Betogersgeweld lijkt extreemlinks: 'Kunnen we mensen nog veilig op de been brengen?'

De grotendeels vreedzame nationale betoging werd dinsdag ontsierd door enkele geweldsincidenten. Die leken vooral vanuit radicaal-linkse hoek te komen, zo leert een blik op sociale media. Een jaar geleden nog schreef BRUZZ dat de politie de waakzaamheid verhoogde voor extreemlinks activisme. In de nasleep werden vijf personen gerechtelijk gearresteerd, meldt het Brussels parket.

De nationale betoging bracht dinsdag tussen de 80.000 en 120.000 mensen op de been, afhankelijk van de telmethode. Hoewel op voorhand werd opgeroepen tot een vreedzame manifestatie, leek een klein deel van de demonstranten daar geen rekening mee te houden.

Meermaals kwam het tot confrontaties met de ordediensten. Aan Pacheco onder meer, waar tientallen gemaskerde activisten het kantoor van de Dienst Vreemdelingenzaken viseerden, wellicht uit onvrede met het migratiebeleid. Meerdere ramen en een glazen toegangsdeur sneuvelden. Het waterkanon en traangas van de politie werden beantwoord met projectielen, flesjes en vuurwerk.

Ook in het Hilton-hotel aan Brussel-Centraal werden vernielingen aangebracht. Nadien volgde een kat-en-muisspel tussen verschillende groepjes demonstranten en de politie in meerdere wijken. In totaal werd dinsdag een twintigtal mensen gearresteerd.

'Specifieke groep'

De politiezone Brussel Hoofdstad Elsene heeft daarbij uiteindelijk 37 administratieve arrestaties uitgevoerd. Er raakten ook een tiental politiemedewerkers gewond. "Daags na de betoging is iedereen nog bezig met de precieze schade in kaart te brengen", klinkt het bij de politie. "Wel kunnen we meegeven dat onze politiezone een onderzoek voert met het oog op de identificatie van de relschoppers die voor problemen zorgden. Ook het parket wordt hierbij nauw betrokken."

Het Brussels parket opende meerdere onderzoeken in de nasleep van de betoging, onder meer naar de brandstichting en de belemmering van het verkeer aan het IJzerplein en de schade aan het gebouw van de Dienst Vreemdelingenzaken.

Uit de eerste vaststellingen blijken de amokmakers een "specifieke groep te zijn die de manifestatie gebruikte om bewust geweld te plegen." Uiteindelijk werden zes personen gerechtelijk aangehouden, onder meer voor feiten van vereniging van misdadigers, weerspannigheid en de vernieling van stadsmeubilair.

Ook in de zone Zuid werden na rellen op het Sint-Gillisvoorplein nog eens 19 mensen administratief gearresteerd.

In totaal werden tijdens en na de betoging dus 55 mensen administratief en zes personen gerechtelijk gearresteerd.

Skibrillen

Vooral de organisatie van de relschoppers viel op. In zwart gekleed met ski-en zwembrillen op zak tegen het traangas en gezichtsbedekking, leken ze goed voorbereid op confrontaties met de ordediensten. Een specifieke modus operandi voor die groep betogers, aldus het Brussels parket. "En na hun acties mengen ze zich opnieuw in het publiek, om anoniem te blijven."

Een blik op sociale media lijkt dan ook te bevestigen dat de incidenten geen spontane en losstaande gevallen waren. Zo schakelde de extreemlinkse beweging Secours Rouge een Telegramgroep in. Tijdens de betoging werden daarin gedetailleerde updates gegeven over de precieze locaties van de politie en welke middelen ze inzetten, kon onze redactie dinsdag meevolgen. Ook het aantal arrestaties en gewonden werden in de groep gedeeld.

In de aanloop naar de betoging gaf de groep ook een juridische basis voor activisten mee en verspreidde het een noodnummer voor juridische hulp, schrijft de Standaard. Video’s over de geweldsincidenten werden meermaals door extreemlinkse organisaties en accounts gedeeld op sociale media. Het gaat onder meer over groeperingen zoals Front d’Action Révolutionaire, het antifascistische AFA-BXL en Classe Contre Classe.

