Woensdag werd de wereld wakker met een nieuwe Amerikaanse president. Europa reageerde met afschuw. Niet zozeer het feit dat Donald Trump nu aan zet is, is een probleem – hij zal op zijn daden beoordeeld moeten worden. Wel de manier waarop hij kon winnen. Hij deed dat door schaamteloos leugens en halve waarheden te verkopen. Hij sprak zich geregeld tegen, soms binnen een en dezelfde speech. Hij schoffeerde hele bevolkingsgroepen. En lanceerde volstrekt onrealiseerbare voorstellen. Het is die fact free politics die een gevaar betekent voor de democratie. Men zegt om het even wat, en wordt toch verkozen. De rede is helemaal zoek. Dat was bij hij het Brexitreferendum ook al het geval.Beleid-zonder-feit is er niet alleen in de VS en de UK. Schepen en parlementslid Els Ampe pleitte vorige week voor een autotunnel, onder de middenring, van Pleinlaan tot Docks.
In de goedkoopste uitvoering, met een cut-and-cover, kost dit plan al snel 1,3 miljard euro. Brussel heeft dat geld niet. En dan spreken we nog niet over de overlast door de werf, en de enorme termijnen waarin hier iets gerealiseerd wordt. Neem metro Noord. Al jaren geleden beslist. Maar de metro is ten vroegste in 2021 operationeel.
Het effet d’annonce staat al lang met stip in het woordenboek van de Brusselse politicus over alle partijgrenzen heen. Projecten aankondigen in het volle besef dat ze geen schijn van kans maken. Een monorail in de Noordwijk? Een zwembad aan het kanaal? We noemden ze ooit Smetjes. Het klinkt lekker. De media springen erop, de politicus staat in het middelpunt van de aandacht, het zet zijn ideeën in de verf en hij of zij kan weer hopen op wat procentjes meer.
Het probleem is dat de kiezer zich geen honderd keer opnieuw illusies wil laten oplepelen. Hij raakt, ontgoocheling na ontgoocheling, vervreemd van de politiek. De paradox is nu dat Trump juist op die golf kon surfen, door nochtans exact hetzelfde te doen wat bij de kiezer weerzin heeft opgewekt. Dingen beloven die nooit gerealiseerd kunnen worden, of verwachtingen creëren die niet ingelost kunnen worden.
Waarachtigheid in de politiek is een mooie deugd. En een conditio sine qua non voor het overleven van de democratie. Ook in Brussel.
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.