De leestip van Watcharita Aroon: 'Motherwell: A Girlhood' van Deborah Orr

De Brusselse bibliotheken zetten 19 topboeken in de kijker, zorgvuldig gekozen door Brusselaars met een liefde voor lezen. Ontdek jouw zomerlectuur en laat je leiden door deze leesambassadeurs.

door Anse Reyntjens

Watcharita Aroon (30) woont in Brussel en maakt illustraties onder de naam saamielola. Ze komt wekelijks in de bibliotheek van Sint-Gillis en las vorig jaar wel 80 boeken! Ze koos het boek ‘Motherwell: A Girlhood’ van Deborah Orr. Watcharita vertelt over haar keuze en haar liefde voor lezen en de stad.

Er zit een meerstemmigheid in het verhaal. Daarom koos ik voor ‘Motherwell’. Auteur Deborah Orr verweeft haar persoonlijke familieportret met de collectieve tijdsgeest van Lanarkshire (Schotland) in de jaren 60. De staalfabriek vlak bij het dorp Motherwell wordt opgedoekt en de arbeiders verliezen hierdoor niet enkel hun baan, maar ook hun identiteit. Het samenhorigheidsgevoel van de stad is niet meer. De auteur toont ook de ambigue verstandhouding die ze met haar ouders heeft: hoe onderhoud je een relatie die vanaf het begin gedoemd lijkt om uit te doven?

Ik vind dat Deborah Orr een interessant standpunt inneemt in deze memoires. Enerzijds haalt ze zoete herinneringen op aan haar kindertijd, waarin ze de vrijheid had om de ongerepte natuur te ontdekken in het nabije moerasland. Maar de auteur schrijft ook over de collectieve werkloosheid die aanzet tot meer alcoholconsumptie en druggebruik en een grimmige schaduw werpt over het dorp. De jonge Deborah zal zich geleidelijk een weg banen uit Motherwell, maar haar ouders blijven verbitterd verankerd.

Literatuur is tegenwoordig opengebloeid, helder en eerlijk. Daarom gaat mijn keuze vooral uit naar hedendaagse boeken, poëzie of autofictie. Ik ben vrij romantisch ingesteld en lees gedichten waarin de natuur – in combinatie met alledaagsheid – een hoofdrol krijgt. Verder verdiep ik me ook in klassenmigratie. Deborah Orr is met haar Brits-Schotse achtergrond een verrijking naast de verhalen van Tove Ditlevsen, Annie Ernaux en Yuko Tsushima; auteurs die al schrijvend op zoek gaan naar vrijheid.

Binnen het tijdperk van digitalisering en aandachtseconomie bevind ik me in een luxepositie: ik heb de mogelijkheid om naar de bibliotheek te gaan én kan tijd vrijmaken om effectief te lezen. Het is een van de leukste manieren om tijd te verdrijven. Het kost niets. Het kent geen instant materieel nut. De activiteit op zich vraagt wel opperste concentratie, maar je krijgt er ontzettend veel rust voor terug. Tijdens het lezen vorm ik een cocon. Maar ik besef ook dat ik in een bubbel leef, terwijl elders muren worden opgetrokken en mensen worden uitgesloten. Wanneer landen grenzen trekken, graven ze zichzelf in.

Lezen is erg verslavend. Hoe meer je leert over een bepaalde thematiek, hoe meer je beseft hoe weinig je er eigenlijk over weet. Dat niet-weten vind ik een prettig idee: nieuwsgierig zijn, het onbekende omarmen. Maar ik geniet ook wel van een zekere repetitiviteit. In de herhaling wacht ik op het onverwachte.

Mensen die overweldigd worden door de veelheid aan titels in de bib, raad ik de app Goodreads aan. Het is een gouden middenweg tussen wél schermtijd consumeren, maar níet terechtkomen in een verlammende draaikolk van negatieve gevoelens zoals angst en jaloezie. Via Goodreads zie ik wat vrienden lezen. Die titels schrijf ik op en ik zoek waar ik ze kan lenen. Momenteel ga ik graag naar de bib in Sint-Gillis en Vorst, en naar Muntpunt.

Wonen in Brussel is een verademing. Mijn studies volgde ik aan de kunstacademie in Gent en daarna verbleef ik een tijdje in Antwerpen. Ik kwam er al snel terecht in een vrolijke vrienden-van-vriendengroep. Ondertussen woon ik zeven jaar in Brussel en sinds mijn verhuis verloopt het leven in sneltempo. Ik was 23, nu ben ik 30. Vrienden rondom me zoeken, elk op hun manier, naar grip op hun leven. Zien hoe hun artistieke praktijken evolueren, maakt mij zo blij. Het werkt inspirerend en aanstekelijk. Het maakt mij gelukkig om rondom me zachtaardige, fijngevoelige mensen te observeren.

Voor mij persoonlijk is wonen in Brussel een verademing. Niet de enige persoon van kleur zijn als je ergens binnenwandelt, dat voelt als een lang verloren puzzelstukje terugvinden.

Mijn artistieke drijfveer komt voort uit ‘heimat’, of het gebrek eraan. Ik voel me continu zweven en balanceren in de tussenruimte. Wanneer ik naar een willekeurige kruidenier ga om een pakje kauwgom of frisdrank te kopen, vraagt men mij vaak: “Waar kom jij vandaan?” “Serieus,” denk ik dan, “niet wéér.” Om de vraag te ontwijken, antwoord ik standaard: “Ik ben een Vlaming, daarom is mijn Frans slecht.” Maar op een dag zei ik eens rechtuit: “Uit Chiang Mai, Thailand!” Waarop de vraagstellers reageerden: “Oh, wij zijn van Maleisië!” Omdat onze heimat danig ver is, ontstaat er op zo’n moment meteen wederzijdse sympathie. Ik ken hun verhaal niet, zij het mijne evenmin, maar gemis is een universeel en tijdloos gevoel. Ik geloof werkelijk dat we onszelf én de wereld waarin we leven kunnen herstellen als iedereen eens een praatje zou maken met een onbekende. Als de taal tussen ons staat, volstaat een glimlach.

Ontdek de 19 boeken, lees de interviews, verken de activiteitenkalender en blader door het gratis zomermagazine via muntpunt.be/1stad19boeken en brusselsebibliotheken.be.