gelaten, er was geen tijd om na te denken. Op het moment van de betaling verscheen er een scherm waarop ik alle transacties kon volgen. Ze gaf me zelfs een code die ik altijd moest doorgeven om zogezegd fraude te vermijden.”

De volgende ochtend kreeg Knopf argwaan. “Het klopte niet. Waarom vroeg de vrouw ineens om 1000 euro in plaats van 250? Toen belde ik mijn bank, die mijn kaart blokkeerde, en me aanraadde om aangifte bij de politie te doen.”

Toen begon het te dagen dat ze was opgelicht. “Je denkt dat je niet kan worden beetgenomen, maar uiteindelijk kan iedereen erin trappen. Ze zijn er echt op getraind om je geen tijd te geven om helder na te denken.”

Vijftigplussers en mannen vaakst slachtoffer

Knopf is niet de enige die in de val trapte. Alleen al in de eerste helft van dit jaar verloren Belgen 15 miljoen euro door valse onlinebeleggingen. Dat blijkt uit cijfers van de FSMA en het Centrum voor Cybersecurity België (CCB). Slachtoffers verliezen gemiddeld bijna 38.000 euro.

Fraudeurs gebruiken daarvoor verschillende technieken. Soms zetten ze bekende Belgen in, zoals de koning, die via deepfakevideo’s beleggingsadvies geven. Soms gaat het om een ‘vriend’ die je online uitnodigt om in een systeem te stappen dat extreem hoge rendementen belooft.

De populairste techniek van de oplichters zijn valse online tradingplatformen. Ze laten uitschijnen dat je aandelen, cryptomunten of andere producten kan verhandelen, maar in werkelijkheid maak je gewoon geld over naar de fraudeurs. Een andere vorm is de zogenaamde recovery room-fraude: criminelen beloven je zogezegd te helpen om je verloren geld terug te halen, maar ontfutselen zo nog meer.

Vooral vijftigplussers zijn kwetsbaar: bijna twee op de drie slachtoffers (65,9 procent) zijn ouder dan 50. Ook mannen zijn oververtegenwoordigd: eveneens twee op de drie slachtoffers is man.

‘Geen ver-van-mijn-bed-show'

“Online fraude is geen ver-van-mijn-bed-show,” waarschuwt Miguel De Bruycker, directeur-generaal van het Centrum voor Cybersecurity België (CCB). “Het aantal slachtoffers stijgt en de bedragen lopen hoog op. Alleen door samen te werken met alle partners kunnen we oplichters te slim af zijn.”

Het Centrum voor Cybersecurity België werkt onder meer samen met de Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten. In de eerste helft van dit jaar waarschuwde die laatste voor 138 frauduleuze websites en vroeg ze justitie om die te blokkeren.

Ook trad de toezichthouder in mei toe tot het Belgian Anti-Phishing Shield, een initiatief van het CCB. Daardoor belanden internetgebruikers die een frauduleuze site aanklikken automatisch op een waarschuwingspagina.

Sinds 15 mei werden 121 domeinnamen van frauduleuze websites ingevoerd. Bijna 12.000 unieke bezoekers kwamen daardoor terecht op de FSMA-waarschuwingspagina in plaats van in de val van de oplichters.