Interview The Mars Volta: 'Het kunnen niet allemaal voetballers zijn'

Na een windstilte van drie jaar bevielen de progrockers van The Mars Volta van een nieuw conceptalbum. Op Noctourniquet vertrekt zanger-tekstschrijver Cedric Bixler-Zavala van een kinderrijmpje om verstopt achter complexe ritmes alsnog uit te komen bij een filosofisch betoog over opvoeding,

Het is een zware bevalling geweest, die nieuwe plaat van The Mars Volta. Het kwintet uit het Texaanse El Paso dat een decennium geleden verrees uit de as van de cultband At the Drive-In heeft een louteringsperiode achter de rug. Voor de fans was het even wennen. De groep had er altijd al een gezonde werkethiek op nagehouden en bracht haast elk jaar een nieuwe plaat uit. Gitarist-producer Omar Rodríguez-López had ook de fundamenten van hun zesde langspeler al klaarliggen toen zanger-tekstschrijver Cedric Bixler-Zavala hem doodleuk liet weten dat hij tijd nodig had om alles even op een rijtje te zetten. We schrijven 2009. Wat er sindsdien gebeurt is mag hij zelf uitleggen.

Wat was het probleem?

Cedric Bixler-Zavala: De fans weten al langer wat ze van me kunnen verwachtten. Ik ben nu eenmaal een grote fan van sciencefictionliteratuur, van kindsbeen af. Omar vroeg me keer op keer om eens uit te breken uit die vertrouwde denkwereld en iets te schrijven waarmee de luisteraar zich beter kon identificeren. Maar dat lukte me dus niet. Ik moest een pauze inlassen om uit te zoeken of ik nog iets te vertellen had.

Je zat een tijdje in een rehabprogramma om van je weedverslaving af te raken. Hielp dat je geest opklaren?

Bixler-Zavala:Ja, al zou ik het zelf geen rehab noemen. Maar ja, het werkte wel. Het bracht een deel van mezelf weer naar boven dat ik herkende van in mijn kindertijd. Dat ging eigenlijk heel natuurlijk. Na een tijd kon ik ook de dagelijkse beslommeringen beter aan. Al die nieuwe impulsen maakten een vriendelijker persoon van me. Misschien is het mijn naïeve manier om de situatie te bekijken, maar ik ben er echt van overtuigd dat de band daar nu zijn voordeel mee doet. En met die nieuwe ik kwamen ook de nieuwe ideeën naar boven.

Als mijn informatie klopt gaat Noctourniquet over hoe ouders hun kinderen beïnvloeden, op een negatieve manier. Correct?

Bixler-Zavala:Ja, en inspiratie daarvoor vond ik bij het kinderliedje 'Solomon Grundy'. Dat gaat zo: "Solomon Grundy, Born on a Monday, Christened on Tuesday, Married on Wednesday, Took ill on Thursday, Grew worse on Friday, Died on Saturday, Buried on Sunday, That was the end of Solomon Grundy." Eigenlijk vertelt dat verhaal kinderen van op zeer jonge leeftijd hoe het leven er aan toe gaat. Je wordt geboren, gaat naar school, en daarna uit werken en sterven. De onderliggende boodschap is: als je daar van afwijkt, dan zal het niet je beste dag zijn. Maar ik geloof precies in het tegenovergestelde, dat je kinderen moet aanleren om anders te denken. Ik ben er zeker van dat alle kinderen potentiële artiesten zijn die de wereld kunnen herschapen, dat er dus ergens een kleine Salvador Dali rondloopt, én een kleine Bukowski, énzovoort. Als je kind van muziek houdt, laat hem dan muzieklessen volgen. Laat hem zichzelf uitdrukken. Het moeten toch niet allemaal voetballers of advocaten worden.

Het zit blijkbaar diep. Is er ook een autobiografisch kantje aan, misschien? Lieten jouw ouders je doen waar je voor in de wieg gelegd was, muziek maken?

