Brussels Short Film Festival: de kortste weg naar succes

In zes clusters van meerdere kortfilms heeft het Brussels Short Film Festival haar Nationale Competitie moeten onderbrengen. Onder de indruk van het niveau dat heel wat Belgische kortfilms halen, plaatst AGENDA een Nederlandstalig en Franstalig talent voor het voetlicht: Gilles Coulier, die Mont Blanc straks mag voorstellen in de officiële selectie van Cannes, en Emmanuelle Nicot, die dankzij de vele prijzen voor Rae voorlopig niet in een fastfoodrestaurant moet werken.

Gilles Coulier: 'Er is een fucking geweldige generatie op komst'

In Mont Blanc heeft een zoon (Wim Willaert) zijn verzwakte, zwijgzame vader mee op sleeptouw genomen. De oude man wil de bekende berg graag nog eens zien. Maar de zoon vindt dat ze ver genoeg hebben gereden - "a bergh is a bergh wè!" - en maakt kwaad rechtsomkeert.

De Mont Blanc hebben ze niet gevonden en elkaar ook niet. Het knappe idee om een roadmovie te laten beginnen bij het eindpunt, kwam er niet vanzelf. "Dat was aanvankelijk niet het plan," zegt regisseur Gilles Coulier. "Maar Mont Blanc is gedraaid met een wildcard van het Vlaams Audiovisueel Fonds en daar hoort een coach bij. In mijn geval was dat Felix Van Groeningen (regisseur van De helaasheid der dingen en The Broken Circle Breakdown, nr), en hij is iemand die altijd alles in vraag stelt en opmerkte dat het pas echt interessant werd nadat vader en zoon de bergen hadden bereikt."

Coulier gooide alles om. "Hoe persoonlijk het verhaal is? Ik denk dat een film de mensen pas echt kan raken als je er iets van jezelf in stopt. Wat niet wil zeggen dat je je persoonlijke verhaal moet vertellen. Meer dan met moeders is de verhouding tussen vaders en zonen vaak wat stroef of moeilijk. Zonder dat dat uitgesproken wordt. Ik vroeg me af hoe het zou voelen als er door omstandigheden geen toenadering mogelijk is geweest en de brokken nooit gelijmd zijn. Het blijft wel altijd je vader."

Coulier geeft toe dat hij na IJsland en Paroles wel even dacht dat hij klaar was met kortfilms, maar hij is blij dat hij een langspeelfilm (Cargo kreeg reeds steun van het VAF, nr) nog wat voor zich uit schuift. "Van Mont Blanc heb ik meer opgestoken dan van de andere kortfilms bij elkaar opgeteld. En als ik straks ontwikkelingssteun krijg voor Cargo, zal ik nog altijd maar 26 zijn. Jong genoeg."

In afwachting van de productie van een langspeelfilm verdient Coulier zijn brood met losse opdrachten zoals reclamefilms. "Wat niet altijd gemakkelijk is." Mont Blanc is geselecteerd voor de kortfilm-competitie van het Festival van Cannes. "Daar ben ik zeer blij mee. Ook al viel me vorige keer op hoeveel last Cannes heeft van commercie en nep." Dat de Vlaamse kortfilms het internationaal zo goed doen (zie de Oscar-nominatie voor Dood van een schaduw, de prijs in Cannes voor Badpakje 46, de prijzenregen voor Oh Willy...) verrast Coulier niet. "Tom Van Avermaet, Wannes Destoop, Emilie Verhamme, Leni Huyghe, Toon Aerts én anderen: er is een fucking geweldige generatie op komst. We zijn met veel en er lopen al veel echt goede filmregisseurs rond. Maar volgens mij is dat een goede zaak. Competitie houdt je scherp. Tegelijk steunen we elkaar."

Emmanuelle Nicot: 'Dankzij het prijzengeld hoef ik voorlopig geen job bij McDonald's te aanvaarden.'

Eén op vijf Belgische vrouwen is het slachtoffer van partnergeweld. Niet dat Emmanuelle Nicot je met die vreselijke statistiek doodslaat. De alumnus van de filmschool IAD schuwt in haar sterke kortfilm Rae cijfers, gepreek en dure woorden ten voordele van een doorleefd portret van een complexe jonge vrouw die, bont en blauw geslagen, in een onthaaltehuis is beland. "Rae kan het niet geloven. Ze weigert te aanvaarden dat ze in dezelfde situatie is terechtgekomen als de vrouwen die haar omringen," zegt Nicot. "Rae hult zich in stilzwijgen. Ze schaamt zich en wordt overrompeld door tegenstrijdige gevoelens en ideeën. Met Anaïs Moreau vond ik een actrice die dat kwetsbare kan tonen en tegelijk heel fel uit de hoek kan komen. Je indruk van haar kan zeer verschillend zijn naargelang van de camerahoek."

Het is er goed aan te merken dat Nicot wel fictie draaide maar niets uit haar duim zoog. "Ik heb me twee maanden ondergedompeld in een onthaaltehuis. Door een psychologe te volgen die de vrouwen opvangt, kwam ik met heel veel mensen in contact. Dat was ingrijpend." "Rae was mijn eindwerk voor het IAD. Ik had het project ingediend als mogelijke documentaire én als fictiefilm. Het is fictie geworden. Die documentaire kan altijd nog, die kan ik bij wijze van spreken op mijn eentje maken."

Op de vraag of ze voort wil gaan op de ingeslagen sociale, geëngageerde weg, antwoordt Nicot ja. Maar ze preciseert dat het niet haar bedoeling is om zomaar Ken Loach of de broers Dardenne na te bootsen. "Ik wil mijn eigen filmtaal ontwikkelen. Ik denk lang na over hoe je iets zo in beeld brengt dat het zegt wat je wilt zeggen. Tijdens het draaien van Rae heb ik bijvoorbeeld ook hard gewerkt op de geluidsband, een beetje als alternatief voor de uitleggerige dialogen die ik wou vermijden. Daar wil ik in verder."

De pas afgestudeerde regisseuse zet in op een filmcarrière. Voorlopig heeft ze het geluk dat Rae door tientallen festivals werd geselecteerd en met de regelmaat van de klok in de prijzen valt. "Dankzij het prijzengeld hoef ik voorlopig geen job bij McDonald's te aanvaarden en kan ik me op mijn werk concentreren," lacht Nicot. Ze is afkomstig uit de Franse Ardennen maar koos voor een Belgische filmschool. "Dat was om verschillende redenen, maar ook omdat de filmscholen in Parijs niet te betalen zijn." Van een terugkeer naar Frankrijk is geen sprake. "Daar zou ik helemaal van nul moeten herbeginnen. Hier ben ik iemand. Hier ken ik mensen, hier kennen mensen mij."

Brussels Short Film festival
wanneer: 24 april > 4 mei 2013
tickets: €6/screening (opening & closing: €9; Short Pass: €28/36; Very Short Pass: €17/24)
waar: verschillende locaties
info: 02-248.08.72, www.bsff.be