Jean Jullien solo in het MIMA: ‘Een midlifecrisis roept interessante vragen op’

Op zijn nieuwe doeken confronteert Jean Jullien de overweldigende natuur met de pietluttigheid van de mens. “Op mijn veertigste zit ik met ernstige vragen over soms deprimerende thema's, maar ik hoop ze te counteren met humor,” zegt hij voor zijn eerste Europese museale solotentoonstelling in het MIMA.

Ik schilder ondertussen wat voort. Zeg je me iets als het stoort?” Je moet Jean Jullien (40) niet leren multitasken. Een WhatsApp-gesprek terwijl hij subtiel wat verf op doek kliedert, is voor de Franse kunstenaar klein bier in vergelijking met de artistieke cocktail die hij in het verleden serveerde. Illustraties, tekeningen, sculpturen, installaties en nu dus ook meer en meer schilderijen. In die interdisciplinaire mikmak weet hij als geen ander eenvoud te combineren met humor en diepgang. Daarom werd zijn Peace for Paris-symbool in de nasleep van de aanslagen globaal opgepikt. Daarom zullen na zijn kinderlijk simpel uitziende lijnen straks ook zijn discrete kleurpatronen met natuurelementen op doek tot de verbeelding spreken.

In zijn atelier in Parijs legt hij de laatste hand aan enkele grote schilderijen die te zien zullen zijn in het Brusselse MIMA. Het wordt zijn eerste museale solotentoonstelling in Europa. Terwijl we zijn penseel schurende bewegingen horen maken tegen het canvas, zegt hij bezig te zijn aan een scène met een kersenboom, zeegolven en enkele kleine personages. Het is een van de werken waarmee hij de David en Goliath-achtige relatie tussen mens en natuur wil verbeelden. “Er zijn twee scènes met groene vegetatie, twee met de zee en twee met de lucht. Telkens is er ook een levend element discreet aanwezig.”

Het doet ons wat denken aan zijn kleurrijke plantentuin, die we zagen op Art Brussels. “Rechts van mij staat toevallig nog zo'n jungledoek, nog groter dan je in Brussel hebt gezien.” Het toont een natuurlijke evolutie in het werk van Jullien, die vorige herfst met Then, there, zijn eerste internationale retrospectieve in Seoul, nog een status quaestionis opmaakte van zijn kunstpraktijk: van de eerste schetsboeken die hij als student voltekende over zijn illustratieopdrachten tot de animatiesamenwerkingen met zijn broer. “De expo in het MIMA heet Studiolo en vertrekt van mijn huidige sculpturen en schilderijen. Van de vraag 'Waar staan we nu?' gaat het naar 'Waar kunnen we naartoe?' Ik deel mijn reflecties en twijfels als getekend commentaar op de muren. Je kan zowel de minimale schilderijen en de tekeningen aan de wand als wat ik vroeger tekende in mijn schetsboeken beschouwen als dagboeknotities. Mijn tekeningen zijn wat directer en komischer, mijn schilderijen discreter. Die complementariteit doet de dialoog werken.”

Nieuw perspectief

Ook al was Jullien altijd al meer gebeten door het tekenvirus, het idee om zich ooit te smijten als schilder is niet nieuw. Hij noemt Vuillard, Bonnard, Manet, Monet, Albert Marquet en David Hockney als invloeden, maar het was vooral de geboorte van zijn eerste zoon, Lou, nu zeven jaar geleden, die de aanzet gaf. “Die levensfase ging gepaard met de vaste wil om wat te vertragen. Op ongeveer hetzelfde moment ben ik ook op een bescheiden niveau beginnen te surfen.” Twee zaken die hij in zijn eerste schilderijen met elkaar verzoende.