Bixler-Zavala:Euhm, ja en nee. Alle ouders zijn bang dat je beslissingen neemt die later niets opbrengen, ook de mijne. Maar van je kind houden betekent eveneens het kunnen loslaten. En ja, ook tijdens mijn jeugd zeiden mijn ouders vaak: 'Je bent gek. Laat die muziek toch gewoon een hobby blijven.' Alleen op de jaarlijkse familiebijeenkomst bij mijn ouders thuis mocht er al eens opgetreden geworden. Maar op andere momenten was de boodschap toch vaak: wees vooral niet jezelf. Mijn boodschap is: wees jezelf, stamp, schreeuw, zing én dans, want precies dat creëert toch wat we allemaal 'het leven' noemen. Eigenlijk doe ik op de nieuwe plaat een warme oproep aan iedereen om zijn of haar hart te volgen.

In een van de nieuwe nummers voer je de bogeyman of boogieman (ook wel boeman in het Nederlands) op als metafoor. Hoe past dit mythische personage dat kinderen schrik aanjaagt in het concept?

Bixler-Zavala:Mijn belangrijkste personage is Sol, naar Solomon Grundy, maar hij is zijn eigen boogieman geworden, begrijp je? Op het einde van het kinderversje wordt hij begraven, want eigenlijk geeft hij gewoon toe dat hij het heeft opgegeven om zijn eigen dromen na te jagen. In de spiegel ziet hij keer op keer het monster dat hem tegenhoudt te zijn wie hij echt is.

Het slotnummer van de nieuwe plaat, 'ZED and two naughts', is dan weer een hommage aan regisseur Peter Greenaway.

Bixler-Zavala:Ik ben dol op The cook the thief the wife and her lover. Als kind vond ik zulke films al geweldig. De 'ZED' in de titel staat voor de letter Z, de 'twee naughts' voor twee o's. Dat maakt: Zoo. Daarmee wil ik zeggen dat het leven een zoo is. Wanneer ga je uitbreken en opnieuw in de wildernis leven? Dat is de centrale vraag die iedereen zich moet stellen.

Dus de artiesten en creatievelingen zijn diegenen die de zoo af en toe bezoeken, en de anderen zitten achter de tralies?

Bixler-Zavala: Ja, en ze vinden dat geweldig, want het is er heel comfortabel. Ze hebben vers eten, krijgen af en toe visite en kunnen de hele dag met hun luie krent in de zon liggen. (Lacht)

Voor het eerst sinds lang speelt John Frusciante niet meer mee op een TMV-plaat. Hoe komt het?

Bixler-Zavala: Omar wil altijd nieuwe dingen uitproberen. Vroeger wilde hij tijdens de opnames vooral produceren en de muzikale lijnen uitzetten. John blijft een geniaal muzikant en was dan de geknipte man om hem te vervangen op gitaar. Maar nu had Omar zelf weer zin om gitaar te spelen. Ook John is tegenwoordig bezig met heel andere dingen, en gelijk heeft hij. Je moet jezelf constant nieuwe uitdagingen opleggen, anders verstar je en beland je ooit zelf in een of andere apenkooi.

Is dat ook de reden waarom jullie nu de draad met At the Drive-In weer hebben opgepikt?

Bixler-Zavala:Ja misschien wel, al de plooien zijn ondertussen glad gestreken. We hebben onze verontschuldigingen aangeboden aan de jongens omdat we hen na het stopzetten van de band niet altijd even fair behandeld hebben. We waren jong en onvolwassen en we haalden al eens uit in de pers. En kijk: tijdens het reünieconcert op het Coachella festival, liep ik de hele tijd rond met een grote smile op mijn gezicht. Wat dat voor de toekomst voorspelt? We zullen wel zien, maar alles is mogelijk als mensen opnieuw vrienden zijn.

The Mars Volta

26/6, 20.00, €28/31

Ancienne Belgique, Anspachlaan 110, Brussel, 02-548.24.24, info@abconcerts.be, www.abconcerts.be