No Exit: schoonheid in een klein hoekje

Fotograaf Bert Danckaert (1965) gaat op reis en neemt mee: zijn fototoestel en een stel goede wandelschoenen. Hij fotografeert wereldsteden als Peking, Brasilia, Kaapstad, Havana of Mumbai. Weer thuis verblijdt de fotograaf ons niet met mooie beelden van exotische bestemmingen, bijzondere gebouwen of ander schoons. De oogst van twee weken citytrippen zijn foto's van banale muren en verloren hoekjes.

Het zijn passageplekken die uitblinken in treurige lelijkheid. Danckaert onderwerpt ze aan een streng grafisch raster en schept zo orde in de chaos van de stad. Elke plek baadt in hetzelfde uniforme licht, de fotograaf zoekt nooit de zon op, maar fotografeert aan de schaduwkant. Locaties die duizenden kilometers van elkaar verwijderd zijn, zien er daardoor eigenaardig gelijkvormig uit.

Danckaerts meticuleuze aanpak is het resultaat van een onderzoek naar culturele identiteit. "Bestaat exotisme nog wel?" vraagt Danckaert zich af. "Reizen heeft niets spannends meer. Is er nog een unieke plek op de wereld, een eigen culturele identiteit?" Danckaert zoekt over de hele wereld naar gemeenschappelijke kenmerken. In Peking fotografeert hij de parking van IKEA die er net zo uitziet als die van dezelfde meubelketen in Anderlecht of elders in de wereld. Maar hij ontdekt ook verschillen die hij subtiel laat opduiken in zijn foto's, zoals een opschrift in Chinese lettertekens.

Danckaert stipt niet elke grootstad aan op de kaart. Hij is geïnteresseerd in de geschiedenis van een plek, daarom trekt hij naar de bouwput van Peking of de meest dichtbevolkte stad ter wereld, Mumbai. Maar het soort beelden dat hij maakt, zadelt hem op met een groot gevoel van onmacht. "Ik zit dicht op mijn onderwerp," verklaart hij. "Mijn foto's zijn een combinatie van landschap en stilleven. Op die manier is het onmogelijk om uitspraken te doen. De foto's zijn niet narratief maar subtiel verhalend. De politieke of sociale situatie zit er wel in, maar de beelden zijn meer een abstractie van politieke uitspraken. Onmacht is wel een belangrijk gegeven. We willen allemaal dat de wereld verandert, maar het lukt niet."

Danckaert exposeert op twee plaatsen in Brussel. In Roberto Polo Gallery is werk te zien uit zijn Simple present-reeks, met foto's van 2007 tot nu, en twee films. De films zijn bevreemdend. Danckaert kiest voor het bewegende beeld, maar er gebeurt nauwelijks iets. Als kijker bots je op een muur. Er is geen diepte, geen horizon die houvast biedt. In Bozar toont hij in het kader van Europalia India beelden uit Mumbai. Hier focust hij voor het eerst op mensen en drukt hij zijn foto's af op grote formaten.

"Die zijn specifiek voor die ruimte geconcipieerd. Ik wilde de intieme ruimte rond de zaal doorbreken door verrassend uit de hoek te komen met wat atypische beelden. De foto's in Bozar zijn op veertien dagen gemaakt. Het werk is anders dan dat bij Roberto Polo, meer documentair dan abstract. Maar de corebusiness blijven toch muren. Ik geef banale plekken een podium."

No exit/Simple Present
wanneer: tot en met 3 november 2013, di > vr 14 > 18.00 uur + weekend 11 > 18.00 uur
waar: ROBERTO POLO GALLERY, Lebeaustraat 8-10, Brussel, 02-502.56.50, www.robertopologallery.com
----------------------------------
No exit/The Extras
wanneer: tot en met 3 november 2013, di > zo 10 > 18.00 uur (do: > 21.00 uur)
waar: BOZAR, Ravensteinstraat 23, Brussel, 02-507.82.00, www.bozar.be