Rodrigo y Gabriela vinden zichzelf opnieuw uit in Havana

Rodrigo Sánchez en Gabriela Quintero ruilden een tiental jaar geleden de trashmetalscene van Mexico City in voor een anoniem bestaan als 'buskers' in Dublin. En nu iedereen hen kent als dat straffe akoestische gitaarkoppel gaan ze een monstercoalitie aan met een dertienkoppig Cubaans orkest.

Area 52 heet het nieuwe album van Rodrigo y Gabriela. En ook al staat er geen enkele nieuwe compositie op, het klinkt fris, opgewekt en energiek. Dat hebben we te danken aan de open blik van het duo, dat liever dan te teren op oude formules zichzelf blijft uitdagen. In een studio in Havana lieten ze hun bezwerende instrumentale gitaarritmes infiltreren door de strijkers, blazers, fluiten en percussie van C.U.B.A., een muzikaal monsterverbond met onder anderen leden van Los Van Van. Alsof dat nog niet exotisch genoeg was, wordt het geheel ingekleurd met de sitar van Anoushka Shankar, dochter van Ravi en halfzus van Norah Jones, de bas van flamencovirtuoos Carles Benavent en de oeds van het Palestijnse Le Trio Joubran. "We kennen geen muzikale grenzen," zegt Rodrigo.

Area 51 is een afgeschermde militaire basis in Nevada waar nieuwe gevechtsvliegtuigen en wapensystemen worden uitgetest. Is Area 52 ook een soort experiment?
Rodrigo: Ja, precies. Niemand wist precies wat er in Area 51 gebeurde. Het was een geheimzinnige plek. Altijd was er wel een of andere samenzweringstheorie. Omdat we zelf ook niet zoveel af wisten van Cubaanse muziek hebben we de plaat Area 52 genoemd.

Was dat niet de muziek waar jullie grootouders naar luisterden?
Rodrigo: Ja, als kind konden we niet ontsnappen aan al die son-, charanga- en rumbaorkesten. We kenden de belangrijkste muzikanten, wisten ook hoe gerespecteerd ze waren… maar we waren jong en wilden iets anders (lacht), naar metal luisteren bijvoorbeeld. Pas nu hebben we het niveau bereikt waarop we onze muziek met hen konden delen. Eerst zagen we onze trip naar Havana meer als vakantie. Maar voor we er erg in hadden was dit tussendoortje een echt project, waar we nu zelfs mee op tournee trekken.

Was Havana alleen muzikaal een hoogtepunt?
Rodrigo: Nee, ik wilde Cuba al langer bezoeken. Het is een unieke en bijzondere plek. Natuurlijk zijn sommige mensen het systeem beu, maar anderen vinden het er dan weer geweldig. Zelf kan ik iedereen alleen maar aanraden om het met eigen ogen te ontdekken voor het definitief verdwijnt.

Dit is al de tweede keer dat jullie zo'n sprong in het duister wagen. Dan moet het ook de eerste keer goed zijn meegevallen.
Rodrigo: Toen we Mexico City verlieten voor Dublin hadden we onze vrienden en familie wijsgemaakt dat we na een maand zouden terugkeren. Maar we hadden niet eens een retourticket geboekt en zijn er uiteindelijk vier jaar gebleven. (Lacht) Het was de beste beslissing van ons leven. Het voelde aan als een wedergeboorte. We leerden er het vak al doende. Het is geen sinecure om op straat te spelen of in een lawaaierig café, maar omdat we het in de eerste plaats voor onszelf deden, hielden we vol. We verdienden net genoeg om bezig te blijven, tot die plotse doorbraak. We zaten er niet op te wachten, maar we besloten er toch maar op in te gaan.

