Jazzgitarist Yiorgos Magoulas gaat Boliviaanse toer op

Improvisator en jazzgitarist Yiorgos Magoulas stelt in Brussel zijn gloednieuw project voor rond het Boliviaanse snareninstrument de charango. Een verreikende symbiose van jazz, improvisatie en wereldmuziek.

In elke grootstad treft men wel een al dan niet beperkte jazz- en improvisatiescène aan, ook in Athene. Gitarist Yiorgos Magoulas is daar een van de protagonisten. We ontmoetten hem een aantal maanden geleden in Athene tijdens onze jaarlijkse Griekenland-trip met vaste halte in de hoofdstad.

Plaats van afspraak is ons hotel midden in de Plaka, het hippe maar uiterst sympathieke Hermes. “Ongelooflijk dat we elkaar op deze plaats treffen", zegt Magoulas. "Mijn grootouders woonden in deze straat een paar huizen verder. Zowel mijn vader als ik zijn hier geboren en getogen. Dat is eerder uitzonderlijk want bijna iedereen die in de hoofdstad woont, komt van het platteland of een eiland en keert vroeg of laat terug naar zijn geboortedorp. Bij mij is die band er niet. Ik stel mezelf daar dikwijls vragen bij. Wat als ik niet in Athene geboren was? Waarom speel ik nu jazz? Tot vijf jaar geleden lag mijn interesse bij folk en gipsy brassbands. Nu zit ik vooral in het wereldje van improvisatie en minimalisme waarbij klassiek hedendaags een grote rol speelt. Ik ben als het ware geadopteerd door hen. Maar wie weet waar ik binnen vijf jaar sta. Ik reis voortdurend, letterlijk en figuurlijk, precies omdat ik die roots niet heb zoals anderen.”

Richting Bolivia
Net door zijn continue queeste kwam Magoulas op het spoor van het Boliviaanse snareninstrument de charango. “Via componist Gustavo Santaolalla zijn soundtrack voor de film ‘The Motorcycle Diaries’ ontdekte ik de charango. De origine ervan gaat terug naar de tijd van de Spaanse conquistadores die hun eigen snareninstrumenten mee hadden waaronder een soort luit. De lokale bevolking bedacht er een verkleinde versie van.” Waarom hij dan niet voor de Griekse baglamas of tzouras koos, de kleine versie van de bouzouki? “Dat is nu eenmaal hoe ik in elkaar zit. Ik wil blijven ontdekken. In dit geval maakte ik het mezelf heel moeilijk want een charango koop je niet zomaar in eender welke muziekwinkel hoofdzakelijk omdat het instrument uit verschillende houtsoorten vervaardigd wordt en dus niet meteen goedkoop is. Uiteindelijk schafte ik mij toch een exemplaar aan met snaren die per paar gestemd zijn als een luit. Je kan hierdoor makkelijk akkoorden spelen met een melodie er bovenop. Net als een pianist die zijn rechter- en linkerhand aanwendt. Je hebt melodie en harmonie tegelijkertijd en dan nog de speciale klank van het instrument zelf natuurlijk.”

Het publiek in Marni krijgt een primeur, vertelt Margoulas enthousiast. “Er was weliswaar reeds een eerste try-out vorig jaar in Athene maar de eigenlijke Europese première heeft plaats in Brussel. Het is allemaal muziek die ik speciaal componeerde voor dit project. Naast de charango bespeel ik tevens de klassieke akoestische gitaar. Bovendien maak ik gebruik van vooraf opgenomen geluiden en wat percussieklanken. Er zullen ook beelden bij zijn, gemaakt in Athene. Het geheel is geconcipieerd als mijn persoonlijke visie op de huidige toestand in Griekenland.”

Het culinaire en de politiek blijven nog steeds de meest geliefde gespreksonderwerpen in Griekenland, ook bij muzikanten. Als muziekleraar komt Magoulas in contact met verschillende lagen van de bevolking. Het verschaft hem een brede basis om de huidige situatie in te schatten. “Net zoals velen ben ik boos omdat een droom stuk gegaan is. Stilaan zien we echter in dat er fouten gemaakt werden en dat we met een propere lei moeten herbeginnen. Nu komt de volgende fase waarbij iedereen moet meewerken aan de verandering. Die wil is er bij velen. Kunstenaars hebben hierbij hun verantwoordelijkheid die ze moeten opnemen. Zij kunnen het verschil maken op een aantal punten. Een nevenverschijnsel is dat heel wat jonge mensen terugtrekken naar hun geboortedorp omdat er in de stad geen werk is en dus geen geld of geen eten. Ik kan dat niet want zoals ik al zei groeide ik hier op en ben dus dubbel getroffen. Gelukkig ben ik niet alleen. Er zijn nog anderen die in dezelfde situatie verkeren. We proberen elk op onze manier een positieve boodschap te brengen of het nu met muziek is of een andere kunstvorm.”

De soundtrack die Magoulas componeerde voor deze brandend actuele gespreksonderwerpen kan men komen beluisteren in Marni. Zeker voor wie fan is van de Griekse componiste Eleni Karaindrou en de hele ECM-sound is dit een niet te missen concert.

Yiorgos Magoulas + Diminuita, 21/1, €9 > 16, 20.00, Marni