DJ Krush blikt terug op 20 jaar draaien en innoveren

"Ik hou van Japan," zegt een openhartige DJ Krush, die ondanks rijzend succes als rondreizend draaitafelgoeroe steeds meer aan zijn moederland verknocht is. "Hoe meer ik buiten Japan ga, hoe nauwer het me aan het hart ligt."

Twintig jaar doet DJ Krush (1962) zijn ding ondertussen op het podium, maar innoveren doet hij van kleins af aan. "Ik ben altijd gepassioneerd geweest door het in elkaar knutselen van dingen. Als kind kon ik geen professioneel materiaal kopen omdat mijn familie er geen geld voor had. Maar vrienden stopten me geregeld iets toe, en daar maakte ik dan iets nieuws mee." Pas tijdens zijn studententijd kwam Hideaki Ishi, zijn echte naam, in contact met muziek. Hij speelde in een trommel- en fluitorkest tot de film Wild Style (1983) zijn interesse in hiphop definitief aanwakkerde. Eerst werd hij in Japan een ster. Maar door zijn draaitafels als echte instrumenten te gebruiken en dj-sessies te mixen met live-muzikanten zou hij met zijn vernieuwende mix van ambient, triphop en hiphop uitgroeien tot een pionier van het internationale clubcircuit.

Proficiat met dit jubileum. Toch zag het er een tijd benauwd voor je uit. Tijdens je jeugd was je lid van de beruchte Yakuza, een traditioneel Japans misdaadsyndicaat.
DJ Krush: Ik was op de dool, had geen aandacht voor mijn omgeving. Soms vraag ik me zelf ook af hoe mijn leven er zou hebben uitgezien als ik op die manier voortgeleefd had. Maar alsof het lot het zo bepaalde vormde die rumoerige periode wel de aanleiding om Wild Style te leren kennen. Muziek heeft me toen gered uit de klauwen van de Japanse maffia. Ik zal er mijn hele leven dankbaar voor blijven en het is de reden waarom ik tot mijn dood muziek zal blijven maken.

Je forceerde je internationale doorbraak in het midden van de jaren negentig met de hulp van platenbaas James Lavelle. Hoe geraakte je aan een contract op zijn gereputeerde MoWax-label?
DJ Krush: Ik creëerde muziek op basis van een eigen originele stijl, en die paste niet in een bestaande scène. Men begreep vaak niet waar ik mee bezig was. Toch bleven we bijna wekelijks demo's sturen naar verschillende buitenlandse media en artiesten. Op een bepaald moment kwam een van die demo's terecht in de Straight no chaser-hitlijst, de aanleiding voor James om mij te contacteren. Hij had een duidelijk visie. Hij was er ook als de kippen bij om DJ Shadow een platendeal aan te bieden. Zijn visionaire blik heeft hem geen windeieren gelegd.

Ooit beschreef je je muziek als "een samuraizwaard waarvan de messen verschillende scènes uit het leven weerspiegelen".
DJ Krush: Heb ik zoiets gezegd? (lacht) Ik herinner het me vaag, ja. Ik probeer mijn muziek per album op een verschillende manier te benaderen, en de stijl varieert daardoor ook wat. Maar desondanks ben ik me ervan bewust dat er overal wel iets DJ Krush-achtig moet inzitten.

