Film: The Immigrant

Het loopt wat stroef in het begin. Alsof iemand de fietsketting is vergeten in te vetten. Marion Cotillard heeft een blik uit de duizend en is een harde werkster die een tongval oefent tot ze kan doorgaan voor een Poolse immigrante, maar een grootse actrice is het niet. Alleen wegen die twee minpuntjes niet op tegen wat je allemaal wél krijgt.

Geschiedenis, een portret van Amerika, Joaquin Phoenix op zijn duisterst, gitzwart melodrama met een flinke scheut Dostojevski, hartverscheurende keuzes, engelen die vallen, schurken die verlossing vinden, romantisch fatalisme, fatale romantiek, uitmuntende fotografie en belichting, sterke mise-en-scène en een eindbeeld dat een kunstwerk op zich is.

Sommige critici hekelen het classicisme van James Gray, maar is het vandaag juist niet erg vooruitstrevend? Het werkt in elk geval. Het verhaal speelt zich af in het New York van 1921. Ewa Cybulski (Cotillard) sluit een duivelspact met een pooier (Phoenix) in een desperate poging haar zus te helpen die te ziek bevonden werd om het beloofde land binnen te mogen en vastzit op Ellis Island. Dat lijkt een betere optie dan te vertrouwen op de veel nobelere maar machteloze illusionist Orlando (Jeremy Renner).

Ondertussen draaien de raderen van het noodlot en doen liefde en de onuitgenodigde behoefte aan verlossing rare dingen met de zwartgeblakerde ziel van de pooier die het Amerikaanse ondernemerschap zo goed in de vingers leek te hebben. The immigrant is misschien (we zien de film graag nog eens) niet zo goed als We own the night of Two lovers, maar misstaat zeker niet in de filmografie van James Gray.

Shades of Gray

Net als elke kunstenaar puzzelt een regisseur zijn film in elkaar met stukjes inspiratie die uit het leven gegrepen zijn. De drie voornaamste bronnen van James Gray voor The immigrant op een rijtje.

Persoonlijk
The immigrant is niet autobiografisch, wel persoonlijk. De grootouders van James Gray verlieten Ostropol (Rusland/Oekraïne) nadat de ouders van zijn grootmoeder vermoord waren tijdens een pogrom. In 1923 werden ze net als duizenden andere immigranten op Ellis Island gekeurd alvorens ze Amerika binnen mochten. Gray's overgrootvader had dan weer een restaurant in de Lower East Side dat gefrequenteerd werd door ongure types zoals pooiers.

Referenties
Cinematograaf Darius Khondji (Amour, Se7en) en James Gray lieten zich visueel inspireren door de schilderijen van George Bellows en Everett Shinn. Bellows maakte realistische schilderijen van het New York van het begin van de twintigste eeuw. Shinn schilderde graag de schimmige cabarets van Manhattan. De polaroids van de Italiaanse architect en designer Carlo Mollino en de film Journal d'un curé de campagne van Robert Bresson waren referenties voor de belichting en de textuur van de film.

Opera
Ten slotte zegt Gray ook inspiratie gevonden te hebben bij de operatraditie. "Through outsized emotions and dramatic situations, there is a greater truth if you will. This is why the film is scored with Puccini, Gounod, and Wagner." Vooral Suor Angelica, een zeer melodramatische opera van Puccini over een non met een kind dat haar werd afgenomen, bewoog de regisseur tot tranen toe.

zalen: Actor's Studio, Kinepolis, UGC Gulden Vlies