Het succes bracht jullie zelfs tot in het Witte Huis.
Rodrigo: Ja, net als Beyoncé mochten we een halfuurtje optreden op een gala-avond voor een 200-tal politici. Obama was in zijn nopjes. Hij zei ons meteen dat hij een grote fan was en dat we in zijn iPod zitten. Ik vermoed dat hij ons had uitgenodigd omdat ook de Mexicaanse president te gast was. Maar die kende ons niet! Obama moest ons aan hem introduceren. Dat was trouwens niet zo gek, want in de VS zijn we bekender dan in Mexico.

Je werkte op de nieuwe cd samen met Cubanen en Palestijnen. Toch leg je er de nadruk op dat het geen politieke plaat is.
Rodrigo: Nee, ons belangrijkste doel is culturen samenbrengen. We doen geen enkel politieke statement. We geloven wel dat muziek veel meer dan politiek in staat is om grenzen te slopen. Politici doen vaak net het omgekeerde.

Over grenzen gesproken, de voorbije jaren lijkt er alleen maar slecht nieuws te komen uit het gebied ten zuiden van de Amerikaans-Mexicaanse grens, waar een bloedige bendeoorlog tussen drugkartels woedt.
Rodrigo: Doodzonde is dat. Maar Mexico ligt geografisch gezien nu eenmaal niet op de beste plek ter wereld, precies tussen de VS en de rest van Amerika. Lange tijd smokkelde men de drugs vooral via de Golf van Mexico de VS binnen, maar sinds het meer en meer over land gaat is de situatie helemaal geëscaleerd. Het is een globaal probleem, maar wij worden er nu mee geconfronteerd en onze politici slagen er maar niet in om de problemen op te lossen. Maar als muzikanten dragen we een positieve boodschap uit. Het klinkt misschien wollig, maar medeleven, openheid en vriendschap zijn geen loze begrippen in onze gevoelswereld en ook daar is Area 52 een uiting van.

Jullie doorbraak was een grote verrassing, in de eerste plaats voor julliezelf. Welke impact had het succes op je relatie met Gabriela, je vrienden en je familie?
Rodrigo: Het was een hele aanpassing, maar we proberen het succes niet al te serieus te nemen. We beseffen dat we geluk hebben gehad. Maar hoe lang duurt zoiets? Eén album, twee albums, tien albums? Niemand weet het, dus proberen we er nu zoveel mogelijk van te genieten. Voor Gab en mij is het een uitdaging om met deze situatie om te gaan. Onze band is absoluut uniek, maar ook gecompliceerd. Je moet zelf voor de balans zorgen, en goed beseffen dat je, mocht het succes plots wegvallen, ook verder moet kunnen. Ik ben op veel vlakken anders dan Gab, maar gelukkig delen we wel dezelfde kijk op het leven.

Jullie optredens zijn fysiek erg afmattend, zeker voor Gabriela die haar ritmegitaar als percussie-instrument gebruikt en daarbij weleens een spierblessure oploopt. Hoe lang gaan jullie nog verder blijven toeren?
Rodrigo: We hebben aan onze manager gevraagd om een pauze in te lassen na de zomer. Eigenlijk zijn we al zes jaar onderweg. De beste preventie om spierblessures te vermijden is onmiddellijk te stoppen met optreden. Atleten moeten ook rusten als hun spieren overbelast zijn. Maar laat ons niet klagen: dit is wat we het liefste doen. We mogen alleen niet overdrijven. Van tijd tot tijd is het nodig om een stap terug te zetten. Er is meer in het leven dan muziek. Ik zou graag meer tijd besteden aan mijn familie. Mijn ouders zijn op een leeftijd gekomen dat ik meer tijd met hen zou moeten doorbrengen. En ook de natuur trekt me aan, meer dan de hectiek van een leven in luchthavens en hotels.

En je oude metalvrienden?
Rodrigo: (Lacht) Ja, die ook. Ik kan ze steeds bellen als ik zin heb om te gaan jammen. Zo kan ik me nog eens hees schreeuwen en ben ik meteen van al mijn frustraties af.

Rodrigo y Gabriela and C.U.B.A
wanneer: 26 februari 2012 om 20.00 uur
tickets: 37 / 41 euro
--------------