Frateur en Dez Mona ontdekken de kracht van de suggestie

De man die doorbrak met zijn bombastische falsetstem in het koortje van de meest euforische versie van Daan, bracht ondertussen vijf albums uit met Dez Mona. Op 'A gentleman’s agreement' zingt hij met warme stem over vriendschap en verbondenheid, of het gebrek eraan. “Ik kaart dingen aan, maar dring me niet meer op.”

In 'The back door', een van de tracks op die nieuwe cd, heeft Frateur het over een maatschappij die niet klaar is voor iets en daardoor iemand die anders is opzij duwt. Ja, natuurlijk heeft hij het over zijn eigen seksualiteit. "Maar niet alléén daarover," beklemtoont de zanger-componist. "Het gaat ook over het feit dat, als je een beetje excentriek bent, je als raar wordt bestempeld, en dus over Dez Mona. 'Oh, jullie maken nichemuziek. Ga dan maar langs de achterdeur binnen': met zo'n attitude worden we wel vaker geconfronteerd."

Dez Mona is altijd een compromisloze band geweest. Ook al klinkt het Antwerpse combo met behulp van producer Jo Francken nu wat gebalder, Frateur blijft de belichaming van de kunstenaar pur sang. Hij vindt zijn muziek het belangrijkste op de wereld. Of hij nu een ontbeende duoplaat, een Gesamtkunstwerk of, zoals nu, een voor zijn doen opvallend a-bombastische popplaat maakt, afwijken van de artistieke visie is heiligschennis. Contrabassist Nicolas Rombouts, zijn partner-in-crime bij Dez Mona, en de andere bandleden staan iets pragmatischer in het leven.

Toen jullie beslisten meer pop- en rockinvloeden toe te laten in jullie palet, stond het dan al vast dat jullie voor een echte rockhoes - type: vijf mannen op een maanlandschap - zouden gaan?
Gregory Frateur: (lacht) Nee, dat niet. Het is wel bewust de eerste plaat met een groepsfoto op de hoes, omdat het een echte groepsplaat is.
Nicolas Rombouts: Ook de andere bandleden hebben meegeschreven. Het zijn stuk voor stuk straffe persoonlijkheden die hun sterkte en hun plaats in de groep kennen. Ze beseffen dat de song altijd centraal moet staan.

Frateur: De hoesfoto is genomen op een industrieterrein aan het Albertkanaal in Wommelgem. Daar liggen hoge asfalt- en zandbergen. Het zijn onwezenlijke beelden die inderdaad een vrij onaardse sfeer scheppen, ver weg van de realiteit. Dat was een esthetische keuze van fotograaf Mous Lamrabat. Een van zijn foto's zal tijdens de concerten ook als backdrop gebruikt worden.

Sluit die onaardse sfeer aan bij de muziek?
Frateur: Niet rechtstreeks, want ik zing natuurlijk over de werkelijkheid. Maar het zand en het asfalt vertellen natuurlijk wel iets over onze huidige leefwereld. En als wij daar in kostuum bovenop staan, dan zegt dat iets over ons.
Rombouts: Het blijft abstract, maar het is ook suggestief. Het lijkt een beetje op een oorlogsgebied. Het suggereert een leegte, die het begin van iets nieuws kan zijn, en een oneindigheid.

Frateur: Toen ik de demo-opnames van de plaat liet horen aan Nick Andrews, die de schilderijen van Sága (2011) heeft gemaakt, zei hij: 'Dat klinkt als A gentlemen's agreement'. Ik wist meteen: dat is de titel. Het titelnummer ontstond pas later en gaat over de waarde van vriendschap en vertrouwen.

