Leïla Bekhti straalt in La source des Femmes

Het gaat hard voor Leïla Bekhti. In februari won de Franse actrice met Algerijnse voorouders de César voor beste belofte voor haar vertolking in [i]Tout ce qui brille[/i], in mei mocht het grote talent in Cannes de rode loper op als hoofdrolspeelster van competitiefilm [i]La source des femmes[/i]. “Ik hoop dat ik de verwondering nooit verlies.” niels ruëll

In een pittoresk maar afgelegen dorpje in het Noord-Afrikaanse Maghreb-gebergte zijn de vrouwen het beu dat ze in de brandende zon een berg moeten beklimmen om aan water te raken terwijl de mannen geen poot uitsteken. Op aansturen van de jonge bruid Leila gaan ze in staking. Seks is taboe zolang de mannen geen werk maken van een pijpleiding. De naar Frankrijk uitgeweken Roemeens-Joodse regisseur Radu Mihaileanu probeert net als in Le concert een gevoelig, politiek onderwerp aan een groot publiek te slijten door de tragikomische, kleurrijke toer op te gaan. La source des femmes was dit jaar een van de zwakkere kandidaten voor de Gouden Palm. Maar dat wil niet zeggen dat de goedbedoelde maar vrijblijvende fabel geen troeven heeft. Zo konden wij onze ogen niet afhouden van de magnifieke vrouwen, met op kop de ravissante actrices Hafsia Herzi en Leïla Bekhti, het nieuwe uithangbord van cosmeticagigant L'Oréal.

Voor een gevierde actrice uit Parijs moet de cultuurclash met het dorp waar jullie de film opnamen groot geweest zijn.
Leïla Bekhti: Anderhalve maand voor de opnames zijn we afgereisd naar een afgelegen dorp in Marokko. Radu wou dat we een aantal ateliers deden. Ik heb bijvoorbeeld leren weven. De vooroordelen waar we mee afreisden waren degoutant. "Die arme vrouwen, toch," dacht ik droevig en terneergeslagen. We waren amper aangekomen en ik zag mijn vergissing al in. De vrouwen sleurden wel met emmers, maar ze lachten. Ze zagen er gelukkiger uit dan ik.

Wat concludeert u daaruit?
Bekhti: Dat vrouwen die niet in Parijs wonen en geen mobiele telefoon hebben, daarom nog niet ongelukkig zijn. Tegelijk besef ik wel dat ik me op glad ijs begeef want er is wél een situatie aan te klagen. Ik schaar me volledig achter de boodschap van de film. Alle vrouwen hebben recht op kennis. Maar de mannen ook. We praten hier nu over de emancipatie van de vrouw, maar misschien moet er eerst gepraat worden over de emancipatie van dat dorp.

Waar knelt het schoentje?
Bekhti: De dorpsvrouwen vertelden me dat ze nooit in steden als Marrakech of Parijs zouden willen wonen. Ze willen in hun dorp blijven, bij hun kinderen en ouders, bij hun moestuin met zelfgekweekte tomaten. Dat respecteer ik. Mijn tante in Angoulême redeneert ook zo.
Maar ongelijkheid maakt me razend. Waar is dat voor nodig? Het zal wel weer een knuffelberenidee van me zijn maar waarom kan een vrouw die vijf jaar ouder is dan ik niet lezen? Waarom mag ik 's morgens zoveel croissants eten als ik maar op kan en zij niet. Water is voor ons zo vanzelfsprekend maar ginder niet. Het dorp had amper drie jaar water. Dat is hallucinant.
Ter plaatse wordt de dramatiek wel ontmijnd. Naar de bron om water gaan, kostte hun twee uur tijd, maar daar maakten ze drie uur van want onderweg werd er gezongen en gelachen.

Vindt u La source des femmes niet iets te voorzichtig of goedgemutst wat de ongelijkheid tussen man en vrouw betreft?
Bekhti: Het verhaal is gebaseerd op feiten uit Turkije en Kenia. Volgens mij gaat de film meer over altruïsme dan over militantisme. Hoe elkaar begrijpen, liefhebben, bekijken? De noodzaak om met elkaar rekening te houden, is een universeel probleem. Zo heb ik in Parijs van op mijn scooter gezien hoe de mensen zonder verpinken voorbij een dakloze liepen die in een plas bloed lag. Niemand keek naar hem om. Leven we in zo'n wereld? Ik verlang niet dat ze de superheld uithangen. Maar het slachtoffer eens vragen of alleswel oké is, is toch wel het minste.
Dat de waterleiding er op het einde komt, betekent in de eerste plaats dat er eindelijk naar de vrouwen geluisterd is.

De mannen komen er toch goedkoop af.
Bekhti: Ik vind het juist goed dat de film de mannen niet botweg veroordeelt. Ze weten niet beter. Zo is het altijd geweest. Ik heb zelf gezien hoe de vrouwen zwaar werk deden en de mannen erop stonden te kijken. Ik kon uiteraard mijn mond niet houden en riep dat ze moesten helpen. Daar moesten de mannen eens goed mee lachen. Dat vonden ze zo'n absurd idee. Ik had hun evengoed kunnen voorstellen om een bank te beroven.
Zoals mijn personage Leila denk ik dat veranderingen ook mogelijk zijn terwijl je de tradities respecteert.

Gelooft u dat de film wat kan veranderen?
Bekhti: Ik ben optimistisch van aard. Ik weiger in cynisme te vervallen. Dat optimisme staat geen lucide kijk op de dingen in de weg. Een film is maar een film. Misschien dat hier en daar iemand het licht ziet. We hebben er wel voor kunnen zorgen dat de kinderen in het dorp terug naar school kunnen. De lerares kwam al twee jaar niet meer naar het dorp omdat het te moeilijk bereikbaar was. In Cannes gingen de vrouwen van het dorp voor ons de beroemde trappen met de rode loper op. Ze werden nog nooit zo fel bekeken. Dat is betekenisvol. In Marokko hadden ze me al gezegd dat ze vooral blij waren met de film omdat het een erkenning is van hun bestaan.

De film preciseert meer dan eens dat ook de vrouwen lijden onder de seksstaking.
Bekhti: Dat is een keuze van Radu. Hij baseert zich op meerdere interviews met vrouwen. Je zou eens moeten weten wat vrouwen in een hamam allemaal durven bespreken. Dat gaat soms heel ver. Ergens is dat ook normaal. Ik bespreek met vriendinnen ook zaken waar ik het uit schroom nooit met vrienden over zou durven te hebben. Die scènes in de hamam en de vuile praat onder de vrouwen, houden de film ook luchtig.

U hebt de wind in de zeilen. Wat heeft het succes veranderd?
Bekhti: We zitten hier nu in Cannes over film te praten, maar misschien verkoop ik binnen vier jaar hamburgers in McDonald's en zeg je niet eens meer goedendag tegen me. Niks is zeker in dit beroep. Ik hou er bewust geen hofhouding op na van raadgevers en zogenaamde vrienden die je zelfs bewieroken als je stommiteiten begaat. Ik omring me met mensen die ik allang ken. Blasé worden is in je eigen nadeel. Nog meer dan vroeger kijk ik me de ogen uit. Ik hoop dat ik die verwondering nooit verlies. Dat zou het einde betekenen. Maar geldt dat ook niet voor een journalist?

zalen: Kinepolis, UGC De Brouckère, UGC Gulden Vlies