Burgemeester Close vraagt levenslang stadionverbod voor relschoppers

Brussels burgemeester Philippe Close (PS) vraagt een levenslang stadionverbod voor relschoppers, na de gewelddadige incidenten die plaatsvonden rond de bekerfinale tussen Club Brugge en Anderlecht. Pro League-CEO Lorin Parys spreekt over "georganiseerde misdaad". Tegelijk klinkt er stevige kritiek op het uitblijven van een combiregeling, hoewel de wedstrijd vooraf als risicovol was ingeschat. Een speciale metrorit onder politie-escorte lag een halfuur stil door vandalisme. Net tijdens dat oponthoud is een groep fans te voet vertrokken.

Bij de Belgische bekerfinale van de Croky Cup krijgen beide supportersploegen een gelijk aantal zitjes in het Koning Boudewijnstadion. Dat is anders dan bij risicowedstrijden in de Jupiler Pro League, waar de thuisploeg in dat geval meer fans mag ontvangen en het uitvak beperkt blijft.

"Maar, de wedstrijd was wél geïdentificeerd als risicomatch", benadrukt CEO Lorin Parys van de Pro League. "Dat is op voorhand geanalyseerd door het lokale bestuur van de Stad Brussel. Er zijn wel degelijk aparte ingangen voor beide supportersgroepen in het Koning Boudewijnstadion ingevoerd, maar geen combiregeling. Dat komt, vermoed ik, omwille van logistieke redenen."

Zo'n combiregeling bestaat wel voor competitiewedstrijden, bijvoorbeeld in het Lotto Park van Anderlecht. Bezoekende supporters worden dan bij voorbaat in bussen naar het stadion gebracht, om incidenten rondom het stadion voor en na de wedstrijd te voorkomen.

63 arrestaties

Voor de bekerfinale zondagavond in het Koning Boudewijnstadion gebeurde dat dus niet. Zowel Club Brugge-supporters als die van Anderlecht kwamen dus op eigen houtje naar de Heizel.

Voor de match om 18 uur van start ging, waren er al opstootjes in het centrum van Brussel, in de Houba de Strooperlaan in Laken en in de Maritiemwijk in Molenbeek. Vooral in die laatste buurt liep het stevig uit de hand.

Onder meer de uitbater van een lokale doe-het-zelfzaak werd aangevallen door supporters van Club Brugge. Na afloop van de bekerfinale volgden nieuwe incidenten in de wijk, waarbij ook Club-supporters zijn aangevallen. Winkelruiten en straatmeubilair zijn vernield.

"Het is kristalhelder dat een aantal nozems het voorwendsel van de Bekerfinale heeft gebruikt om georganiseerde misdaad te plegen in Brussel. Met als gevolg een dynamiek van wederzijds geweld met onvermijdelijk ook onschuldige slachtoffers. We werken samen met de politie aan het onderzoek naar deze feiten", zegt Lorin Parys van de Pro League.

De precieze schade is nog niet bekend, maar vervoersmaatschappij MIVB spreekt over verschillende vernielingen op hun metrolijn 6 tussen de haltes Simonis en Heizel. Minstens tachtig personen zijn gewond, waarvan negen personen naar het ziekenhuis zijn gebracht. Volgens bronnen binnen het Koning Boudewijnstadion zijn ook binnen het voetbalstadion verschillende vernielingen aangebracht, zowel in de tribunes van RSCA als die van Club Brugge.

In totaal zijn inmiddels 63 personen aangehouden, waarvan twee gerechtelijk. Het is nog niet duidelijk hoeveel van hen supporters zijn en voor welke ploeg.

Close: 'Geen eenheid van commando nodig'

Waarom er dan geen bijkomende politiebegeleiding was voor al die fans? Volgens Brussels burgemeester Philippe Close (PS) zijn bussen onmogelijk in te leggen voor 20.000 bezoekende supporters. Dat zegt zijn woordvoerder Victor Kanyanzira.

"Bekerwedstrijden hebben nu eenmaal die bijzonderheid dat er in een stadion met 40.000 plaatsen geen echte thuis- of uitploeg is. Dat is een totaal andere context dan een gewone competitiewedstrijd tussen Brugge en Anderlecht, waar er hooguit enkele honderden of duizend bezoekende supporters zijn," zegt Kanyanzira.

Volgens hem waren er wel degelijk extra maatregelen op de metrolijn naar de Heizel. "Er waren metroritten voorzien om het toezicht te vergemakkelijken en verspreiding te vermijden. Maar de metro viel uit, waardoor ze die niet konden gebruiken. Ze hebben dan besloten om te voet naar het stadion te gaan," zegt Close's woordvoerder. Politiewoordvoerster Ilse Van de Keere van de lokale zone Brussel-Hoofdstad-Elsene benadrukt dat die groep dat "op eigen initiatief" deed. (Lees verder onder de video)

Die speciale metrolijn, geëscorteerd door de lokale politie, viel volgens vervoersmaatschappij MIVB niet uit door een defect, maar door vernielingen in het metrostel. "Wij hadden een expressmetro ingelegd van het centraal station naar de Heizel, zonder tussenstops, na de eerste incidenten met Club Brugge-supporters rond de middag," zegt MIVB-woordvoerder Laurent Vermeersch.

Dat metrostel moest al snel stoppen ter hoogte van metrostation Sint-Katelijne. "Omdat supporters tegen de ruiten bonkten, de noodknop indrukten en de deuren forceerden, moesten wij de veiligheid opnieuw controleren. Dat duurt een tijdje."

