Film: Snake Dance, ratelslangdans versus atoombom

Niels Ruëll
© Brussel Deze Week
11/04/2012
Niet Canvas of een filmfestival, maar het Kaaitheater vertoont als eerste Snake dance van de Brusselse documentairemaker Manu Riche en de Engels-Ierse schrijver Patrick Marnham. In Snake dance maakt u kennis met de merkwaardige Duitse kunsthistoricus en antropoloog Aby Warburg (1866-1929).

Warburg leek gedoemd de rest van zijn dagen in een sanatorium in Kreuzlingen te slijten toen hij na de Eerste Wereldoorlog schizofreen was geworden. Met een lezing bewees hij in 1923 zijn geestelijke gezondheid. In die beroemde lezing werkte hij notities uit van zijn bezoek aan de Hopi-indianen van New Mexico. Vooral hun ratelslangdans om zich van regen te verzekeren, fascineerde hem. Zonder regen konden de Hopi niet leven. Warburg zag in het ritueel een essentiële stap om in afwezigheid van wetenschappelijke informatie de universele angst te overwinnen. De tragedie van de mens is zijn onvermogen om de fobische reflex (ons antwoord op dagelijkse reële en ingebeelde angsten) te overwinnen. Hij identificeerde een zone van reflectie die helpt om afstand te nemen van onze primaire angsten, maar hij vreesde ook dat die zone bedreigd werd door de technologiecultuur. "Wat wij bijgeloof noemen, is de laatste vorm van kennis," zei hij.

Riche weigert met archiefbeelden te werken, waardoor je de film niet kunt afwimpelen als iets uit het verleden. Marnhams in droefenis gedrenkte stem hypnotiseert. Het commentaar is gebald en meer dan eens uitdagend.

Warburg is niet het enige onderwerp. Los Alamos, de woestijn van de Hopi, was ook de plaats waar J. Robert Oppenheimer en zijn team aan het Manhattan-project werkten. Luisterend naar Beethoven en Chopin en nog vóór Pearl Harbor ontwierpen ze het eerste massavernietigingswapen. De atoombom op Hiroshima en Nagasaki luidde volgens Snake dance een tijdperk in van massavernietiging, Koude Oorlog, War on Terror en chaos. Dat je voor uranium in Congo moest zijn, is goed voor nog een ander hoofdstuk.

16 en 17 april om 20.30 in het Kaaitheater.
Vooraf een performance van Jerry Killick in de huid van Aby Warburg.

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Film

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni