Bodem in Brussel is zo goed als overal gedegradeerd volgens nieuw internationaal rapport

De bodem in Brussel is zo goed als overal gedegradeerd. Dat blijkt woensdag uit een rapport van de Aroura Think Tank, de IUCN World Commission on Environmental Law (WCEL) en Save Soil dat werd gepubliceerd naar aanleiding van COP30 in Belem in Brazilië. Dat terwijl een gezonde bodem heel wat koolstof kan opslaan en zo fungeert als een belangrijke natuurlijke koolstofput.

Leefmilieu Brussel analyseerde vorig jaar 800 sites verspreid over het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Daaruit bleek dat 40 procent van de bodem gedegradeerd was. Dat betekent met name dat de bodem ongezond is en in mindere mate in staat is om voedselproductie te faciliteren. Als echter de strengere Europese standaarden zouden worden gehanteerd, dan gaat het om 98 procent van de bodem die gedegradeerd is, blijkt woensdag uit een nieuw rapport. Die precaire toestand vloeit voort uit het feit dat het om een heel verstedelijkt gebied gaat, waar bijna alle bodem bedekt is.

Voor heel België en Europa gaat het om 60 à 70 procent, wereldwijd lopen de schattingen uiteen van een vijfde tot twee vijfde van alle landoppervlakte die gedegradeerd is.

"Bodemdegradatie betekent dat de bodem chronisch ziek is en zich op de afdeling intensieve zorg bevindt", duidt Praveena Sridhar, Chief Science and Policy Officer bij Save Soil. "Er zit geen leven meer in. De bodem zou vochtig moeten zijn, maar is in de plaats hard en zanderig."

Ontharding

Om de bodem in Brussel en België er weer bovenop te krijgen, moet er volgens Sridhar vooral ingezet worden op ontharding.

Als de grond verder afsterft, bestaat namelijk het risico dat alle opgeslagen koolstof, goed voor ongeveer 4,81 miljard ton CO2 wereldwijd, in de atmosfeer terechtkomt, wat een extra turbo zou zetten op de klimaatverandering. Bodemdegradatie kost de wereldeconomie bovendien 11 miljard dollar (9,54 miljard euro) per jaar, zo becijferden de auteurs.

Bodembeheer

Het rapport stelt aan de kaak dat zeven op de tien nationale klimaatplannen bodembeheer niet vermelden. Dat terwijl er tot 2.822 gigaton CO2 in kan worden opgeslagen, 45 procent meer dan eerder gedacht. Momenteel is de bodem echter net een grote bron van CO2-uitstoot, verantwoordelijk voor zowat een derde van de totale uitstoot aan broeikasgassen.

Daarom roept Save Soil de Belgische regeringen op om bodembeheer centraal te stellen in het klimaat-, milieu- en landbouwbeleid. Want regeneratieve landbouw, bodemgericht landbeheer en onderwijs kunnen de decennia van beschadiging nog herstellen. Op die manier brengt de bodem meer op, wordt er meer water vastgehouden en kunnen er miljarden ton CO2 worden opgeslagen.