Peter Monsaert (Offline): 'Online is er méér harmonie en echt contact'

"Je loopt niet fluitend naar buiten maar hij blijft wel hangen," zegt de Gentse regisseur-scenarist Peter Monsaert aarzelend over Offline. De aarzeling is nergens goed voor. Zijn debuutfilm mag gezien worden.

Na een gevangenisstraf van zeven jaar komt het er voor de impulsieve Rudy Vandekerckhove op aan om zich opnieuw in de maatschappij te integreren. Alleen van een gepensioneerde kapster en zijn buurman, taxichauffeur Rachid, krijgt hij wat hulp. Werk vinden is moeilijk, maar wat hem 's nachts wakker houdt is de schier onmogelijke verzoening met het gezin dat hij gruwelijk in de steek liet. Ondertussen raakt hij ook nog eens in de ban van een studente die voor een sekssite werkt. Het sociale drama komt waarachtig over. De vertolkingen van Wim Willaert en Anemone Valcke vallen in positieve zin op, net als de sfeervolle fotografie, het doordachte gebruik van karaktervolle, Gentse locaties én de muziek van Triggerfinger. De meeste debutanten moeten met heel wat minder tevreden zijn.

Offline is uw eerste langspeelfilm maar u bent duidelijk geen groentje meer. Welk parcours legde u al af?
Peter Monsaert: Na mijn studies Germaanse talen heb ik filmregie gestudeerd aan het KASK. Maar een bioscoopfilm maken leek twaalf jaar geleden een utopie. Door de digitalisering is de situatie vandaag beter, maar toen impliceerde een langspeelfilm nog heel wat machinerie. De glamour kon me gestolen worden. En ik had geen zin om me via allerlei kleine baantjes op te werken in de filmwereld. Dan creëerde ik liever op kleinere schaal. Ik ben beginnen acteren, schrijven, theater regisseren, video-installaties maken. Ik werkte voor NTGent, Antigone en Victoria Deluxe. Dat gaf meer voldoening dan vierde assistent spelen op een filmset.

Hoe bent u dan weer bij film terechtgekomen?
Monsaert: Dominique Willaert van Victoria Deluxe (een Gentse, sociaalartistieke werkplek, nr) vroeg een jaar of vier geleden of ik mee wou werken aan een langspeelfilm. Toen het project wat te groot voor hen werd, heeft Victoria Deluxe een stap achteruitgezet en is Lunanime er als producent bij gekomen.

Er komen bij Victoria Deluxe veel mensen over de vloer met verhalen die niet altijd even vrolijk zijn. Bijvoorbeeld over de moeilijkheid om opnieuw te beginnen. De film ging lang over een gast die probeert om opnieuw te starten. Ik heb er een gezin bij gehaald. Zo kon ik er ook mijn eigen verhaal bij betrekken. Niet dat ik me heb geprostitueerd voor een webcam. Maar metaforisch doet de film het verhaal van mijn jeugd. Is het niet logisch om in een eerste film iets te vertellen dat dicht bij jezelf staat?

Met welk personage associeert u zich het meest? De door zijn verleden achtervolgde vader of de met haar toekomst spelende studente?
Monsaert: Ook al ben ik vader van een tweeling van vijf, toch voel ik me het meest verwant met Vicky. Zonder in detail te treden: ik heb een soortgelijke jeugd gehad. Ik ben op zoek gegaan naar de vader die ik niet kende. Thuis waren er ook stress en spanning. Vicky die tegen haar vader "Ik ken u niet" zegt, dat herken ik.

Ik heb nooit naar een Hollywood-einde gezocht. Ik wil vertellen dat sommige dingen onoplosbaar zijn. Dat komt voor.

Offline kan het verleden lelijk in de weg staan, online al veel minder.
Monsaert: Meestal worden chatten, Facebook en consorten voorgesteld als asociaal. Ik stel het omgekeerd voor: online is er meer harmonie en echt contact. Het contrast met de werkelijkheid is groot. Daar sleur je wel een verleden achter je aan. Wie niet vergeven wordt of geen tweede kans krijgt, kan niet vooruit.

