De goede krakers versus de slechte eigenaar: zo simpel is het niet

Het krakerscollectief Rockin' Squat blokkeert al maanden de uitzetting van tachtig sans-papiers in Elsene. Maar hun acties, geruggesteund door burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo), doen meer kwaad dan goed.

Al sinds eind januari bezet Rockin’ Squat een oud rusthuis op de Kroonlaan, net naast de hoge Gray-Kroonbrug. Ze huisvesten er tachtig sans-papiers, onder wie dertig kinderen.

Afgelopen vrijdag verspreidde het krakerscollectief een filmpje, waarin te zien is hoe enkele mannen morrelen aan een deur, een slaapkamer binnenstappen en een banner, die buitenhangt, proberen weg te halen.

Iemand van het collectief kadert in het filmpje uitvoerig de enkele seconden aan beeld: “De eigenaar van het gebouw en vier uit de kluiten gewassen, gemaskerde mannen zijn onaangekondigd binnengegaan, hebben enkele deuren ingebeukt en sloten geforceerd, dit terwijl er kinderen aanwezig waren in de kamers. Dit is pure intimidatie, bedoeld om de bewoners, die nu bang zijn, weg te jagen.”

Gemaskerde mannen of ingebeukte deuren zijn evenwel niet te zien in het filmpje. Wel wilde de eigenaar, in z’n eigen pand, een banner weghalen met daarop z’n naam en daarnaast het woord ‘huisjesmelker’.

Omdat de krakers het opnemen voor een groep kwetsbare mensen, oogsten ze veel sympathie. Omgekeerd wordt de eigenaar voortdurend gediaboliseerd.

Maar zo simpel is het niet.

Om te beginnen hebben de krakers onrechtmatig het pand betreden door een ruit in te gooien en van binnenuit de poort open te breken. Via leegstandbeheerder Interim Vastgoedbeheer was het pand bewoond door één persoon, die zich niet meer veilig voelde en is weggetrokken. Bovendien is kraken sinds 2017 ook gewoon strafbaar.

Een vrederechter oordeelde daar op 4 maart ook zo over: het pand moest ontruimd worden. Die uitzetting vond plaats op 19 maart, maar op vraag van Elsens burgemeester Christos Doulkeridis (Ecolo) bleef de politie van de zone Brussel Hoofdstad-Elsene afzijdig, en verleende die de deurwaarder geen assistentie.

Zijn argument: daags voordien was er een deal beklonken tussen het collectief, de burgemeester en Fedasil. Dat agentschap huurt het gebouw sinds eind vorig jaar om er een asielcentrum voor 360 asielzoekers van te maken. De sans-papiers konden blijven tot 7 juli, de laatste dag van het (Franstalige) schooljaar.

Maar: de eigenaar was niet bij die deal betrokken en ging er niet meer akkoord. De achterliggende reden is minstens ten dele financieel: zolang Fedasil niet met de omvorming van het pand kan beginnen, betaalt het agentschap de huurprijs van 109.000 euro per maand niet.

De eigenaar trok naar de rechtbank van eerste aanleg. Die gaf hem gelijk en vorderde een dwangsom van 5.000 euro per dag dat de politiezone Brussel Hoofdstad Elsene weigert de gerechtsdeurwaarder assistentie te verlenen.

De uitzetting was gepland op 3 april maar opnieuw verhinderden een grote menigte, gemobiliseerd door de krakers, en een weifelende burgemeester de uitzetting. “Het is onmogelijk om de uitzetting te organiseren zonder disproportioneel geweld te gebruiken”, zei de burgemeester daarop.

Stokken in de wielen

Twee keer hebben burgemeester en een krakerscollectief het vonnis van een rechtbank genegeerd. Dat terwijl er meerdere andere opvanglocaties aan het krakerscollectief werden voorgesteld, maar die plekken vonden ze “te ver van de scholen van de kinderen”.

Dat een krakerscollectief dat doet, valt ergens nog te begrijpen, al wringt het ook. Immers: het pand is bedoeld voor de opvang van asielzoekers, mensen die wel formeel recht hebben op opvang, terwijl sans-papiers eigenlijk het land uit moeten: ook kwetsbare mensen moeten de wet respecteren.

Maar dat een burgemeester hierin meegaat, is nog veel kwalijker. Welk signaal geeft hij hiermee aan de burger? Dat je kan kiezen wanneer je de wet volgt? Meer nog: Ecolo is de eerste partij om staatssecretaris Nicole de Moor (CD&V) te verwijten dat ze niet genoeg opvang creëert. Nu ze een pand voor 360 asielzoekers klaar wil maken, is het net diezelfde partij die haar stokken in de wielen steekt. Het is het een, of het ander.