Net in die wachttijd van een dik halfuur zou een groep supporters dus te voet zijn vertrokken naar het stadion, via Molenbeek en Jette.

"De politie heeft hen wel aangemaand om de metro te nemen," benadrukt Vermeersch. "De expressmetro en een tweede metrostel zijn nog altijd uitgereden met ruim 800 supporters. Net die twee metrostellen zijn nu beschadigd."

Burgemeester Philippe Close benadrukt dat hij tijdens de rellen in Molenbeek en Jette in nauw contact stond met zijn collega-burgemeesters. Op voorhand was geen eenheid van commando ingevoerd, tussen de verschillende politiezones, omdat zowel de aankomst van de supporters, als hun verplaatsing en de wedstrijd zelf normaliter allemaal op het grondgebied van de Stad Brussel zouden plaatsvinden.

"Het overgrote deel van het geweld vond plaats vóór de wedstrijd," zegt Close via zijn woordvoerder. "De ordediensten hebben snel gehandeld, ze hebben de harde kernen van Club Brugge geïsoleerd en toen we het bevel gaven om in te grijpen, was alles binnen enkele minuten onder controle," besluit hij.

Lokaal politiewoordvoerster Ilse Van de Keere spreekt liever over "lang in de nacht" vooraleer de hele nasleep van de match was afgehandeld. Het gaat dan niet meer alleen om hooliganisme, maar om rellen van jongeren uit Molenbeek en Jette tegen aanwezige supporters. Hoeveel Club-supporters bij deze rellen gewond raakten, is nog niet apart bekend gemaakt.

Nieuw duel over twee weken

Intussen mag burgemeester Fabrice Cumps (PS) uit Anderlecht al rond de tafel, want in zijn gemeente volgt over twee weken een nieuwe voetbalmatch tussen RSC Anderlecht en Club Brugge. Het gaat dan om een Jupiler Pro-wedstrijd in het Lotto Park op zondag 18 mei.

"Wij zullen de risicoanalyse daarvoor zeker en vast deze week nog maken. Uiteraard nemen wij de gebeurtenissen van gisteren daarbij mee in achting, maar we wachten daarvoor eerst alle elementen rustig af", zegt divisiecommandant Laurent Sartorius van de politiezone Brussel-Zuid daarover. Hij is verantwoordelijk voor de risicoanalyses voor grote voetbalwedstrijden in die zone.

"Het is moeilijk om een bekerfinale te vergelijken met play-offwedstrijden, maar voor elke analyse moet je kijken naar de ploegen die tegen elkaar spelen. Hoe hoog zijn zij gerangschikt in het klassement? Wat is de inzet van de match? En hoe ziet de interne situatie van beide clubs eruit? Van Anderlecht en Club Brugge is het bekend dat zij historisch niet bevriend zijn", zegt Sartorius.

"Wij maken die analyse voor elke voetbalwedstrijd afzonderlijk en dat is logisch. Maar de beste manier om rellen op voorhand te vermijden, is het systematisch inleggen van bussen", besluit hij.

Voetbalwet

Zulke bussen zijn logistiek dus te ingewikkeld voor grote bekerfinales, aldus de Pro League. En ook burgemeester Philippe Close van Brussel-Stad kijkt liever naar bredere, federale maatregelen.

"De echte vraag is: waarom hebben die racistische supporters, die naar Brussel kwamen met de bedoeling om vaders en moeders te slaan, winkels te vernielen en Brussel te 'zuiveren', de toestemming gekregen om te reizen? Waarom konden zij tickets kopen, hun trein reserveren?", vraagt Close zich af. "We hebben een zeer strenge voetbalwet. Daar moeten we op steunen. Deze supporters moeten levenslang het stadionverbod krijgen en er moeten zware gerechtelijke vervolgingen worden ingesteld."

De Pro League benadrukt dat zij de afgelopen tijd alvast de pakkans voor ernstige inbreuken in voetbalstadions hebben verhoogd en de sancties verdubbeld. "Dat heeft de voorbije drie seizoenen voor meer dan 700 jaar stadionverbod gezorgd. Daarnaast hebben we de samenwerking met de politie en alle overheden versterkt", zegt CEO Lorin Parys in een formeel statement.

Via een eengemaakt ticketingsysteem en identiteitsverificatie via de app Itsme hebben alle Belgische clubs nu in real time toegang tot hun databank met alle stadionverboden. Bovendien is het mogelijk om relschoppers onmiddellijk te schorsen en volgt een uitspraak normaal binnen de twintig werkdagen.

"Al die inspanningen hebben gisteren niet kunnen voorkomen dat er criminele feiten zijn gepleegd in de hoofdstad tussen op geweld beluste groepen. Groeperingen die voetbal als aanleiding gebruiken voor geweld moeten gewoon weg uit het voetbal en we zullen daar ook alles aan doen", besluit Parys.

"De aanpassing van de Voetbalwet met onder andere strengere sancties staat in het regeerakkoord. De minister van Binnenlandse Zaken heeft aangeven daar snel werk van te willen maken. Wij zullen blijven duwen op een grotere pakkans, een betere identificatie en een strengere handhaving over alle politiezones heen."

Binnenlandminister Bernard Quintin (MR) was nog niet bereikbaar bij onze redactie. Via het sociale mediaplatform X roept hij op tot kalmte en veroordeelt hij het geweld. "De verantwoordelijken voor het geweld in Brussel moeten streng worden gestraft," zegt hij. "De politie blijft gemobiliseerd en heeft al arrestaties verricht."