Van utopie tot dystopie

Een opmerkelijke bijdrage aan de Biënnale van Venetië in 2011 was het Luxemburgse paviljoen. In een typisch Venetiaans gebouw creëerde het kunstenaarskoppel Martine Feipel & Jean Bechameil een interieur dat geleidelijk aan leek te verzakken.

Zuilen stonden scheef, lades hingen uit hun kasten en op de grond lagen verwrongen stoelen. Dat alles uitgevoerd in kraakwit, klinisch materiaal. Spiegels zorgden verder voor perspectivistische vervormingen waardoor de desoriëntatie nog werd versterkt.

De kunstenaars werken wel vaker rond architectuur. Zoals ook blijkt uit hun huidige tentoonstelling in de prachtige galerieruimte van Valérie Bach. Het duo verrekt er van een paar bekende woontorens uit de jaren 50- 70 waarmee ze het failliet van modernistische architectuur oproepen.

Centraal in de expo staat één langgerekte, horizontale HLM. Het is een getrouwe weergave van ‘Cité des 4000’ in La Courneuve, een woonblok waar wel eens rellen uitbreken. Het levert een interessant sculpturaal volume op in wit hars.

Het gebouw wordt ook hernomen in een reeks ingekaderde bas- reliëfs. Een daarvan geeft de voorgevel weer met een opmerkelijk ritme van ramen en balkons. De andere de achterkant, die een meer gesloten indruk maakt. Dat alles uitgevoerd in hetzelfde witachtig hars.

Kogelgaten
In andere bas- reliëfs lijken de balkons dan weer te smelten of te verzakken – zoals in hun ontwerp voor Venetië. De maquette van de ‘Cité des 4000’ wordt omgeven door vier hoge woontorens met cilindrische vormen. Het gaat om de ‘Tours Nuages’ in Nantes. De oorspronkelijke vensters van het gebouw lijken hier wel kogelgaten, waardoor het verval extra wordt benadrukt.

Een aantal werken op papier herneemt elementen van die woontorens. Om volume op te roepen werden stukken van het balkon met cuttermes uitgesneden. Echt overtuigen doen die tekeningen toch niet. Maar de rest van de expo is niet onaardig. Wie het failliet van modernistische architectuur met eigen ogen willen zien, raden we een bezoek aan de ‘modelwijk’ in Sint-Agatha-Berchem aan. Of hoe een utopie kan uitmonden in een dystopie. Zoals Feipel & Bechameil maar al te goed weten.

Martine Feipel & Jean Bechameil: Un monde parfait

> 12/4, do > za 11 > 13.00 &
14 > 19.00

Galerie Valérie Bach, Faiderstr. 6, Sint-Gillis
www.galerievaleriebach.com