Grote dossiers rond drugs, seksueel en genocidaal geweld bij start gerechtelijk jaar

Op 1 september, om 10.30 uur, opent het Hof van Cassatie in Brussel met een plechtige zitting het nieuwe gerechtelijk jaar. Voor de Brusselse rechtbanken en hoven wordt die start in de eerste weken gekenmerkt door een aantal grote dossiers. Een overzicht van tien opvallende zaken rond drugs, seksueel geweld, en het genocidale geweld in Gaza en op de Jezidi's in Syrië.

1. Grootste vangst crystal meth ooit

Al in de eerste week van het nieuwe gerechtelijk jaar, op vrijdag 5 september, doet de Nederlandstalige correctionele rechtbank uitspraak in een dossier over de invoer van maar liefst 547 kilogram crystal meth. Die zaten verstopt in een machine die via containertransport tot in Kinrooi was gebracht. De vondst, in juli 2024, vertegenwoordigde toen één van de grootste inbeslagnames van crystal meth in België. Twee verdachten riskeren celstraffen van veertig maanden en acht jaar, maar hebben allebei de vrijspraak gevraagd.

2. Drugssmokkel via luchthaven

De maandag daarop, 8 september, gaat, ook voor de Nederlandstalige correctionele rechtbank, een nieuw proces van start tegen vijf personen die verdacht worden van drugssmokkel via de luchthaven Brussels Airport.

De verdachten, bij wie twee luchthavenmedewerkers, zouden grote hoeveelheden cocaïne hebben ingevoerd vanuit Afrika. Tijdens het onderzoek kon de politie 120 kilogram cocaïne, met een straatwaarde van 6 miljoen euro, in beslag nemen, naast aanzienlijke sommen cash geld.

3. Beroepen van veroordeelden via Encrochat/ECC Sky

Een week later, op maandag 15 september, zullen de schijnwerpers zich richten op de Justitia-site in Haren, waar niet één, maar twee grote drugsprocessen plaatsvinden. Voor het Brusselse hof van beroep worden die dag de debatten geopend in het Encrochat/Sky-drugsproces. Dat proces draait rond een netwerk van verschillende criminele organisaties die actief waren in de grootschalige cocaïne- en cannabissmokkel en -handel.

De smokkel was aan het licht gekomen na de ontcijfering van de versleutelde netwerken Encrochat en Sky ECC, en de speurders stootten bij hun huiszoekingen op niet minder dan negen drugslabo's.

De Brusselse correctionele rechtbank veroordeelde in oktober 2024 115 personen en vier bedrijven tot gevangenisstraffen van 14 maanden tot 17 jaar, naast geldboetes en een verbeurdverklaring van ongeveer 60 miljoen euro.

Ruim 58 verdachten gingen tegen hun veroordeling in beroep. Het tweede grote proces dat die dag van start gaat, betreft een internationale drugsbende met als beweerde spilfiguren Flor Bressers (37) en de Braziliaan Sergio Roberto de Carvalho (65).

Die organisatie zou in 2019 minstens 45 ton cocaïne Europa hebben binnengesmokkeld via verschillende Europese havens. Het proces wordt gevoerd voor de Brugse correctionele rechtbank, maar die wijkt om veiligheidsredenen uit naar de Justitia-site in Haren.

4. Nachtclubuitbater Carl De Moncharline

Nog in september staan twee dossiers rond seksueel geweld op de agenda. Zo velt de Franstalige correctionele rechtbank op 9 september haar vonnis in het proces over de Brusselse nachtclubuitbater Carl De Moncharline. Het parket eiste een gevangenisstraf van twee jaar met uitstel tegen de man, omdat die in 2014 en 2015 drie minderjarigen zou hebben seksueel misbruikt in The Wood, een nachtclub die De Moncharline uitbaatte in het Ter Kamerenbos. Volgens de verdediging is de redelijke termijn in het dossier zo ver overschreden dat de strafvordering is uitgedoofd.

5. RTBF-journalist betrokken bij zedendelict

Een week later, op 17 september, staat voor diezelfde Franstalige correctionele rechtbank een ex-RTBF-journalist terecht in een ander zedendossier.

