Alternatieve nieuwskanalen populair onder Brusselse jeugd: ‘Ik zeg waar het op staat’

Ze vertalen het nieuws op niveau van jongeren, ze geven duiding bij de actualiteit en ze nemen geen blad voor de mond: ontmoet Askip, Yurbise en Chicon, drie journofluencers die wekelijks duizenden Brusselse jongens en meisjes bereiken met hun alternatief eenmansnieuwskanaal op Instagram en Twitch. “Het is erg dat sommige journalisten de dood van Fabian een ongeval noemen.”

Ze zien zichzelf als veel dingen tegelijk. Als jonge Brusselse journofluencers met ambitie die écht vertolken wat leeft onder de jeugd, en tegelijk willen ze naar eigen zeggen de traditionele media een spiegel voorhouden door het anders te doen. Ze vertalen het nieuws op een verfrissende, soms frivole manier, maar zonder de focus te vergeten, zoals het aankaarten van allerlei vormen van onrecht, geweld en onderdrukking. Dat maakt ze bovenal geëngageerd, betrokken, en daarom zo aantrekkelijk voor de duizenden Brusselse jongeren die hun kanalen dagelijks volgen en waarderen met likes, complimenten en directe interactie. BRUZZ interviewde drie van de meest besproken new kids in media town: Askip (20), Yurbise (21) en Chicon (26). “Racisme, homofobie, antisemitisme: veel van mijn volgers komen daar dagelijks mee in contact, terwijl politici vaak zwijgen over die onderwerpen.”

Jullie hebben een eigen nieuwskanaal op sociale media. Hoe zijn jullie daarmee begonnen?
Askip: Ik ben altijd gepassioneerd geweest door media. Met het geld dat ik van mijn moeder kreeg, kocht ik videoapparatuur. Eerst was ik een beetje lui om eraan te beginnen, maar op een bepaald moment zei ik tegen mezelf: ga ervoor.
Yurbise: Ik heb een grote interesse in verkiezingen en had veel vragen over politieke partijen en hun programma’s. Terwijl ik mezelf informeerde, dacht ik: waarom ook niet anderen informeren?
Chicon: Ik ben begonnen vanuit een grote kritiek op de traditionele media. Ik wou vooral een onafhankelijke stem laten horen. Op dit moment ben ik werkloos, dus gebruik ik mijn tijd om video’s te maken over de actualiteit.

Intussen hebben jullie een publiek opgebouwd. Dat brengt ongetwijfeld verantwoordelijkheden met zich mee. Hoe gaan jullie daarmee om?
Askip: Mijn volgers hebben vertrouwen in de info die ik hen geef. Dat gevoel van verantwoordelijkheid zorgt ervoor dat ik dit graag doe.
Yurbise: Ik heb een geëngageerd publiek. Ik mag hen dus niet teleurstellen. Het is een enorme verantwoordelijkheid. Ik let heel erg op wat ik zeg en doe. Tijdens de lokale verkiezingen werd ik sterk in de gaten gehouden door politici. Maar ik laat me niet intimideren.
Chicon: Mijn volgers hebben bepaalde verwachtingen. Soms voel ik me schuldig dat ik niet op alle betogingen ben (lacht). Ik probeer mijn volgers duidelijk te maken dat ik geen expert ben. Daarom ga ik vaak live in debat met hen en dat is leerrijk.

Hoe bepalen jullie wat jullie brengen, en wat niet?
Askip: Het gaat me niet alleen om veel likes en clicks. Ik zoek in de eerste plaats naar nieuws dat interessant is. Af en toe heb ik het over Oekraïne en de oorlog in Gaza, maar ik probeer onderwerpen te vermijden waar ik niet alles van afweet.
Yurbise: Ik focus me vooral op wat jongeren bezighoudt: politiek, onderwijs, dat soort dingen. Geen faits divers, maar wat echt leeft bij ons. Ik vermijd technisch nieuws zoals economie en recht.
Chicon: Ik kies mijn onderwerpen naargelang de berichtgeving van traditionele media. Als ik opmerk dat ze iets niet vermelden, ga ik dat analyseren en bekritiseren. Ik check alternatieve nieuwskanalen voor een andere kijk.

