Sint-Gillis begint als eerste gemeente met ‘climate budgeting’

Wat als een gemeente nu eens al zijn uitgaven onder de loep neemt en die telkens een klimaatscore geeft, van gunstig tot catastrofaal? Dat is de essentie van ‘climate budgeting’. Sint-Gillis start als eerste Brusselse en wellicht ook Belgische gemeente met de praktijk.

Telkens als een bestuur beslist om een uitgave te doen, van de renovatie van een pand over de aankoop van voertuigen tot het planten van bomen of het aanleggen van een plein, heeft die uitgave ook een klimaatimpact. Alleen wordt die tot nu toe niet systematisch in kaart gebracht.

De gemeente Sint-Gillis wil daar verandering in brengen. Afgelopen donderdag besliste het schepencollege immers om het principe van 'climate budgeting' te testen. “Dat houdt in dat we ons budget gaan analyseren en aan elke uitgave een klimaatscore toekennen,” legt schepen van Klimaat en Duurzame Ontwikkeling Loes Salomez (Groen) uit. “We hanteren vijf categorieën, van gunstig tot catastrofaal, waarbij de uitstoot van broeikasgassen centraal staat. Een aantal technische voertuigen die we nu aankopen zijn bijvoorbeeld nog niet elektrisch, dat kan beter.”

De hele oefening moet vervolgens tot een reeks aanbevelingen leiden over uitgaven die klimaatvriendelijker kunnen. De analyse kan zo een leidraad vormen bij het opstellen van de volgende begroting. “Dat kunnen erg ongunstige uitgaven zijn of gewoon uitgaven die een groot verbeteringspotentieel hebben,” zegt Nicolas Pelloquin, coördinator van het klimaatplan in de gemeente.

“Als we een gebouw laten renoveren, kunnen maatregelen rond thermische isolatie bijvoorbeeld voor een betere score zorgen,” legt Pelloquin uit. “Of neem nu het groenbeleid. Decoratieve plantjes of lage begroeiing hebben geen positieve impact, maar grote bomen hebben dat wél.”

Schepen Salomez benadrukt dat 'climate budgeting' op die manier niet per se grotere uitgaven met zich meebrengt.

Haar collega van Financiën Willem Stevens (Vooruit.brussels) is alvast benieuwd naar de klimaatanalyse van de begroting van 2023. Hij wijst er ook op dat slechts een deel van de begroting echt door een klimaatbril kan worden bekeken. "Het overgrote deel besteden we immers aan personeelskosten en de dotaties voor de politie en het ocmw."

'Climate budgeting' is een variante op de bredere praktijk van ‘green budgeting’ (waarin ook niet-gerelateerde milieudoelstellingen meespelen) en komt in dit geval uit Frankrijk overwaaien. Pelloquin werkte daar eerder in de stadsadministratie van Saint-Etienne. “Onder meer in Lille, Lyon en Bordeaux hanteren ze het principe. In Brussel zijn we de eerste gemeente die ermee aan de slag gaan, maar ook in de rest van België zag ik nergens een gemeente die al op deze manier werkt.”

Adviezen over klimaatvriendelijke uitgaven, dat klinkt mooi, maar wat garandeert dat de verschillende schepenen en diensten die ook volgen? “Het is een instrument en het is aan de politiek om er haar voordeel mee te doen,” geeft Pelloquin toe. “Maar dit is wel een beslissing van het schepencollege en ook de burgemeester wil graag dat we dit principe over de verschillende bevoegdheden toepassen.”