Wim Willaert en Anemone Valcke acteren goed. Hoe kwam je bij dit onuitgegeven duo terecht?
Monsaert: Toen Victoria Deluxe een grotere rol speelde, was het idee om professionals en amateurs te casten. Ik heb lang buiten het professionele wereldje gezocht naar de geschikte persoon om Rudy te spelen. Maar daar ben ik op teruggekomen. Ik had faalangst. Met de mensen die voor de rol van Rudy in aanmerking kwamen, zou er eerst hard gewerkt moeten worden. Ik was bang dat ik daar zoveel tijd en energie in zou steken dat de rest eronder zou lijden. Het bleef mijn eerste langspeelfilm. Het idee werd gelanceerd om vrijblijvend eens naar Wim Willaert te kijken. Zodra hij speelde, was ik verkocht. De eerste keer dat hij met Anemone Valcke speelde, wist ik dat ik mijn duo gevonden had.

Hoe zorgt u ervoor dat de toeschouwer in de personages gelooft?
Monsaert: Ik heb geleerd om de acteur centraal te plaatsen. Omdat ik zelf geacteerd heb, voel ik goed aan wat een acteur nodig heeft en niet nodig heeft. Gewenst: een visie op zichzelf en het personage. Ongewenst: te veel psychologie en de verplichting om dit of dat te voelen. Ik moet niet zeggen hoe de acteur zich voelt. Ik kan niet in zijn ziel kijken. Ik moet er alleen voor zorgen dat hij voldoende bagage heeft om te kunnen voelen wat het personage voelt. Mijn excuses als dat wat abstract klinkt. Maar zo krijg je echte scènes. Scènes die léven, geen voorgekauwde kost.

Taxichauffeur Rachid en kapster Denise mochten geen filmpersonages zijn. Dat moeten echte mensen zijn. Dat zie ik het liefst. Ik wil niet dat Offline larger than life is. Ik wil het over mensen hebben die hier en nu in dit café kunnen binnenwandelen.

Waarom vroeg u Triggerfinger om muziek?
Monsaert: Hun muziek leek me de perfecte hedendaagse vertaling van de muziek waar Rudy in zijn jonge tijd naar luisterde, genre Cream en Black Sabbath. Triggerfinger zorgde ook voor de tegendraadsheid, melancholie en poëzie die de film nodig had. Ik ben zeer tevreden. De samenwerking was heel open. Ze deden voorstellen, meestal met stem en tekst, maar ook altijd in een versie zonder stem. Mijn keuzes waren organisch, intuïtief. Soms heeft de stem een commentaarfunctie.

Ook de locaties zijn een meerwaarde. Ze tonen een Gent dat de toerist niet kent.
Monsaert: Merci. Ik ben in Gent opgegroeid. Ik kende de plekken die helpen om het verhaal te vertellen. Plekken die weinig mensen kennen: de achterkant van een appartementsgebouw, de oude treinen, havencafé Viking, de huizen naast de snelweg.
Ik heb altijd als one-man crew gewerkt. Nu stond er meer volk en machinerie op de set. Maar het werk is hetzelfde: ervoor zorgen dat wat er te zien is, geloofwaardig is.

Welke films waren een referentiepunt?
Monsaert: In het prille begin dacht ik aan de Dardennes, maar ik wou het iets minder donker. Fish tank van Andrea Arnold schiet me ook te binnen. Maar ik wou niet te veel aan andere films denken. Ik wou mijn ei leggen. Ik redeneerde: als het goed is, is het goed en als het slecht is, dan is het ten minste geen kopie.

Vanmorgen heb ik Offline voor de zoveelste keer bekeken. Natuurlijk heb ik dingen gezien die beter kunnen. Het zou maar erg zijn als dat niet het geval was: waarom dan nog aan een tweede film beginnen? Maar ik ben er trots op. Omdat Offline niet larger than life is, kunnen veel mensen zich aangesproken voelen. Er zit misschien geen escapisme in, maar je kunt je als kijker wel met de personages vereenzelvigen. Denk ik. Hoop ik. Je loopt niet fluitend naar buiten, maar hij blijft wel hangen. Dat vind ik belangrijk.

zalen: Kinepolis, Vendôme