CCC

De naam van die laatste groep lijkt geïnspireerd op het gelijknamige manifest van Bertrand Sassoye, gewezen CCC-lid en kopman bij Secours Rouge.

Het is vooral die tekst uit 2020 die de politie tot waakzaamheid stemt. “Sassoye legitimeert geweld, bestempelt de staat als vijand en wil finaal naar een antisysteem,” zei een politiebron eerder daarover aan BRUZZ. “We beschouwen het revolutionaire geweld als een onvermijdbaar moment in de strijd tegen een dominante klasse”, valt er in te lezen.

Tegelijk roept het manifest op tot samenwerking met klimaatactivisten, feministen, antifascisten, bepaalde vakbonden en antikoloniale stemmen uit binnen- en buitenland. Net voor die infiltratie van extreemlinks en anarchisten bij bredere betogingen is Staatsveiligheid extra waakzaam. Dat leek afgelopen dinsdag het geval te zijn.

Evaluatie

De opstoten leidden gisteren tot een vervroegde ontbinding van de vakbondsbetoging. ACLVB-voorzitter Gert Truyens betreurde dat een “gewelddadige minderheid de betoging zo overschaduwde.”

Hij kon moeilijk plaatsen waarom de politie niet kon verhinderen dat een kleine minderheid de betoging ophield. “We hadden nochtans de miserie voorspeld en informatie doorgegeven dat er groeperingen waren die onze betoging wilden infiltreren”, klonk het dinsdag.

In afwachting van een evaluatie binnen het vakbondsfront volgende week, onthoudt de ACLVB zich voorlopig van verdere acties. "Kunnen we nog wel veilig zoveel mensen op de been brengen? We gaan evalueren en bekijken wat de volgende stappen kunnen zijn."

FN303

Defensieminister Theo Francken (N-VA) reageerde alvast fors op het geweld. "Het is altijd hetzelfde in dit land. De politie moet de FN303 inzetten tegen dit tuig, net zoals de LAPD, de politie in Los Angeles doet. FN Herstal produceert ze in Luik. Eigen makelij!", aldus de minister.

De Waalse wapenfabrikant FN presenteerde afgelopen week nog een nieuwe versie van het 'less lethal'-wapen aan de politie in Los Angeles. Het wapen wordt in ons land in uitzonderlijke situaties gebruikt en is uitgerust met technologie om een dodelijk treffen te vermijden.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International waarschuwde in het verleden al dat het gebruik van dergelijke 'minder dodelijke wapens' wereldwijd niet enkel heeft geleid tot tientallen doden, maar ook een alarmerende toename veroorzaakt van oogletsels met soms zelfs volledig verlies van het gezichtsvermogen.

Andere slachtoffers kregen te maken met bot- en schedelbreuken, hersenletsel, inwendige letsels en bloedingen of doorboorde harten en longen door gebroken ribben.

Burgemeester Close

Ook het kabinet van Brussels burgemeester Philippe Close (PS) is geen voorstander van zulke maatregelen. "Op ons grondgebied vinden er jaarlijks meer dan 1.000 betogingen plaats. Slechts bij één procent van de demonstraties ontspoort het", zegt woordvoerder Victor Kanyanzira.

Hij voegt toe dat er regelmatig, ongeacht de grootte, evaluaties volgen van de inzet van de veiligheidsdiensten bij protesten. Bijkomende maatregelen zijn voorlopig niet aan de orde, klinkt het op het kabinet Close.

Kanyanzira benadrukt ook dat het om een kleine groep relschoppers ging. "Zij waren er niet om hun stem te laten horen, maar puur om onrust te stoken. We mogen echter niet vergeten dat de overgrote meerderheid van de betogers zich vreedzaam heeft gedragen."

De verantwoordelijkheid voor de incidenten mag dan ook niet bij de grote massa gelegd worden, zegt de woordvoerder. "Zij zijn net het eerste slachtoffers van geweld. Zulke voorvallen kunnen ervoor zorgen dat vredevolle betogers niet meer op straat durven te komen. Dat moeten we vermijden."