Normaal volgen de gemeentelijke investeringen het ritme van de zesjaarlijkse verkiezingen, maar in de negentien Brusselse gemeenten was dat de voorbije zes jaar niet zo. De gemeenten hebben onder druk van de bevolkingsexplosie zes jaar aan een stuk geïnvesteerd. Dat blijkt uit de jaarlijkse cijfers van de studiedienst van de Belfiusbank.
© Photonews
| De Brusselse gemeenten besteden 306 euro per inwoner aan veiligheid, berekende de studiedienst van Belfius. In Vlaanderen is dat 153 euro en in Wallonië 135 euro.
Analyse
Lokale belastinginkomsten deemsteren weg
Als de gemeenteraadsverkiezingen eraan komen, kan je er gif op innemen dat er wegenwerken zijn. Dat is zo in Brussel, dat is ook zo in Vlaamse steden en gemeenten. Maar hieruit besluiten dat de investeringen naar het einde van de bestuursperiode toenemen, klopt niet. Althans niet de voorbije zes jaar in de negentien Brusselse gemeenten samen.
De oorzaak is de demografische groei met investeringen in scholen en crèches. Onderwijsinvesteringen staan dan ook met stip op één, openbare netheid op twee en algemeen bestuur op drie.
Zal de infrastructuur nog onderhouden en gemoderniseerd worden? Indien niet, vreest Belfius voor de neerslag daarvan op de economie en een tanende aantrekkingskracht van België
De Brusselse gemeenten hebben het begrotingsgewijs niet slecht gedaan de voorbije zes jaar, ze hebben in 2018 stuk voor stuk een begroting in evenwicht. Dat is mede te danken aan de gulheid van de Brusselse regering en aan de onroerende voorheffing die in een aantal gemeenten fors gestegen is, gemiddeld van 2.750 naar 2.917 gemeentelijke opcentiemen. Dat de Brusselse regering de gewestelijke onroerende voorheffing van één procent heeft afgeschaft, is deels tenietgedaan door de gemeenten.
De aanvullende personenbelasting daarentegen is gemiddeld gedaald van 6,6 procent naar 6,45 procent. Of dat de komende jaren zo laag zal blijven, is zeer de vraag. Lokale besturen voelen de maatregelen van de federale regering aan den lijve. De indexsprong in 2015 heeft de stijging van de loonkosten van de lokale besturen beperkt, maar de taxshift heeft de federale en de lokale - die er een afgeleide van zijn - belastinginkomsten doen dalen.
Belfius spreekt zelfs van een geleidelijke uitholling van de belastbare basis en de specialist openbare besturen voorspelt een daling van de inkomsten van de personenbelasting van 8 tot 10 procent. Dat is niet niets: de personenbelasting maakt negentien procent uit van de gemeentelijke ontvangsten. De inkomsten namen met 2,4 procent toe de voorbije jaren, uitgenomen dit jaar, van 2017 naar 2018 namen de inkomsten maar met 0,3 procent toe.
Omdat de lokale investeringen goed zijn voor 35 procent van de overheidsinvesteringen waarschuwt Belfius voor een tekort aan lokale middelen. Heel concreet luidt de vraag: zal de infrastructuur nog onderhouden en gemoderniseerd worden? Indien niet, vreest Belfius voor de neerslag daarvan op de economie en een tanende aantrekkingskracht van België.
Uitgaven
De Brusselse gemeenten geven veel meer uit voor politie en OCMW dan Vlaanderen en Wallonië. En dat heeft zo zijn oorzaken. Brussel telt 31,8 leefloners per 1.000 inwoners, Wallonië 18,1 en Vlaanderen 5,6. De toename van het aantal leefloners heeft twee oorzaken: de vluchtelingencrisis en de hervorming van de werkloosheidsuitkeringen met de uitsluiting van langdurig werklozen en de degressiviteit van de werkloosheidsuitkeringen. Wie geen of minder geld krijgt uit de kas van de werkloosheid, klopt aan bij het OCMW.
En dan is er de hoge toelage aan de politiezones, al is de groei van die toelage ondertussen onder controle. Van de gemeentelijke uitgaven gaat ruim vijftien procent naar de politiezones. Zo besteden de Brusselse gemeenten 306 euro per inwoner aan veiligheid, Vlaanderen 153 euro en Wallonië 135 euro.
Dat heeft minder met politieke keuzes te maken dan met de aard van de gebieden, het stedelijke Brussel, het semiverstedelijkte Vlaanderen en het nog deels rurale Wallonië. En daar komt nog bij dat er boven op de 1,1 miljoen inwoners iedere werkdag 350.000 pendelaars hun brood komen verdienen. Dat is ook in centrumsteden zo, maar in mindere mate.
Lees meer over: Brussel, Brussel Kiest 2018, Samenleving, Economie, Openbare Werken, bevolkingsexplosie, demografie, Belfius Bank studiedienst
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.