Maar meer nog dan een sprong tussen disciplines getuigt het nieuwe werk van Jullien van persoonlijke groei. “Ik maak nu beelden vanuit het perspectief van een jonge veertiger die al een bepaald parcours heeft afgelegd en 'dingen heeft geleerd'. Maar het gevoel blijft om daarbij net als een kind soms wat verloren te lopen. Het doet me misschien zelfs beter begrijpen wat er precies aan de hand is met de wereld.”

“Een zogenaamde midlifecrisis roept natuurlijk interessante vragen op. Het woord 'crisis' vind ik op zich al grappig. De link met strips, films en boeken over het thema is snel gelegd. Ook de rust van de pandemie, die werk en familieleven nog dichter bij elkaar bracht, had een impact op mijn artistieke praktijk. Al zijn mijn familie en mijn naasten altijd aanwezig geweest in mijn werk. Op deze expo is er bijvoorbeeld een conversatie over architectuur met mijn moeder, die architecte is. Mijn vader heb ik gevraagd om een tekst te schrijven over de toekomst. Hij is erg begaan met ons leefmilieu en de plek die de mens daarin inneemt. Mijn kinderen waren dan weer een inspiratie voor de installatie op de eerste verdieping.”

Daar vormen grote blokken een stad met enkele sculpturen van personages, een beetje zoals de 'Paper People', levensgrote figuren die Jullien uit papier sneed en die met een speelse blik naar de wereld kijken. “Op deze tussenleeftijd zit ik met ernstige vragen over soms deprimerende thema's, maar ik hoop alsnog dat mijn getekende commentaren die kunnen counteren met humor. (Lacht) Aan de andere kant heb ik het sowieso altijd interessant gevonden om ook in de context van nette galeries of serieuze musea een dimensie van mislukken toe te voegen. Er moet ruimte blijven om je te vergissen en jezelf in vraag te stellen.”

Wu-Tang Clan en Stromae

Bekijk je de reels op zijn populaire Instagram-account, dan hoor je veel rap en elektronische muziek, van de mellow flow van Erick the Architect tot de soundscapes van zijn broer Nicolas. “Ik heb altijd veel hiphop beluisterd. In mijn jeugd was ik dol op Wu-Tang Clan. Hun verhalende voordracht zat vol referenties aan de popcultuur, zoals stripverhalen, en tegelijk gaven ze sociaal commentaar. Ook hiphop maakt beladen thema's behapbaar met humor en was daarom altijd al een inspiratie. Mijn appetijt voor elektronische muziek werd dan weer geïnstigeerd door mijn broer, met wie ik animatiefilmpjes maak. Ik luister vaak naar zijn soundscapes als ik aan het werk ben.”

Jullien groeide op in Bretagne en woonde een tijd in Londen, maar heeft ook een hechte band met Brussel. “Alice van den Abeele (van Alice Gallery en het MIMA, red.) ondersteunt me al jaren. Mijn eerste grote expo vond zes jaar geleden plaats in het MIMA. In Brussel hangt nog een creatieve energie op mensenmaat, die me wat doet denken aan mijn eerste jaren in Londen.”

Voor het Franse magazine Télérama illustreerde hij vorig jaar een fotoshoot met Stromae. Jullien besloot enkele extra armen en benen aan zijn lijf te tekenen. Misschien vond de bekendste muzikale Belg zelfs wat inspiratie in de soms ontwapenend grappige ontwerpen van Jullien? Check zijn animatiefiguurtjes, die ook nogal minimaal en speels zijn. “Wie weet, ik vond hem alvast erg sympathiek, open en gemotiveerd. Bovendien was er vooraf geen afgelijnd plan. Dat levert altijd de leukste samenwerkingen op.”
Of hij intussen goed heeft kunnen doorwerken willen we ten slotte nog weten. “Ja, hoor! Check op de expo maar het grote doek met enkele surfers erop.”

Studiolo van Jean Jullien opent met een vernissage op 30/6 (16 > 22.00) in het MIMA en loopt tot 31/12, www.mimamuseum.eu