Je speelde zowel samen met Bill Laswell als met Zap Mama. Wat sprak je aan in hun muzikale aanpak?
DJ Krush: Toen ik nog aan het begin van mijn carrière stond, was Bill al een frontman. Hij heeft me enorm beïnvloed en geprikkeld, nu nog zelfs. Vooral de puurheid van zijn spel greep me aan. Ook Zap Mama beschikte over een bepaalde originaliteit. Of het nu een zanger, een rapper of een dj is, men voelt zich steevast aangetrokken tot artiesten met een sterke persoonlijkheid en een aparte stijl. Daarom vind ik het belangrijk voor beginnende artiesten, zeker in dit digitale tijdperk, om eerst uit te zoeken wat en hoe men iets wil doen.
Soms moet je je een beetje aanpassen, maar je eigenheid mag je nooit opgeven. Naar aanleiding van deze twintigste verjaardag breng ik elke maand een nieuwe digitale single uit. Het is een concept dat anders dan een album moet beleefd worden, maar meer van deze tijd is. Het is dan weer typisch DJ Krush dat al die singles muzikaal volledig anders benaderd worden. Voor de trouwe fans worden deze monthly single series nu ook als analoge compilatie uitgebracht en exclusief op deze tournee verkocht.

De voorbije jaren liet je met mondjesmaat ook traditionele Japanse muziek toe in je repertoire. Dat lijkt me ook een lichte koerswijziging?
DJ Krush: Ja, ik ben een Japanner, maar dat wil niet zeggen dat ik veel naar traditionele Japanse muziek luister. In het begin van mijn carrière had ik er zelfs een hekel aan om traditionele Japanse instrumenten te gebruiken. Ik wilde precies ontsnappen aan die typisch Japanse sound. Maar terwijl ik de wereld rondreisde, begon ik Japan op een objectievere manier te zien, zowel de goede als de slechte kanten. Vanaf toen kon ik onze traditionele instrumenten, cultuur, identiteit en gewoonten beter plaatsen. En uiteindelijk ben ik op mijn achtste album Jaku voor het eerst traditionele Japanse instrumenten gaan gebruiken. Ik was er achter gekomen dat je als artiest terug moet gaan naar de roots van je muziek, en als vader wilde ik iets doorgeven aan mijn kinderen.

Je land heeft het hard te verduren gehad het voorbije jaar. Welke impact heeft de ramp in Fukushima op jou persoonlijk gehad?
DJ Krush: Ik was tijdens de aardbeving in mijn huis in Tokio. Mijn familie en mijn huis hebben niet zo veel schade opgelopen, maar het rampgebied ligt er nog volledig verwoest bij. Ook het nucleaire vraagstuk lijkt ver van opgelost. Er komen nog bittere tijden aan, maar vroeg of laat moet iedereen vooruit. Ik heb het geluk dat ik vooruit kan. Het moet.

Tien jaar voor Fukushima zorgden ook de gebeurtenissen op 9/11 al voor een omwenteling in je leven. Twee dagen voor de ramp deed je nog een fotoreportage vlak naast de WTC-gebouwen.
DJ Krush: Weer was ik ontsnapt. Ik was een dag na de fotoshoot weer naar Japan vertrokken. Toen ik thuis de tv opzette was het WTC volledig met de grond gelijk gemaakt. Ik was in shock. Meer nog dan mijn werk heeft het mijn leven beïnvloed. Ik ben ook gaan nadenken over wat ik kon doen. Maar ik kan me alleen maar uitdrukken met de middelen die ik heb: muziek maken. Dat geldt trouwens ook voor de ramp in Fukushima. Ik kan niet veel doen, maar als mijn muziek ook maar één iemand kan helpen ben ik een gelukkig man.

Je verhuisde na je internationale doorbraak nooit naar Londen of New York, maar je bleef in Tokyo. Ben je een patriot?
DJ Krush: Wat ik ook zeg, ik hou van Japan, en hoe meer ik buiten Japan ga, hoe nauwer het me aan het hart ligt. Typisch voor Japan zijn concepten als ma of wabisabi. Ze zitten ook diep in mij en in mijn werk geworteld. Sommigen herkennen in mijn muziek die Japanse geest, zelfs als ik geen traditionele instrumenten gebruik. Die geest wil ik in de toekomst nog meer koesteren.

(met dank aan Mathijs Huyghebaert voor de vertaling)

DJ Krush Anniversary Tour
wanneer: 2 februari 2012 om 20.00 uur
tickets: €15/18
------------------