Mother and Child: ‘Alles is terug te voeren op onze ouders’

Met een ontroerende film over gemis, moederschap en adoptie won Rodrigo García de 36e editie van het Festival du Cinéma Américain de Deauville. Agenda was erbij en kon de regisseur van Annette Bening, Naomi Watts en Kerry Washington aan de tand voelen. “Ik hanteer de hamer, vrouwelijke regisseurs als Sofia Coppola filmen met het penseel.”

In Mother and child laat scenarist en regisseur Rodrigo García drie verhalen in elkaar overvloeien over moeders en kinderen die met een vreselijk gemis kampen. Karen (Annette Bening) werd op haar veertiende door haar moeder gedwongen haar baby af te staan. Ze droomt er op haar vijftigste nog steeds van om haar dochter te ontmoeten. De ambitieuze Elizabeth (Naomi Watts) stelt zich nieuwe vragen over haar adoptie nu ze ongewild zwanger is. Lucy (Kerry Washington) is kinderloos en wil doodgraag een kind adopteren.

Toont Mother and child hoe gemis een leven vullen kan?
Rodrigo García: Hoe ga je door het leven met een grote afwezigheid: een geest, iemand die stierf of je verliet? Dat idee wou ik verkennen. Ik kwam uiteindelijk uit bij een moeder en een kind die gescheiden werden. Dat is een primaire, archetypische band, daar moet je geen tekening bij maken. Die keuze dwong me wel om het ook over adoptie en moederschap te hebben. Aanvankelijk had ik het enkel over Karen en Elizabeth. Maar het leek me saai om voortdurend hun verhalen af te wisselen. En ik wou vermijden dat je zit te wachten op een ontmoeting. Een derde verhaal zorgt voor afwisseling en suspense. Omdat ze alle drie een droefenis in zich hebben die te maken heeft met separatie, voelt de toeschouwer hopelijk een verwantschap.

Zou Karen zich makkelijker over de adoptie heen gezet hebben als ze er zelf voor had gekozen?
García: Het zou minder traumatisch geweest zijn. Oudere vrouwen kunnen zeker tot het doordachte besluit komen dat het zowel voor hen als voor het kind beter is om het kind te laten adopteren. Volwassen vrouwen kunnen beslissen over abortus. Maar Karen was veertien toen ze beviel. Dat is een heel ander verhaal, dan heb je een heel andere psychologie. Op je veertiende heb je er nog geen benul van wie je bent. Veertienjarigen hebben het nog moeilijk met de keuze van het juiste shirt. Ze ervaren emoties en beleven problemen ook veel heviger.

Over ouderschap heeft iedereen zijn opvattingen. Botsten uw ideeën niet met die van uw actrices Naomi Watts en Annette Bening?
García: Je moet er inderdaad wel zeker van zijn dat je aan hetzelfde zeel trekt. Je mag geen misverstanden laten voortbestaan. Maar ik heb zeker niet te veel ingevuld. Het scenario mocht hun verbeelding aan het werk zetten. Naomi Watts en Annette Bening zijn allebei met succes mama. Hun moest ik de hevigheid van de band met een kind echt niet uitleggen. Ideeën over opvoeding kunnen uiteenlopen maar het lijkt me niet zo moeilijk om je iets voor te stellen bij het gevoel niet zonder je kind te kunnen verder leven.

Vreesde je niet dat de bekende gezichten in de weg zouden staan van de personages?
García: Dat is altijd een bekommernis als je grote sterren cast. Zullen ze wel geloofwaardig zijn? Ik concludeer uit mijn ervaring dat dat net is wat grote sterren kunnen: je doen geloven dat ze iemand anders zijn.

Naomi Watts heeft me een groot geschenk gegeven. Ze heeft haar buik laten filmen toen ze echt zwanger was. Die beelden geven toch een extra cachet. Dat is zo persoonlijk. Maar wees gerust we hebben haar niet afgebeuld terwijl ze zwanger was. We hebben haar buik voor de opnames gefilmd. Tijdens de eigenlijke opnames heeft ze met een valse buik gewerkt.