De man, Thomas R., zou zich hebben vergrepen aan twee vrouwen. Andere vrouwen dienden ook klacht in tegen hem, maar die feiten waren verjaard zodat de man daarvoor niet meer vervolgd wordt.

6. Pro-Palestijnse verenigingen klagen Belgische staat aan

In september, op 15 en 24 september meer bepaald, zal de Franstalige rechtbank van eerste aanleg de zaak behandelen die een aantal pro-Palestijnse ngo's hebben aangespannen tegen de Belgische staat. De organisaties, Recht voor Gaza, de Belgo-Palestijnse Associatie, de Nationale Coördinatieactie voor Vrede en Democratie, en twee Palestijnse burgers verwijten de overheid dat ze te weinig actie onderneemt tegen de vermeende oorlogsmisdaden van het Israëlische leger in de Gazastrook.

Ze eisen onder meer een stopzetting van wapenleveringen aan Israël, een handelsverbod met de Israëlische kolonies, een stopzetting van het associatieakkoord tussen de EU en Israël en een bevriezing van de tegoeden van Israëlische bevelhebbers. De organisaties willen ook dat er een einde komt aan iedere institutionele samenwerking met het land.

7. IS-lid voor de rechter vanwege betrokkenheid genocide jezidi's

Op 30 september vindt voor het hof van assisen dan de voorbereidende zitting plaats voor het proces tegen het Belgisch IS-lid Sammy Djedou, voor diens betrokkenheid bij de genocide op jezidi's. Elf jaar geleden begon terreurgroep IS in Syrië en Irak een genocide tegen die culturele en religieuze minderheid. IS doodde de mannen, maakte de vrouwen en meisjes tot slaaf, en zette jonge jongens in als kanonnenvlees op het slagveld.

Nog altijd zijn er 2.600 jezidi's vermist, sommigen zijn nog altijd in handen van IS-cellen. Het assisenproces zelf zal op 3 november van start gaan met de samenstelling van de jury, maar Sammy Djedou zal niet verschijnen.

De man is zo goed als zeker in december 2016 om het leven gekomen bij een Amerikaans bombardement op Raqqa, in Syrië.

8. Zeven naasten van Jürgen Conings berecht

Wat verder op de agenda, op 6 oktober, staan voor de Nederlandstalige correctionele rechtbank zeven personen terecht die in nauw contact stonden met de extreemrechtse militair Jürgen Conings, die in 2021 overleed.

Het zevental werd er een tijdlang van verdacht dat ze een aanslag planden, maar daarvoor werden uiteindelijk geen bewijzen aangetroffen. Het federaal parket vervolgt hen wel nog voor inbreuken op de wapenwetgeving.

9. Test-Aankoop sleept Ryanair voor de rechter

Een maand later, op 5 november, vinden voor de Franstalige ondernemingsrechtbank dan de pleidooien plaats in de rechtszaak die consumentenorganisatie Testaankoop aanspande tegen de Ierse luchtvaartmaatschappij Ryanair, wegens beweerde misleidende praktijken bij het boekingsproces.

Volgens Testaankoop worden de rechten van consumenten geschonden omdat er te weinig transparantie zou zijn bij het boeken van bepaalde opties. Europese regelgeving stelt dat bij de boeking van een vlucht de volledige prijs op voorhand te zien moet zijn, zodat consumenten kunnen vergelijken, maar dat zou bij Ryanair niet het geval zijn.

Ook het feit dat de luchtvaartmaatschappij geld aanrekent voor handbagage zit de consumentenorganisatie hoog.

10. Moord op Patrice Lumumba

Op 20 januari 2026 tenslotte, buigt de raadkamer zich over de moord op de eerste Congolese premier, Patrice Emery Lumumba. In dat dossier heeft het federaal parket de doorverwijzing gevraagd van de 92-jarige voormalige diplomaat Etienne Davignon, wegens onder meer bepaalde vormen van deelname aan oorlogsmisdaden en onrechtmatige gevangenschap.

Lumumba werd op 17 januari 1961 in het separatistische Katanga neergeschoten door lokale soldaten, maar in aanwezigheid van Belgische ambtenaren, slechts enkele maanden na de onafhankelijkheid van het voormalige Belgisch Congo. Davignon was destijds een jonge diplomaat in opleiding en als kabinetsattaché op Buitenlandse Zaken naar Congo gestuurd.