Campagne tegen belaging MIVB-personeel: 'Hopelijk krijgen mensen nu inzicht in hun gedrag'

De vier Belgische vervoersmaatschappijen hebben vorig jaar bijna zesduizend gevallen van fysieke en verbale agressie tegen hun personeel geregistreerd, wat neerkomt op zo'n 16 voorvallen per dag. In Brussel ligt het gemiddelde op 2,6 gevallen per dag: "We eisen respect voor onze medewerkers."

Geconfronteerd met "deze onaanvaardbare situatie" lanceren NMBS, De Lijn, MIVB en de Waalse vervoersmaatschappij LETEC een gezamenlijke campagne om het belang van wederzijds respect tussen hun personeel en de reizigers te benadrukken.

In 2024 registreerden de vier vervoersbedrijven 5.908 gevallen van agressie, wat neerkomt op een gemiddelde van 16 per dag. Dat is een stijging van ongeveer 5,5 procent ten opzichte van 2023, dat met 5.598 gevallen al een recordjaar was. "Voor Brussel zijn dat er gemiddeld 2,6 per dag", zegt Laurent Vermeersch, de woordvoerder van de MIVB. "Dagelijkse kost dus."

Arbeidsongeschikt

Ruim een kwart van de Brusselse voorvallen gaat gepaard met fysiek geweld. In de andere gevallen gaat het steevast om beledigingen of bedreigingen. Ongeacht het type aanval komen de getroffen medewerkers er nooit ongeschonden uit. In 2024 waren 780 medewerkers van de vier Belgische vervoersmaatschappijen afwezig na een geval van agressie, opgeteld komt dat neer op 23.686 dagen arbeidsongeschiktheid.

MIVB-medewerker David Haelterman kan meespreken over zulke bedreigingen. “Op een drukke dag", zo vertelt Haelterman, "stond een tiental mensen in de rij om een vervoersbewijs te kopen, toen een man iedereen voorbijstak en tegen mij zei: 'Het is maar voor één kaartje'. Ik antwoordde vriendelijk dat hij, net als iedereen, in de rij op zijn beurt moest wachten. Of dat hij zijn kaartje ook aan de automaat kon kopen mocht hij dat willen."

Dat antwoord beviel de man duidelijk niet, waarna hij Haelterman begon uit te schelden en op het raam te slaan. "Uiteindelijk kocht hij zijn kaartje aan de automaat, maar nadien kwam hij terug om me opnieuw uit te schelden en dreigde hij me in elkaar te slaan, terwijl hij met zijn vinger een onthoofdingsgebaar maakte. Ik heb de veiligheidsdienst gewaarschuwd, en die stuurde een patrouille zodat ik na mijn dienst veilig naar huis kon.”

Respect voor medewerkers en voor regels

De campagne is in de eerste plaats een oproep tot wederzijds respect in het openbaar vervoer en naleving van de basisregels die reizen met het openbaar vervoer voor iedereen aangenamer maakt. Discussies met reizigers die zich niet aan deze regels houden, zijn namelijk vaak de oorzaak van gevallen van agressie. Soms is er zelfs helemaal geen directe reden.

De NMBS, De Lijn, de MIVB en LETEC hebben in het verleden al tal van maatregelen genomen om agressie tegen te gaan: bijkomend personeel op het terrein, een netwerk van bewakingscamera’s en opleidingen voor medewerkers die direct contact met klanten hebben en opleidingen om snel potentiële conflictsituaties te leren herkennen en te ontzenuwen. Iedereen die de regels niet naleeft of agressief gedrag vertoont, riskeert ook een administratieve boete, die bij recidive kan oplopen tot 500 euro. Voor de meest ernstige overtredingen, zoals fysieke agressie of verstoring van het treinverkeer, zijn ook strafrechtelijke vervolgingen mogelijk.

Elk geval van agressie wordt opgevolgd, beweren de vervoersmaatschappijen. Naast onmiddellijke psychologische ondersteuning bieden de bedrijven hun medewerkers na elke agressie juridische bijstand om klacht in te dienen bij de politie. In elk geval wenden de maatschappijen zich tot het gerecht als benadeelde partij en, in het geval van vervolging door het openbaar ministerie, stellen zij zich ook burgerlijke partij.