Gert Jan Kocken: Expo met maalstroom aan informatie

Er zijn wel meer kunstenaars die voor hun werk research verrichten. Maar de Nederlandse kunstenaar Gert Jan Kocken doet dat wel op zeer gedegen wijze. Hij lijkt hele bibliotheken te hebben verslonden over de atoombom op Hiroshima. Het resultaat van zijn onderzoek is nu te zien bij Motive Gallery, een galerie uit Amsterdam die in november 2012 naar Brussel verkastte.

In een groot kader brengt Kocken al zijn bronnen samen. Hij combineert copies van authentieke documenten en telegrammen met stukken tekst die hij met allerhande pijlen met elkaar in verband brengt. Het verhaal van de atoombom begint in Nazi- Duitsland, maar krijgt al gauw globale repercussies.

Einstein speelt daarbij een centrale rol. Hij waarschuwt Roosevelt meermaals voor het gevaar van een Duitse atoombom en zet hem ertoe aan er ook één te ontwikkelen. De rest is geschiedenis. In zijn onderzoek combineert Kocken feiten en weetjes, maar ook citaten van de vele protagonisten. Hij verweeft zo de micro en macro geschiedenis op briljante wijze tot één overkoepelend verhaal. Op een officieel getypt document werd 'Hiroshima' met de hand ingevuld.

De bom was eerder bestemd voor Kyoto, maar omdat een van de generaals zulke mooie herinneringen had aan zijn huwelijksreis aldaar, verkoos die een andere bestemming. Het illustreert de willekeur van de geschiedenis.

Maalstroom aan informatie
Kocken schotelt ons een maalstroom aan informatie voor. Het is een palimpsest, een puzzel, een mozaïek. En dat komt meer overeen met het ware verloop van de geschiedenis dan de strak lineaire voorstelling die men ons op school steevast voorschotelde. Wat verderop in de galerie hangt een luchtfoto van de bom op Hiroshima. Eigenaardig genoeg is die gesigneerd, alsof de piloot trots was op zijn werk en het beschouwde als een kunstwerk.

Bovenop het kader zijn een paar citaten gedrukt, waardoor ook andere stemmen aan bod komen. Een foto van een verkoold Mariabeeld na een atoominslag en een compilatie van videobeelden over de bom rondt het geheel af. Onderzoek op visueel aantrekkelijke wijze presenteren is niet altijd evident. Maar Gert Jan Kocken bewijst dat het wel degelijk kan.

Gert Jan Kocken: But We Cannot Speak about the Atoms in Ordinary Language
> 11/5, wo > za 14.00 > 18.30, gratis, Motive Gallery, Vandenbrandestraat 1, 1000 Brussel. 02-513.04.95. enter@motivegallery.be. www.motivegallery.be