Met 'close protection' voor procureur treedt strijd tegen narcoterrorisme nieuwe fase in

Volgens criminoloog Jelle Janssens (UGent) moeten we de aanhoudende dreigementen tegen de Brusselse procureur Julien Moinil heel ernstig nemen. "De rechtsstaat komt almaar meer onder druk te staan."

Het dreigingsniveau voor de Brusselse procureur Julien Moinil werd maandag opgetrokken naar het hoogste niveau 4, nadat eerder al bekend raakte dat hij politiebescherming krijgt wegens bedreigingen uit het drugsmilieu.

Is de strijd tegen het narcoterrorisme daarmee een nieuwe fase ingetreden? "Ik denk van wel", antwoordt criminoloog Jelle Janssens (UGent). "De druk op de rechtstaat vanuit het drugsmilieu neemt onmiskenbaar toe. Het zegt veel dat we nu zelfs al de procureur, toch de behoeder van die rechtsstaat, al moeten gaan beschermen."

Moinil krijgt door de afkondiging van niveau 4 close protection. Daarbij is er de klok rond bewaking van bodyguards, zowel thuis als op het werk. Niet alleen wordt de beschermde persoon in een gepantserde auto vervoerd, er kunnen ook twee extra voertuigen ingezet worden. De procureur kan ook in een safe house of op een onderduikadres onderbracht worden.

Verijdelde poging tot ontvoering

Het is het Nationaal Crisiscentrum (NCCN) dat zulke beschermingsmaatregelen uitroept, na een dreigingsanalyse van twee instanties: het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse (OCAD) als het gaat om terrorisme en extremisme of de federale politie voor criminele zaken.

In het geval van Moinil werd de hoge dreiging vrijwel zeker niet door het OCAD, maar door de federale politie gesignaleerd. Het NCCN geeft om veiligheidsredenen nooit commentaar over individuele dossiers.

De bescherming van Moinil doet denken aan eind 2022, toen toenmalig minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open VLD) ook al beschermd moest worden. Hij dook met zijn gezin onder in een safehouse na een verijdelde poging tot ontvoering. Toen kwam de dreiging eveneens uit het drugsmilieu. Nationaal drugscommissaris Ine Van Wymersch krijgt ook al jaren persoonsbeveiliging.

Maar het is niet zo dat het aantal beschermingsdossiers jaar na jaar stijgt. Het crisiscentrum ging over heel 2024 over tot beschermingsmaatregelen voor 101 personen "na bedreigingen die te maken hebben met de uitoefening van hun functie".

Een jaar eerder ging het nog om 123 personen, vooral politici, politiemensen, magistraten en rechters.

Sky ECC

De piek in het aantal beschermingen dateert van 2021 en had ook te maken met het drugsmilieu. Het kraken van de Sky ECC-telefoons door de politie legde toen een netwerk van internationale drugsorganisaties bloot. Onder meer toenmalig Antwerps burgemeester Bart De Wever (N-VA) en enkele leden van de federale regering kregen close protection.

"Sinds 2021 zien we uitingen van de toenemende macht van cocaïnehandel", stelt Janssens vast. "De drugshandelaars hebben steeds openlijker het lef bedreigingen te uiten naar de overheid", stelt Janssens vast. "De procureur rechtstreeks aanvallen lijkt me vanuit strategisch standpunt nochtans onverstandig. Stel dat er iets met Moinil zou gebeuren, dan zal de maatschappelijke reactie enorm zijn en dan maken ze het hele gerechtelijke apparaat wakker. Dat er nu concrete dreigementen geuit worden, doet me vermoeden dat de drugscriminelen niet rationeel, maar vanuit hun emoties handelen."

Zou het kunnen dat het openbaar ministerie bewust de dreigementen tegen Moinil in de pers lekt? "Het is speculeren, maar ik denk van wel", zegt Janssens. "Mogelijk wil het openbaar ministerie het publiek én de politici een signaal geven: 'Speel niet met vuur! We hebben extra middelen nodig, want we beginnen de strijd tegen de drugsmisdaad te verliezen.' De communicatie kan erop gericht zijn de alertheid bij de politici te verhogen."