Aan welke onderwerpen hechten Brusselse jongeren belang?
Askip: De MIVB (lacht). Maar ook politiek. Eigenlijk draait alles rond politiek: gezondheid, onderwijs, zelfs het openbaar vervoer. Tijdens de verkiezingsperiode vorig jaar kreeg ik mijn grootste aantal volgers. Voor mij is het ondenkbaar om niet geïnteresseerd te zijn in de politiek van je eigen stad.

Yurbise: Klimaat, feminisme, racisme, alles wat een directe impact heeft op jongeren. En politieke drama’s, daar is onze generatie erg in geïnteresseerd. Maar ook geweld tijdens betogingen is een thema. Soms komen volgers met getuigenissen over politiegeweld.
Chicon: Vooral structurele problemen zoals seksisme, racisme en queerfobie. Zowel ik als vrienden van mij krijgen daar vaak mee te maken. Ook de stijging van extreemrechts in ons land houdt jongeren bezig.

Waar moeten politici in Brussel zich vaker over uitspreken?
Askip: Tijdens de aanleg van metrolijn 3 waarschuwden experts voor de gevaren van de constructie op bepaalde plaatsen, maar de plannen werden toch goedgekeurd door de overheid. Het zijn uiteindelijk de politici die de beslissingen maken, niet de experts. Politici moeten meer verantwoording afleggen over hun beslissingen.
Yurbise: Politici spreken te weinig over racisme en extremisme. We zien een stijging in antisemitisme en homofobie, maar ook in racisme. Veel van mijn volgers krijgen daar dagelijks mee te maken.
Chicon: Werkloosheid en politiegeweld. Er gaat te veel geld naar politie en controle, te weinig naar de Brusselse inwoners. Er zijn 10.000 daklozen in Brussel en meer dan 20.000 leegstaande gebouwen. Maar ook het recht op betogen staat onder druk. Er is veel politiegeweld tijdens vreedzame betogingen.

Er is veel ophef rond het recente overlijden van de elfjarige Fabian door een politieachtervolging. Hoe vinden jullie dat traditionele media dit onderwerp behandelen?
Askip: Ik vind zijn dood onrechtvaardig. De politie hoort geen kind op een step te achtervolgen. Vele media hebben niet vermeld dat Fabian achtervolgd werd, terwijl dat wel degelijk het geval was.
Yurbise: Ik vind dat de media het niet zo goed hebben aangepakt. Ze hielden weinig rekening met de reacties van de demonstranten.

Chicon: Ik ben woedend. Een nieuwe naam op de al veel te lange lijst van slachtoffers van politiegeweld. Ik ben geschokt door de stilte van onze eerste minister. De media verdedigen zonder aarzelen de politieagenten en debatteren zonder scrupules over de verantwoordelijkheid van Fabian. Het is erg dat sommige journalisten dit een ongeval noemen.

Op sociale media is de lijn tussen journalistiek en activisme soms dun, iedereen kan vandaag nieuws verspreiden. Zie je jezelf als journalist of eerder als activist?
Askip: Ik durf niet te zeggen dat ik een journalist ben. Daarvoor bestaan studies en methodes die je moet toepassen. Zo is er het principe van neutraliteit waar ik me aan moet houden. Maar het is heel moeilijk om niet je eigen mening te delen over bepaalde onderwerpen. Het probleem is dat traditionele media de bevolking niet genoeg engageren om actie te ondernemen. Ik vind dat journalisten zich meer moeten uitspreken tegen racisme, homofobie, klimaatverandering… daar valt niet neutraal over te zijn.
Yurbise: Ik ben in de eerste plaats student, dus ik leer door veel te lezen en podcasts te beluisteren. Ik zal me pas journalist voelen als ik een echte reportage heb gemaakt. Natuurlijk heb ik mijn eigen meningen, maar zolang ik niet opkom voor politieke partijen vind ik het oké om activistisch te zijn.
Chicon: Ik heb een uitgesproken kritische blik op de media en politiek, dus ik zie mezelf zeker niet als een neutrale journalist. Ik heb trouwens niet gestudeerd voor journalistiek, maar ben er wel door gepassioneerd en ken wat van de deontologie. Ik beschouw mezelf liever als waakhond van de traditionele media dan als journalist.

