Met opgepoetste lens

'Swing lo Magellan' werd eerder dit jaar onthaald als hun toegankelijkste album, maar in de wereld van Dirty Projectors blijft dat relatief. "Veel hangt van de luisteraar af," zegt zangeres Amber Coffman.

In vergelijking met Grizzly Bear, Yeasayer, TV on the Radio en zelfs Animal Collective heeft Dirty Projectors zich altijd een beetje als het ongrijpbare broertje opgeworpen van het legertje vooruitstrevende popbands dat de voorbije tien jaar vanuit Brooklyn als een verkwikkende tsunami over ons heen is gerold. Het artpopgezelschap rond de enigmatische Dave Longstreth - met enige zin voor overdrijving wordt hij weleens de Brian Wilson van de indierock genoemd - voert liever niet het grote woord over zichzelf noch over zijn muziek. Longstreth is tamelijk schuchter en terughoudend, ondervonden we drie jaar geleden bij de release van Bitte orca, Dirty Projectors' 'doorbraakplaat'. Maar in vergelijking met Amber Coffman, gitariste, zangeres en wederhelft van Longstreth, is de frontman dan weer een spraakwaterval. Nochtans klinkt Coffman bijzonder ontspannen wanneer we haar op een vrijdagmiddag thuis in Brooklyn bellen. "We zijn even aan het uitblazen tussen een paar tours," zegt ze opgewekt. "We hebben net de States uitgebreid doorkruist, straks vertrekken we naar Japan. Daarna komen we jullie harten veroveren. Hoop ik toch." (Lacht)

Beyoncé onder stoom
"Bitte orca was een album met ideeën voor songs, dit zijn gewoon songs," vertelde Longstreth eerder dit jaar aan het onlinemagazine Pitchfork over Swing lo Magellan, hun vijfde album. Een weinig wereldschokkende bespiegeling, maar in het geval van Dirty Projectors heel wat. Longstreth lijmde in het verleden wispelturige ritmes aan r&b-beats en kregelige Afrikaanse juju-gitaren - hij zette ooit Ezra Koenig van Vampire Weekend op weg naar Afrika -, herinterpreteerde een album van Black Flag uit het hoofd, bedacht een conceptplaat rond Eagles-zanger Don Henley en sloeg de handen in elkaar met David Byrne en Björk, die hij zijn muzikale vader en moeder noemt.

Goed, de koers die Swing lo Magellan vaart is niet drastisch anders - Longstreth paart Lil Wayne aan Ligeti, En Vogue aan Schönberg, liet 'Gun has no trigger' in het Akkadisch vertalen en goot de muziek pas nog in de bizarre kortfilm Hi custodian - maar de liedjes zijn toch vooral liedjes. Longstreth spijkert zijn nog steeds moeilijk ontwarbare hersenkronkels op heerlijke melodieën, met heldere stemharmonieën, toefjes elektronica, handclaps, verknipte kamerklassiek en uitgepuurde percussie. Beter gezegd: Dirty Projectors heeft zijn lens schoongewreven. "Die quote heeft veel aandacht gekregen," zegt Coffman. "Wat Dave bedoelde is dat deze songs niet zodanig willen verrassen door hun virtuositeit of compositie, maar dat ze een gevoel creëren. Het liedje kwam op de eerste plaats, pas daarna probeerden we binnen de contouren van de nummers grenzen te verleggen. Maar ik weet niet of Dave bewust minder cerebraal wilde overkomen. Er wordt geopperd dat dit ons meest toegankelijke album is. Dat hangt vooral van de luisteraar af." Denkt ze, voegt Coffman er voorzichtig aan toe. "Eigenlijk vind ik onze songs best wel poppy. Sommige van onze liedjes kun je gerust meezingen." (Lacht)

Coffman is opgegroeid met popmuziek, noemt Joni Mitchell en Joanna Newsom belangrijke inspiratiebronnen. Maar ze kijkt toch vooral op naar Beyoncé. "Wat een energie heeft Beyoncé, she is totally on fire! Haar muziek lijkt misschien moeilijk te rijmen met wat wij doen. Maar je kunt toch veel inspiratie halen uit uiteenlopende dingen?" Ook Longstreth noemt Beyoncés B'day een van zijn favoriete albums. De liefde is overigens wederzijds: Jay-Z en eega doken al op bij de shows van Dirty Projectors, en zusje Solange Knowles coverde het door Coffman gezongen 'Stillness is the move'.

Coffman dient samen met zangeres Haley Dekle Longstreths dunne zang van verfijnde repliek op Swing lo Magellan. Vaak kirrend in de achtergrond, maar in 'The socialites' ook voluit vooraan. Haar stem is een wonderlijk, angeliek instrument dat ze vaak gebruikt op een percussieve manier - denk aan tUnE-yArDs, en wat dieper verscholen, Afrikaanse pygmeeëngezangen. "Dat moet je op het conto van Dave schrijven. Onze stemmen ziet hij als tools om de ideeën in zijn hoofd te realiseren, hij bedenkt de meest ingewikkelde stemarrangementen. Dave is goed thuis in Afrikaanse muziek, en pikt ook veel dingen op van minimalisten als Philip Glass." Coffmans unieke zangwijze viel ook anderen op, de voorbije zomer was ze niet van de radio te branden met het door haar gezongen 'Get free' van Major Lazer.

Pendelen tussen groen en stad
Swing lo Magellan werd ingeblikt tijdens een twaalf maanden durende retraite in een oud huis in Delaware County, een strook platteland op vier uur rijden van New York. "We konden onze tijd nemen, zonder aan studiohuur te moeten denken," vertelt Coffman. "Daardoor is de plaat wat losser, opener geworden. New York zit soms in de weg van creativiteit. Er is weinig ruimte voor privacy, je kunt niet makkelijk in jezelf keren. Pendelen tussen die twee werelden is leuk, tot rust komen in het groen en daarna de energie van de stadweer door je aderen laten stromen."

Om een Dirty Projector te zijn heb je die energie nodig. Longstreth draait zijn hand niet om voor repetities van een half etmaal. "Ik vind dat ondertussen niet zo gek meer," lacht Coffman. "Voor deze tournee hebben we vijf weken aan één stuk gerepeteerd. Daar zaten dagen van tien tot twaalf uur bij. Maar we stellen dat niet als doel, we wilden gewoon een grote hoeveelheid materiaal onder de knie krijgen." Hoe is het samenwerken met iemand die van zichzelf zegt dat hij een dictator is? (Lacht) "Goh. Dave weet gewoon erg goed wat hij wil."

20 oktober 2012

19.00 (screening Hi Custodian), 20.00 (concert), €16/19