Studentenkot in Brussel kost 680 euro, krapte op de markt is gigantisch

In vijf jaar werden projecten voor 25.000 studentenkoten gelanceerd, maar tegen 2030 zijn er nog eens 70.000 extra nodig. Studentensteden zoals Hasselt en Kortrijk lijken goed op weg naar een evenwichtige kotenmarkt, terwijl Gent en Brussel tegen een torenhoog tekort blijven aankijken.

Uit de analyse blijkt dat de maandelijkse huurprijs voor een studentenkamer in België de voorbije vijf jaar met gemiddeld 100 euro is gestegen, tot 575 euro per maand inclusief kosten. Brussel spant daarbij de kroon: met een gemiddelde huurprijs van 680 euro per maand is het veruit de duurste studentenstad van het land. Voor een studio loopt de kost zelfs op tot 780 euro, terwijl een eenvoudige kamer zonder eigen sanitair gemiddeld 575 euro all-in kost.

Deze hoge prijzen wegen zwaar op studenten en hun families. Zo geeft één op de vier studenten aan moeite te hebben om de huur of energiekosten te betalen. Betaalbaarheid is dan ook veruit de belangrijkste reden waarom studenten ervoor kiezen om niet op kot te gaan in Brussel.

Volgens de initiatiefnemers van het Kotkompas ligt de oorzaak bij het trage tempo waarmee nieuwe koten worden bijgebouwd. "De bouw van studentenkoten gaat veel te traag", stelt Frederik Boumans, partner bij Stadim. Samen met Arne Hermans, CEO van Diggit Student Life, benadrukt hij dat het wegwerken van het tekort cruciaal is om de kotprijzen onder controle te houden.

Geen eenvoudig vergunningstraject

De grootste rem op nieuwe huisvesting blijkt het vergunningstraject. "Het proces is complex en vereist input van verschillende instanties. Volgens onze bevraging duurt het gemiddeld vier jaar tussen het opstarten van een project en de effectieve oplevering," aldus Boumans.

In 2020 werd de bijkomende nood aan studentenkoten geraamd op 95.000 eenheden tegen 2030. Sindsdien zijn er ongeveer 25.000 koten gerealiseerd, wat betekent dat er nog 70.000 bijkomende koten nodig zijn om aan de vraag te voldoen​. Dat dreigt onhaalbaar te worden, gezien de tijd die nodig is om een project te vergunnen.

Brussel onder druk

Er zijn grote verschillen tussen Belgische studentensteden. Terwijl steden als Hasselt en Kortrijk stilaan evolueren naar een evenwichtige kotenmarkt, blijft het tekort in Gent en Brussel ronduit nijpend.

Brussel telde in het academiejaar 2023-2024 - de laatste cijfers waarover het Kotkompas beschikt - zo’n 125.000 studenten, een stijging van 1.500 ten opzichte van het jaar ervoor. Daarmee is de hoofdstad niet alleen de grootste studentenstad van België, maar ook de enige die zich op Europees niveau kan meten met steden als Amsterdam, Parijs en Barcelona.

De toenemende studentenaantallen zorgen voor extra druk op de woningmarkt. Volgens schattingen waarover Kotkompas bericht, zoeken zo'n 20.000 studenten hun toevlucht tot het reguliere woningaanbod, wat de concurrentie met gezinnen en andere huurders vergroot.

Oplossingen zijn niet voldoende

Om deze druk te verlichten, worden wel initiatieven genomen. Zo bouwen de VUB en ULB een nieuw Learning & Innovation Center van 9.000 vierkante meter op de grens van hun campussen. Ook studentenresidenties zoals de U-Residence van Diggit StudentLife proberen in te spelen op de stijgende vraag naar kwalitatieve, betaalbare koten.

Toch volstaan deze inspanningen niet, zo pleiten Hermans en Boumans, die voorstander zijn van een 'creatief' en 'flexibel' beleid. "Studentendorpen, tijdelijke modulaire constructies, grotere huisvestingsprojecten aan de stadsranden en het behoud van bestaand aanbod kunnen helpen de prijzen te drukken," zegt Hermans. "Maar dan moeten sommige lokale regels wel versoepeld worden."