Column Freddi Smekens: Meimoeke

W  e hebben allemaal al weleens horen verkondigen: “Ik hem al ’t ien en ’t ander meigemokt.” Maar ook uitlatingen als: “Ge zet wel ne gruute smool op, mo g’het nog niks meigemokt” kunnen voorkomen. In beide gevallen is wát we al dan niet hebben meegemaakt, doorstaan of aan den lijve ondervonden, in feite bijkomstig. In die zin, waarde lezer, dat onze uitdrukking eet meimoeke iets globaals heeft. Ze heeft zowel met herinnering als met ervaring en de toekomst te maken, zou ik zo zeggen.

En wanneer ik het over de toekomst heb, dan wil ik het bijvoorbeeld eens hebben over ons klimaat. Meer en meer worden we geconfronteerd met uitspraken als: "We goen nog eet meimoeke." Dat we als Brusselaars als uitstekende weersvoorspellers door het leven gaan, hoef ik uiteraard niet te onderstrepen. Maar laten we even stilstaan bij de nogal existentiële vraag: "Wa goen we hee allemoe nog moote meimoeke?" Het mooie van die vraag is dat er nooit een antwoord op komt. Want laten we niet uit het oog verliezen, waarde lezer, dat eet goen meimoeke altijd een mysterieus aspect heeft. Zo volgt er na de uitspraak "Ik hem gistere..." (of eventueel "doe fleus...", "doe sebeet...", "in den taaid..." of "vanzeleive...") "... eet meigemokt" altijd een haast vrome stilte die nieuwsgierigheid ademt. Wanneer de persoon in kwestie dan heeft uitgelegd wat hij of zij heeft meigemokt, wordt daarover door het gezelschap altijd eerst even nagedacht. Reacties zullen uiteraard nooit uitblijven. Maar u zult merken, waarde lezer, dat men zich in een situatie bevindt die vergelijkbaar is met als iemand een mop vertelt. Alvorens te luisteren of eventueel te gaan lachen denkt men aan de mop die men zelf gaat opdissen. Meimoeke heeft dus niet alleen met meemaken, maar evenzeer met paaze en leustere te maken.

De meest intrigerende figuren die ik ooit heb ontmoet, hadden het over: "Ge goet ma na geluuve of neet, mo ik hem nog nuut eet meigemokt." Die uitdrukking komt ongeveer overeen met: "Ik hem nog nuut eet gezeen", "Ik weit nuut van niks" of: "On maa valt er nuut eet veu."

Uiteraard bestaat het leven uit ogenblikken waarop men eet meimokt. "Behalve as we sloepe," merkt men daarbij op. Wat kan ik daar nu op antwoorden, waarde lezer? Misschien iets in de aard van: "As we sloepe, kunne we meimoeke wa da we druume." Helemaal ongemakkelijk voelde ik mij bij deze uitleg niet.

Natuurlijk heeft meimoeke ook een en ander met erbaa zaain te maken. In dat geval kan men het uiteraard hebben over: "Ik hem daan concert / dei match / dat evenement..." - vult u zelf maar aan, waarde lezer - "... nog meigemokt." En uiteraard kunnen we onze spijt en droefheid uiten over wat we allemaal ni hemme meigemokt. Maar het heeft uiteraard geen zin om bij dat laatste veel langer dan een halve seconde stil te staan. Veel beter kijkt men uit naar wa we allemoe nog neki wille meimoeke. Mochten we van dat laatste een lijstje opmaken, dan zouden voor de meesten onder ons een paar vellen schrijfpapier zeker niet volstaan. Meimoeke heeft dus zowel met ervaring als betrachting te maken.

Wat ik u nog wou meegeven, waarde lezer, is dat alles wa ge nog goet meimoeke, zoveel mogelijk de plezante kant zal opgoen. In het andere geval doon we gelak we het nuut ni hemme meigemokt. Tenslotte beslissen we zelf wat we al dan niet uit ons geheugen wissen.

Om af te ronden wou ik zeggen dat er een subtiel verschil bestaat tussen meimoeke en deumoeke. In die zin dat deumoeke de negatievere vorm van meimoeke is.
Wat mij betreft, heeft alles wa we leize of schraaive, iets met meimoeke te maken. Het enige wat ik nooit zal of wil meimoeke, is dat onze Brusselse taal uitsterft. Temeer omdat we op dat ogenblik zowel de zwanze als de ziever zullen moeten missen. Maar zelfs wanneer we met zo'n doemscenario geconfronteerd worden, zulle we er ons e gedacht van moeke.