Jean-Claude Carrière: geen pensioen voor de scenarist

De vierde Screenwriting Research Conference, die Nederlandstalige en Franstalige universiteiten en hogescholen uit Brussel organiseren, brengt mooi volk naar hier, zoals de Amerikaanse filmwetenschapper David Bordwell en de Franse scenarist Jean-Claude Carrière. De kans dat u een film van Carrière hebt gezien, is zeer groot. Hij schreef meer dan honderd scenario’s en keek daarbij niet op een klassieker meer of minder. niels ruëll

Tachtig wordt Jean-Claude Carrière op 19 september. "Ik blijf werken als een zot. Ik werk aan een nieuw scenario. Van drie films beginnen de opnames de volgende weken. Het houdt niet op. Ik zie ook geen reden om nee te zeggen tegen 35-jarige regisseurs die me opzoeken," vertelt Carrière ons aan de telefoon.

Een van die films is Memoria de mis putas tristes gebaseerd op gelijknamige roman van Gabriel García Márquez. Scenario's puren uit romans en bij voorkeur wereldliteratuur is een specialiteit van het huis.

Voor Luis Buñuel adapteert hij Le journal d'une femme de chambre van Octave Mirbeau en Belle de jour van Joseph Kessel. De samenwerking met de geniale surrealist zou veertien jaar duren en zes films opleveren.

Voor de Amerikaan Philip Kaufman vertaalt Carrière The unbearable lightness of being van Milan Kundera.

Voor Volker Schlöndorff bewerkt hij het eerste boek van Prousts À la recherche du temps perdu, het anti-oorlogsboek Die Fälschung van de Duitser Nicolas Born en het onvergetelijke Die Blechtrommel van Günter Grass. "Ik leerde Schlöndorff kennen als assistent van Louis Malle. Tien jaar later was hij een ervaren regisseur en vroeg mij voor Die Blechtrommel. Wou hij een blik van buitenaf op door en door Duits werk? Ik woonde maanden in Duitsland. Zoals altijd was het scenario een minutieus werk van lange adem. Ik kreeg ook een rolletje in de film. Mijn Raspoetin werd achteraf uit de film geknipt. Maar twee jaar geleden zette Schlöndorff dat recht in de director's cut. Die Blechtrommel is een van mijn favoriete films."

Gretig en veelzijdig
Voor Valmont van zijn goede vriend Milos Forman waagde Carrière zich aan Les liaisons dangereuses van Pierre Choderlos de Laclos. "Je moet er niet aan beginnen als je niet van het boek houdt. Maar je moet wel durven ingrijpen. Les liaisons dangereuses stelt bijvoorbeeld: 'handel zus en zo, en een vrouw valt onvermijdelijk voor je.' Dat kun je vandaag niet maken."

Romanverfilmingen zijn niet de enige rode draad doorheen Carrières werk. Ook zijn loyauteit springt in het oog: zeven scenario's voor Jacques Deray (waaronder La piscine en Borsalino) zes voor Buñuel, vijf voor Schlöndorff, drie voor Louis Malle, drie voor Forman, twee voor Jean-Luc Godard en vier voor Pierre Étaix. Deze gewezen circusclown en assistent van Jacques Tati was de eerste om een beroep te doen op Carrière. Een gedeelde bewondering voor Max Linder en Buster Keaton leidde hen bij het verzinnen van grappen voor enkele kortfilms en vier langspeelfilms, waaronder Le soupirant, de film waarmee Carrière in 1962 aan zijn indrukwekkende carrière begint.

Een derde opzichtige rode draad is de enorme veelzijdigheid. Hij kleeft niet vast aan de Franse cinema, maar werkt gretig samen met buitenlandse regisseurs, zoals de nog niet genoemde Wayne Wang, Hector Babenco, Nagisa Ôshima of Jonathan Glazer. Een publieksfilm als Le retour de Martin Guerre staat achteloos tussen gewaagder werk als Max mon amour (over de liefde tussen een vrouw en een aap) en Birth (over de liefde tussen een vrouw en een tienjarig kind).

Jean-Claude Carrière
wanneer: 7 september > 31 oktober 2011

Op 7 september om 19.00 uur komt Jean-Claude Carrière La voie lactée, een van de zes films die hij schreef voor Luis Buñuel, inleiden.