Hebt u hulpmiddeltjes om in het hoofd van vrouwelijke personages te kruipen?
García: Ik herinner me de hevige emoties toen mijn kinderen klein waren en ik me afvroeg hoe ik het leven zou moeten volhouden als we om een of andere reden gescheiden werden. Ik beeld me in dat een moeder dat nog heviger ervaart.

Mannen zijn te weinig geïnteresseerd in de wereld van de vrouwen. Hoogstens geven ze om de vrouwen rondom hen: echtgenote, dochter, moeder, maîtresse. Maar er zijn uitzonderingen: mannen die grootse films over vrouwen gedraaid hebben. Ik denk aan Bergman, Kieslowski, Antonioni, Godard, Truffaut.

Ik bespeur toch wel een andere gevoeligheid in de films van vrouwelijke regisseurs als Jane Campion, Sofia Coppola of Catherine Breillat. Ze zijn verfijnder. Ik hanteer de hamer, zij filmen met het penseel.

U mag papa zeggen tegen de beroemde schrijver Gabriel García Márquez. Maar deze film is misschien de gelegenheid om eens naar uw moeder te polsen?
García: Goh, ik denk dat bijna alles terug te voeren is op onze ouders. Dokter Freud had gelijk over de hele lijn. Geen enkel filmpersonage doet me aan mijn moeder denken. Maar ik kan niet ontkennen dat ik van mijn ouders veel ideeën heb overgenomen over mannen en vrouwen en de rol die ze moeten spelen. Dat is haast onvermijdelijk.

Was opgroeien tussen schrijvers een vloek of een hulp voor wat u nu doet?
García: Het is nooit gemakkelijk om een filmscenario te schrijven. Het scenario is echt de moeilijkste fase. Dat ik opgroeide in een wereld vol schrijvers, is veeleer een hulp. Ik weet hoe ze werken, welke doelen ze zich stellen, wat voor obstakels ze tegenkomen, hoe ze soms heel praktisch redeneren. Ik ken de interne keuken. Film hadden ze hoog zitten. Mijn vader werkte soms mee aan scenario's en was bevriend met regisseurs en schrijvers. Uiteindelijk waren het allemaal vertellers. Zo enorm is het verschil tussen boek en film niet.

Ja, ik laat mijn vader mijn scripts lezen, meestal kort voor de start van de opnames. Veel heb ik daar niet aan want hij vindt ze altijd goed. Dat bespaart me dan wel weer geld aan sessies bij de therapeut. (Lacht)

U werkte mee aan bijzondere tv-series als Six feet under, Carnivàle en In treatment. Is het de bedoeling om film en televisie te blijven combineren?
García: Ik geniet iets meer van film om de eenvoudige reden dat de filmprojecten meer voortvloeien uit mijn eigen preoccupaties. Maar je kunt er niet omheen: je kunt tegenwoordig heel volwassen onderwerpen uitwerken in tv-fictie. Niet alleen in de Verenigde Staten of Engeland trouwens. De Deense serie The killing is bijvoorbeeld geweldig. Voor televisie kun je verhalen uitwerken waar Hollywood van afblijft omdat ze zogezegd te moeilijk zijn om te verdelen en niet rendabel genoeg zijn. Geen studio die zich waagt aan een bioscoopversie van The wire of zelfs The Soprano's. Vele uitstekende schrijvers werken ook liever voor televisie omdat ze daar niet het kneusje zijn maar heer en meester. Ik was showrunner en de hoofdschrijver van het eerste seizoen van In treatment. Voor seizoen twee en drie heb ik gepast om Mother and child te kunnen maken. Mijn films zijn bescheiden, hedendaags en psychologisch. Film is mijn medium omdat ik gezichten nodig heb. Gezichten waarop je kunt zien dat ze iets anders denken dan wat ze zeggen.