Fanfare du Belgistan viert elfde verjaardag

Fanfare du Belgistan viert op woensdag 31 oktober in Recyclart zijn elfde verjaardag. Elf jaar, valt dat dan te vieren? "Wij verzetten ons tegen de hegemonie van het decimale stelsel. We willen de gevestigde orde doorbreken." Het achtkoppige fuifbeest doet een najaarstournee van Parijs over Gent tot in Marseille.

B elgistan is een utopisch land zonder grenzen. "Waar we ook spelen, al wie onze concerten bijwoont, verkrijgt automatisch de Belgistaanse nationaliteit," vertelt Tom Manoury, saxofonist en eufoniumspeler (tenortuba) van het Brusselse orkest.

Die grenzeloosheid vertrekt niet echt vanuit een politiek engagement, het is eerder muzikale vrijheidsstrijd. "Onze slogan is: 'Vrij Belgistan!' Wij bevrijden ons van alle beperkingen en hebben nooit een bepaalde stroming gevolgd."

Belgistan was in het begin een Balkanfanfare die de straatfeesten van Brussel afschuimde. "Verschillende groepsleden hadden in Oost-Europa rondgereisd, voornamelijk in Bulgarije, waar ze in contact waren gekomen met zigeuners. Zigeuners maken zich heel makkelijk de muziek eigen van het land waar ze vertoeven. Dat is frappant in Roemenië en Bulgarije, waar ze de plaatselijke muziek levendiger en maffer gemaakt hebben," vertelt Manoury op een najaarsterrasje op het Vossenplein. "Wij doen hetzelfde met de muziekstijlen die we gaandeweg oppikken."

Zo is Fanfare du Belgistan geëvolueerd van Balkanfanfare naar een podiumorkest dat gnawamuziek, Arabische percussie, jazz en improvisatie is gaan vermengen met hun roots in de Balkan. "Grégoire (Tirtiaux, saxofonist, BT) speelt vaak met een maalem, een meester van de Marokkaanse gnawa. Hij is die muziek in Marrakech gaan bestuderen en verrijkt ons repertoire daarmee. Ikzelf ben veel met elektronische muziek bezig en experimenteer graag met de repetitieve kant van elektro. Anderen maken deel uit van de poprockband Applause, hun invloed zit 'm meer in de melodieën."

"We vermengen polyritmiek uit Afrika met maten uit de Balkan. Maar het mag niet klinken als een collage, we willen geen flauwe wereldmuziek maken," zegt Manoury. "We eigenen ons de ritmes toe en maken er óns ding van."

Wat dat betreft zou Fanfare du Belgistan goed passen binnen de Antropofagia, een Braziliaanse culturele beweging uit de jaren 1930. Antropofagie, een vorm van cultureel kannibalisme, stelt dat alle culturen die in Brazilië beland zijn, verslonden, verteerd, uitgebraakt, opnieuw opgegeten en verteerd werden om tot de Braziliaanse cultuur te komen. Fanfare du Belgistan doet zowat hetzelfde, maar dan op het niveau van Belgistan, een land zonder grenzen ergens in oriëntaals België.

Krakistan
Toeval of niet, de eerste repetitie van de band vond plaats op 11 september 2011, en al heeft de groepsnaam niets met Afghanistan te maken, een kleine zoektocht op Google leidt al snel naar... Sharia4Belgium! Maar daar heeft de groep liever niets mee te maken. Ze werden groot in de Brusselse kraakpanden waar ze woonden, repeteerden en speelden. "We hebben de groep zonder veel ambitie opgericht. We hadden een garage-rockband, Orange Kazoo, en we wilden iets zonder zware logistiek, zonder drum of versterkers. Met de fanfare konden we meteen overal terecht: op allerhande straatfeesten en in appartementen. We speelden tot de flikken arriveerden."

Belgistan is groot geworden door in zee te gaan met de Franse band Les Ogres de Barback. In drie jaar tijd bouwden ze een flinke naamsbekendheid op bij de zuiderburen. "Het is met Les Ogres dat we weer op podia zijn gaan spelen. Paradoxaal genoeg is Belgistan opgericht om op straat en in bars te kunnen spelen en zijn we teruggeëvolueerd naar het podium. We hebben daarvoor onze muziek aangepast, elektronische instrumenten als gitaar, bas en keyboard toegevoegd, drum ook. We zijn ook allemaal wat percussie gaan spelen om ons geluidspalet te verbreden."

Vlamingstan?
Belgistan voelt zich thuis in Brussel. De groep is er ontstaan en groot geworden. "Hier heerst een prettige chaos die vrijheid schept. Zodra het mooi weer is, repeteren we in de kiosk in het Warandepark, iets wat in Frankrijk nooit zou mogen," zegt Manoury, half Fransman, half Ier. "Als niet-Belg kan ik er echt niet bij dat we in elf jaar tijd nog maar tien keer in Vlaanderen opgetreden hebben, terwijl we zo'n honderd internationale concerten gaven in vijftien landen, tot de VS en Canada. Er is een soort van culturele grens met Vlaanderen, het lijkt wel de Berlijnse Muur."

De groep is 'vrij fier' er nog altijd te staan en popelt om ermee door te gaan. "We creëren steeds nieuwe dingen en laten ons aldoor door andere muziek beïnvloeden, waardoor we nooit uitgeblust raken. We stellen onszelf voortdurend in vraag, waardoor we springlevend blijven," zegt Manoury, die eraan toevoegt dat hij aan een Ethiojazz-compositie werkt.

In Recyclart zullen nieuwe composities te horen zijn, naast de klassiekers uiteraard. De negen concerten van de verjaardagstour worden opgenomen om in de lente van 2013 op een livealbum uit te komen. In 2014 volgt dan het derde studioalbum.

Gratis verjaardagsconcert, 31 okt. om 22 uur in Recyclart, Ursulinenstraat 25. belgistan.org en recyclart.be