Film: Fifi Hurle de Joie

‘Onsterfelijkheid is zever in pakjes.’ ‘Ik werk niet voor het nageslacht.’ ‘Niets voor de aasdieren!’ Bahman Mohassess maakt in de documentaire Fifi Hurle de Joie meermaals duidelijk dat zijn nalatenschap hem gestolen kan worden.

En wie durft de woorden in twijfel trekken van een kunstenaar die eind jaren zestig eigenhandig bijna al zijn schilderijen en beeldhouwwerken vernietigde? Ik niet. Zo'n daad slaat met verstomming. Mohassess zag er zich toe verplicht toen verder leven in Iran onmogelijk werd.

Hij ging in ballingschap. Wou niet gevonden worden. Werd niet gevonden. Tot Mitra Farahani hem een paar jaar geleden lokaliseerde in een hotel in Rome. Ze mag de man die geen testament wil, filmen. Dat Mohassess haar constant zegt wat ze moet doen, neemt ze er terecht bij. De mythe wordt mens door hem te zien hikken van het lachen, sigaretten paffen, met deugnieten ogen kijken en te horen aforismen rondstrooien.

Op afbeeldingen van zijn vernietigd oeuvre zien we veel vissen, halfdierlijke mensen en mensen zonder handen, voeten, ogen. "De mens is niets," legt hij uit. "Maar ik heb er wel medelijden mee."

Veel (achtergrond)informatie over de artiest en zijn werk glipt door de mazen van het net. Maar daar komt iets veel mooiers voor in de plaats. Twee Iraanse kunsthandelaars en grote bewonderaars maken hun entree en krijgen Mohassess zo ver dat hij terug creëren wil. Het is helaas de prelude voor een nog grotere verdwijntruc dan de eerste. Geen gewone documentaire en dat past bij geen gewone kunstenaar.