Het lijkt qua thematiek verwant aan 'We own the seasons', waarvoor jullie de hulp inriepen van Tom Van Laere en Stef Kamil Carlens.
Frateur: Klopt. Het is geschreven achter de piano van (muzikante en zangeres) Ellen Schoenaerts, nadat we een stapje in de wereld hadden gezet. Het drukt het gevoel van verbondenheid uit dat we hadden toen we samen door de Antwerpse straten renden. Omdat het nummer maar niet afgeraakte, stelde Jo Francken me voor om het aan Tom voor te leggen. Hij vond dat we Stef moesten vragen om mee te zingen. Die heeft zijn fantastische zangpartij trouwens in één take opgenomen.

Opvallend: alle titels en foto's in het cd-boekje zijn doorstreept.
Frateur: Ik vind dat de storende factor van die lijn goed werkt. Het breekt de mooie esthetiek. Ook in de muziek stellen we onszelf en de wereld voortdurend in vraag. "Are we winners or losers?", klinkt het in openingstrack 'Soon'. Ik kaart dingen aan, maar dring me niet meer op. Ik heb ontdekt dat suggestie de kracht is achter haast elke goeie tekst. Als ik nu naar Persued Sinners (2005) of zelfs naar Moments of dejection or despondency (2007) luister, hoor ik veel hardere teksten. Ook ik heb dus moeten leren om suggestiever te zijn. Om het verhaal van deze plaat te vertellen, mocht mijn stem niet afschrikken. Ik had een warme, ronde stem nodig om de melodie te benadrukken en op een integere en intimistische manier over de liefde te zingen.

Omdat jullie het nu toch over de liefde hebben en dit toevallig ons kerstnummer is, wil ik graag even polsen naar jullie favoriete kerstsongs.
Rombouts: Mag het ook een album zijn? Dan kies ik voor Nighthawks at the diner, de eerste en beste liveplaat van Tom Waits. Vanwege de intimiteit. Je voelt het haardvuur knisperen, alsof je samenzit met je dierbaren die verhalen vertellen. Een goeie tweede is de muziek uit The Muppet Christmas carol, die ik onlangs met mijn zoontje zag.

Frateur: Ik kies voor Eartha Kitt, de eerste Catwoman in de Batmanfilms en een geweldig wijf. Haar versie van 'Santa Baby' is gewoon te duivels, alsof een heks het zingt. We hebben dat ooit zelf gecoverd.

Familie, een knisperend haardvuur enerzijds én de duivels en heksen anderzijds. Mag ik hieruit concluderen dat jullie niet altijd op dezelfde golflengte zitten?
Frateur: Mij doet de kerstsfeer inderdaad weinig. Ik zoek ook vrienden en familie op, maar daarnaast vind ik dat er nog werk genoeg is. Het kost allemaal ook stukken van mensen, geld dat je als muzikant niet hebt. Ik klaag er niet graag over, omdat het mijn keuze is.

Maar we leven nu eenmaal in een bezadigde tijd waarin het zeker met een groep als Dez Mona, die nog artistieke keuzes durft maken, moeilijk is om je plaats op te eisen. Grotere groepen hebben meer inkomsten en kunnen het nog bolwerken, kleinere groepen hebben dan weer minder kosten. Groepen zoals wij, die karig zijn met optredens omdat ze de kwaliteit bewaken, worden dan verondersteld om allerhande bijjobs te hebben. Van een optreden dat ons 1.000 euro oplevert, een bedrag dat ik eerst nog eens door zeven of acht moet delen, kan ik immers niet leven. Maar zo komt de nadruk wel steeds meer te liggen op rondkomen, en dat wil ik niet. Ik wil artistieke keuzes maken.

De vluchtigheid waarmee alles vandaag gebeurt stoort me mateloos. Kijk naar mijn muzikanten, allemaal straffe mannen, maar de ene kan niet op dinsdag repeteren, want dan moet hij lesgeven, de andere niet op woensdag want… Dat leid je toch alleen maar af van de essentie: op een fucking podium staan, en je stem laten gelden. Ik heb er de afgelopen twee jaar ook wel eens tegen gezondigd, maar ben nu vastbesloten: alles wat ik nog doe zal puur in functie van Dez Mona staan!

Moge Santa Baby je bijstaan!

20.00, €16/19