Een derde sluikstorters komt van buiten Brussel: 'Men denkt hier niet bestraft te worden'

De Stad Brussel heeft vorig jaar 4.800 boetes uitgedeeld voor sluikstorten. Daarvan was bijna een derde bestemd voor mensen die buiten de gemeente wonen. “Men denkt vaak: in Brussel mogen we vervuilen, want het wordt toch niet bestraft. Maar Brussel is geen vuilnisbelt", zegt de nieuwe schepen van Openbare Netheid Anas Ben Abdelmoumen (PS), die onder meer slimme camera's wil inzetten.

DEBATTEER MEE (onderaan): moeten camera's met gezichtsherkenning ingezet worden om sluikstorten tegen te gaan?

“Waar ik woon in Neder-over-Heembeek zie ik het geregeld: mensen die hun auto even aan de kant zetten en snel enkele vuilniszakken naar buiten kieperen", zegt Anas Ben Abdelmoumen.

Als burger vermoedde hij al dat veel sluikstorters niet uit Brussel komen. Nu hij sinds december schepen van Openbare Netheid is, heeft hij zijn diensten de opdracht gegeven om na te gaan of dat ook zo is.

Volgens hem spreken de cijfers voor zich. Van de 4.802 boetes voor sluikstorten in 2024 gingen er 1.520 naar mensen die niet op het grondgebied van Brussel-Stad wonen, goed voor bijna een derde van de boetes. In 857 gevallen ging het om sluikstorters die van buiten het Brussels Gewest komen.

Veel sluikstorters blijken uit Vlaanderen te komen. "Er zijn verschillende redenen waarom mensen vanuit Vlaanderen afval komen dumpen in Brussel", zegt Ben Abdelmoumen. “Men denkt vaak: in Brussel mogen we vervuilen, want het wordt toch niet bestraft. Maar Brussel is geen vuilnisbelt.”

Vlaamse Rand

Ben Abdelmoumen liet ook een top vijf optekenen van de gemeenten waar de meeste niet-Brusselse sluikstorters wonen: Vilvoorde, Wemmel, Machelen, Asse en Grimbergen op kop. De burgemeester van die laatste randgemeente is niet verbaasd.

“De voorbije jaren hebben we in onze gemeente heel hard opgetreden tegen sluikstorters. Dat doen we nu systematisch en dan gaan mensen op zoek naar andere plekken", aldus burgemeester van Grimbergen Bart Laeremans (Vernieuwing).

"Het gaat om een bepaalde groep mensen die zich aan niets stoort. Ze zijn te lui en willen geen geld uitgeven aan de recyclageparken. Daarom moeten we permanent waakzaam blijven, want één controle is onvoldoende.”

Permanente waakzaamheid, daarvoor schakelt Grimbergen onder meer de politie in. Ook de gemeenschapswachten delen er boetes uit. “Een eerste keer betrapt? Dan bedraagt de boete driehonderd tot vierhonderd euro, maar daar komt ook nog eens de reinigingskosten bij, waardoor het al snel oploopt tot zeven- of achthonderd euro. Bij recidive zijn de bedragen nog hoger", zegt Laeremans.

Parkeerverbod voor vrachtwagens

Naast handhaving kunnen gemeenten ook op andere manieren inspelen op netheidsproblemen. Daarvoor wijst de burgemeester van Grimbergen naar de Antwerpselaan, een baan die parallel loopt met de A12, een van de Brusselse toegangswegen.

“Daar stonden continu vrachtwagens geparkeerd, vaak met Oost-Europese chauffeurs die hun gevoeg deden tussen de vrachtwagens en afval achter de opleggers gooiden. Dat trok dan nog meer vuilnis aan”, aldus Laeremans. “Daar geldt nu al twee jaar een parkeerverbod voor vrachtwagens en sindsdien is het er sterk verbeterd."

Het voorbeeld van de Antwerpselaan doet denken aan dat van de Vilvoordselaan op het grondgebied van Haren, de Stad Brussel dus. Sluikstorten is daar al jaren een hardnekkig probleem.

Lange rijen geparkeerde vrachtwagens maken het er mogelijk om onopgemerkt afval te dumpen op de berm. “Het is een gewestweg, maar we moeten daar nadenken over een heraanleg", aldus Brussels schepen Ben Abdelmoumen.

Hogere boetes

Volgens hem verschilt de aanpak van Brussel-Stad niet veel van die van buurgemeente Grimbergen. “De gemeenschapswachten delen hier nog geen boetes uit, maar daar denken we wel over na", zegt de schepen.

"We hebben al een heel streng reglement als het over netheid gaat. De boetes beginnen vanaf 500 euro en lopen dan op tot duizenden euro’s naargelang het volume. Die sancties willen we nog zwaarder maken.” Hogere boetes in geval van recidive zijn er nog niet, maar ook daar wil Ben Abdelmoumen over nadenken.

Voorlopig delen ambtenaren van zijn team de boetes uit voor sluikstorten. Zij houden zich bezig met het identificeren van de boosdoeners, door in het afval op zoek te gaan naar bewijsmateriaal en door camerabeelden te analyseren.

"We hebben al mobiele en intelligente camera’s die bijvoorbeeld beweging detecteren, maar we willen meer inzetten op nog slimmere camera’s met modernere technologie", aldus de schepen.

Daarnaast wil Ben Abdelmoumen meer inzetten op gemengde controleacties met zowel personeel van zijn netheidsdienst als de politie. Zo hebben er in januari een tiental acties plaatsgevonden.

"We willen dat aantal opdrijven. Als mensen onze dienst zien, schrikt hen dat niet meteen af, daarom werken we graag samen met de politie. Dat werkt goed en we slagen erin om op die manier nog meer mensen op heterdaad te betrappen.”

"Te vaak wordt de sluikstortproblematiek herleid tot een probleem van enkel de Brusselaars zelf", zegt de schepen nog, al blijkt twee derde van de sluikstorters wel op het grondgebied van de Stad Brussel te wonen. "Daarom wil ik nog meer inzetten op sensibilisering. Maar we vermoeden dat het reële aandeel niet-Brusselse sluikstorters nog hoger ligt dan we tot nu toe kunnen aantonen."

Gezichtsherkenning

Schepen Ben Abdelmoumen wil onder meer slimmere camera’s met modernere technologie inzetten tegen het sluikstortprobleem. De Europese AI Act, die op 4 februari van kracht ging, maakt daarvoor de weg vrij. Die laat namelijk de deur open voor realtimegezichtsherkenning door politie en veiligheidsdiensten. Al wijzen experts op de gevaren voor de privacy.

DEBATTEER MEE. Moeten camera's met gezichtsherkenning ingezet worden om sluikstorten tegen te gaan? Wat vindt u?