Denken jullie dat iedereen journalist kan zijn?
Askip: Een journalist moet het principe van neutraliteit volgen en zijn bronnen checken. Dat doen veel journalisten op sociale media niet. Ze beginnen vaak een nieuwskanaal en doen zich voor als journalist zonder die basisprincipes na te leven. We moeten weten hoe journalisten aan nieuws komen voor we ze kunnen vertrouwen.

Yurbise: Een journalist moet een stem zijn voor mensen die geen stem krijgen. Hij moet eerlijk zijn en kunnen luisteren naar anderen zonder arrogant te zijn. Iedereen die dat kan, kan een journalist zijn.
Chicon: Iedereen kan journalist zijn, als die de deontologie van de journalistiek volgt, zijn bronnen checkt en kan voorleggen aan zijn publiek. Geen feiten weglaten of uitvergroten, transparantie is het belangrijkste.

Jongeren consumeren steeds meer informatie via sociale media. Worden die belangrijker dan traditionele media?
Askip: Een video van twee minuten vervangt nooit een diepgaand artikel. Daarom kunnen sociale media de traditionele niet vervangen. Ze spelen nog steeds een belangrijke rol. Ik vertrouw het journaal meer dan een bericht op sociale media. Aan de andere kant geven sociale media een andere kijk op het nieuws, met details die traditionele media niet vermelden.
Yurbise: Mijn generatie is veel meer te vinden op sociale media dan op traditionele. Er is een groot wantrouwen tegenover traditionele media. Daardoor stijgt het belang van alternatieve nieuwskanalen. En alles gaat veel vlotter op sociale media.

Chicon: Dankzij sociale media krijgt iedereen het woord. Dat is belangrijk want bij traditionele media is dat niet het geval. Anderzijds is de content op sociale media oppervlakkig, waardoor je de illusie krijgt dat je geïnformeerd bent. Diepgaande artikels zijn dus nog steeds belangrijk. Ik wil de mensen via mijn video’s inspireren om dieper te graven naar het nieuws.

Hoe maken jullie het verschil met traditionele media?
Askip: Ik verwerk vaak humor in mijn filmpjes, iets dat ik in traditionele media niet veel zie. Op sociale media ben ik mijn eigen hoofdredacteur. Die vrijheid om te posten wat ik wil en op welke manier ik dat wil, vind ik belangrijk.
Yurbise: Veel journalisten worden onder druk gezet door politici. Ik heb die druk niet. Op mijn kanaal zeg ik gewoon waar het op staat. Ik hoef geen redactionele richtlijnen te volgen. Traditionele media geven vooral de stem aan politici. Ik geef zoveel mogelijk de stem aan het volk.
Chicon: Ik blijf onafhankelijk. Veel traditionele media zijn gelinkt aan grote organisaties of rijke personen. Ik word niet onder druk gezet door geld of machthebbers. Het is mijn doel om zoveel mogelijk mensen samen te brengen om te debatteren over de actualiteit.

Tot slot, waar zien jullie jezelf over vijf jaar?
Askip: Eerlijk gezegd heb ik geen idee. Ik heb al aanvragen voor samenwerkingen gekregen van andere media. Op dit moment werk ik alleen, maar ik sluit niets uit. Ik zie veel mogelijkheden.
Yurbise: Eerst en vooral mijn masterdiploma halen, maar het is mijn droom om documentaires te maken. Ik zou graag een documentaire maken over Congo.
Chicon: (lacht) Ik vraag me al af wat ik over vier maanden ga doen. Ik zou mijn kanaal graag verder laten groeien, idealiter in een collectief van meerdere personen. Als het echt groeit, kan ik er misschien geld mee verdienen.”